«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен (оқыту қазақ тілінде емес) тоқсандық жиынтық бағалаудың спецификациясы


Оқылым Мұхитта да пластик қоқысты мекен етушілер бар



бет11/21
Дата24.04.2023
өлшемі0,72 Mb.
#86353
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   21
Байланысты:
« аза тілі мен дебиеті» п нінен (о ыту аза тілінде емес) то

Оқылым
Мұхитта да пластик қоқысты мекен етушілер бар

Көрінген жерге тасталған қоқыс әлемдік мұхитты үлкен қоқыс қоймасына айналдыруда. Ең әуелі қоқыс үйіндісін жұтқан немесе соған шырмалып қалған балықтар мен теңіз жәндіктері зиян шегеді.


Бірақ пластик қоқыстар – кейбір организмдердің мекені. Ғалымдар пластик үйінділерінде көптеген микробтар өсіп-дамитынын анықтап, оларды шартты түрде «пластисфера» деп атайды.


Пластик құты немесе пакет АҚШ-тың шығыс жағалауынан Атлант мұхитының ортасындағы Саргасс теңізіне алты аптада жетеді. Қоқыстардың басым бөлігі мұхиттағы ең үлкен осы иірімге жиналып қалады.


Трейси Минсер, Вудс-Хол мұхиттану институтының микробиологі:


– Пластик заттардағы микробтар кездейсоқ жиналмаған сияқты, ол жерге әдейі ұйысқан тіршілік иелері деген болжам жасадық. Олар әр нәрсеге жабыса бермейді. Микробтар пластикке белгілі бір себепке байланысты шоғырланады.


Ғалымдар «Пластик заттарды жейтін балықтар ондағы улы заттарды сіңіре ме, жоқ па? Пластиктер қалай жойылады? Кішкентай бөлшектерге ыдырап кете ме?» деген сауалдар қояды.


Алдын ала зерттеу бойынша, микробиологтер пластикпен әрекеттесетін мыңға жуық микробты анықтаған. Енді ғалымдар микробтердің геномын зерттеп, «олардың расымен зияны бар ма, жоқ па?» деген сауалға жауап іздемек.





  1. Кестені толтырыңыз. Сөйлемді толық жазудың қажеті жоқ.




негізгі ақпарат

қосымша

факт

көзқарас

идея




ақпарат

























[5]

20


Жазылым



  1. Сіз отбасыңызбен Наурыз мейрамын тамашалауға бардыңыз. Мерекеде ұлттық ойындар мен салт-дәстүрлерді тамашалап, ұлттық тағамдардан дәм таттыңыз. Наурыз мерекесінен алған әсеріңіз туралы «Наурыз – бірлік пен татулықтың, ізгіліктің мерекесі» тақырыбында қысқаша баспасөз парағын жазыңыз. Сөйлемдерде көркемдегіш құралдарды, сан есімдерді, есімдіктерді қолданыңыз. Тыныс белгілерінің дұрыс қойылуына назар аударыңыз. Өз жауабыңызды тиісті стильге, жанрға келтіріңіз.

[10]



Айтылым



  1. Графиктік мәтіндердегі ақпараттарды бір-бірімен байланыстыра отырып, жұбыңызға 3 сұрақ қойыңыз. Жұбыңыздың қойған сұрақтарына графиктік мәтіндердегі ақпараттарды негізге ала отырып жауап беріңіз.

21


[5]



22


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет