Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис

жүктеу/скачать 3,22 Mb.

Pdf көрінісі

бет	144/406
Дата	21.10.2023
өлшемі	3,22 Mb.
	#120381
түрі	Оқулық

1 ... 140 141 142 143 144 145 146 147 ... 406

Жымпитыдан келген доктор Ехлас Шуғылов тілмаш Минхайдар Кұрбановтың үйіне түскен еді. (X. Е.) 2. Бұл сапарға біз Москвадан

Қолыңнан
келгенше ажарлағың келеді.
(Ғ. Мүсір.)
Бұл сөйлемдердегі
Шығанақтан, сауынынан, көлігінен,
талшығынан, қолынан
деген сөздер к і м н е н ? н е с і н е н ? н е д е н ?
деген сұрақтарға жауап беріп, толықтауыш болып тұр.
Мекендік, көлемдік мағынасы бар зат есім сөздеріне шығыс септік
қосымшасы жалғанып, қ а й д а н ? деген сұраққа жауап беріп тұрса, сөй-лемде
мекен пысықтауыш қызметін атқарады. Мысалы: 1)
Жымпитыдан
келген
доктор Ехлас Шуғылов тілмаш Минхайдар Кұрбановтың үйіне түскен еді. (X.
Е.) 2. Бұл сапарға біз
Москвадан
келе жатырмыз. (С. М.)
деген сөйлемдердегі
Жымпитыдан, Москвадан
деген шығыс жалғаулы сөздер қ а й д а н? деген
сұраққа жауап беріп, мекен пысықтауыш болып тұр.
Шығыс септік жалғаулы зат есім сөзі
кейін, соң
шылауларымен тіркесе
айтылып, қ а ш а н ? деген сұраққа жауап беріп, мезгіл пысықтауыш та
болады. Мысалы: 1)
Кешкі
астан
кейін төр үйге кіріп, стол шамды жақтым
да, сырттан ештеңе көрінбестей етіп, терезе перделерін түсірдім. (Б. С.)
76-жаттығу.

Шығыс жалғаулы сөздерді тауып, соңынан жақша ішіне сұрауын қойып,
көшіріп жазыңдар.
1. Қазаннан келген артистердің ойынын айтты.
(X. Е).
2. Екі қалтаның
біріне жаңа үйреніп жүрген жастардың еңбекақыларынан да қосылып кететін

күндер болады.
(Ғ. Мүсір.)
3. Мен Россия тарихынан мысал айтайын.
(М. Ә.)
4.
Құлқыннан өтетіл қолда бардың бәрін өзімізге азыққа тығу керек.
(Ғ. М.)
5. Мен жаңа ғана генералдан келдім.
(Б. М-ұ.)
6. Мектептен бері шыкқан соң
Батыкең: «Әне, директордың өзі не деп отырғанын естідің ғой — деп, зілдене
сөйледі.
(Б. С.) 7.
Жаманшұбардан біздің ауыл неге және қашан көшкенін,
қайда барып орнағанын менен естігенде, бұл жаңалықты тыңдаған
Иванченконың көзі қуанғаннан шарасынан шығып кетті.
(С. М.)
7.

жүктеу/скачать 3,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 140 141 142 143 144 145 146 147 ... 406