334-тапсырма. Мәтіннің екінші мағыналық бөлігіндегі жіктеу есімдіктерінің астын сызып, олардың қай жақта тұрғанын түсіндіріңіздер.
Мысалы: Олар (ІІІ жақ, көпше) біздің елде ғана емес, сондай-ақ көптеген елдерде танымал болды.
Есімдік (Жіктеу, белгісіздік)
Есімдіктер – есім сөздердің (зат есімнің, сан есімнің, сын есімнің) орнына жүретін сөз табы. Мағынасына қарай есімдік 7 топқа бөлінеді:
Жіктеу есімдіктері (Личные местоимения): мен, сен, сіз, ол, біз, сендер, сіздер, олар.
Белгісіздік есімдіктері (Неопределенные местоимения). Белгісіздік есімдіктері дегеніміз заттар мен құбылыстардың мағыналарын нақты түрде білдірмей, белгісіз мәнде айтылатын сөздер: әркім, әрқайсы, әлдекім, әлденеше, біреу, кейбіреу, қайсыбір, бірдеме т.б.
335-тапсырма. Жіктеу есімдіктерінің астын сызып, оларды септеңіздер.
Әрбір минералдық затты табиғи түрінде пайдаланатын болса, онда ол пайдалы қазынды деп аталады. Рудада металл таза күйінде өте сирек кездеседі, көбінесе ол химиялы қоспа түрінде болады. Біздің ел көптеген көмір және түсті металл запастарының иесі. Менің пәннің барлық бөлімдеріндегі кен терминологияларын толық меңгергім келеді. Сенің шахта алаңдарын ашу және дайындау технологиялық үлгілерінің әртүрлі тәсілдерінің тиімді жақтарын зерттеуің қажет.
336-тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқып, жіктеу есімдіктерінің қай септікте тұрғанын айтыңыздар.
Бауырлар
Менің жерім мына жер – сенің жерің, Менің көлім мына көл – сенің көңілің,
Жарасып тұр сол жерге келулерің. Сенің арқаң көңілге семіргенім.
Осы алқапта сенің де малың жатыр, Жоғалмасын, ағайын, жоғалмасын,
Жайқалып тұр шабылмай егіндерің. Жетем деген сол көлге сенімдерің.
Мына өзен менікі, ел күніге,
Сүйінеді ұрпақтың ерлігіне.
Қимай кеткен сол суды аталарың
Бетін жуып соңғы рет мөлдіріне.
(Т.Молдағалиев)
Достарыңызбен бөлісу: |
