«Қазақ тілі тарихы мен жазуын оқыту» пәнінің емтихан сұрақтары Емтихан түрі: ауызша емтихан. 4 курс қазақ тілі мен әдебиеті М.Қашқаридің «Диуани луғат-ит түрк»
Байланысты: Қазақ тілі тарихы мен жазуын оқыту 4 курс ауызша
Профессор Қосымова Гүлбану
«Қазақ тілі тарихы мен жазуын оқыту» пәнінің емтихан сұрақтары Емтихан түрі: ауызша емтихан. 4 курс қазақ тілі мен әдебиеті
1.М.Қашқаридің «Диуани луғат-ит түрк» еңбегінде қарастырылған мәселелер
2.Көне түркі тіліндегі сөзжасамдық тәсілдерді оқыту
3.Тарихи атаулардың танымдық мәні
4. Қазақ тілінің тарихи лексикологиясы
5.Көне түркі мұраларын зерттеудің елтанудағы маңызы
6. Ерте орта ғасыр түркі тілін сипаттайтын еңбектер
7.Көне түркі кезеңдегі жәдігерлер және жазу дәстүрі
8. Қазақ жазуының тарихындағы әліпбилер жүйесін оқыту
9. Орта ғасыр мұралары және жазу дәстүрі
10. Қазақ тілінің этимологиясы және принциптері
11.Түркі тілдерінің даму кезеңдері. Әр кезеңге сәйкес тарихи әдеби мұралар
12.Көне жазба ескерткіштер тілі мен қазақ тілінің сабақтастығы
13.Түркі тілдеріне ортақ лексиканы оқыту
14.Тарихи фонетикадағы заңдылықтар
15.Жазудың түрлері мен даму мәселелері
16.Жалғаулардың қалыптасуындағы тарихи өзгерістер.
17.Етістік категорияларының қалыптасу тарихы
18.Шақ, жақ, етіс, рай жұрнақтарының қалыптасуы
19.Сөздердің байланысу формалары мен тәсілдері.
20.Зат есімнің даму тарихы
21.Сын есімнің сөз табы ретінде қалыптасуы
22.Сан есімнің даму тарихы
23.Үстеудің қалыптасу тарихын оқыту
24. Етістіктердің даму тарихы
25.Сөз тіркесінің даму тарихы, байланысу тәсілдері мен түрлерін оқыту.
26.Түбірлер синкретизмін оқыту
27.Жай сөйлемнің даму тарихы.
28.Тарихи жазба ескерткіштердегі салалас құрмалас сөйлемдер жүйесін оқыту
29. Тарихи жазба ескерткіштердегі сабақтас құрмалас сөйлемдер жүйесін оқыту
30.Сөйлем мүшелерінің даму тарихын оқыту әдістері
31.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөз тіркесіне талдау жасаңыз: Ертіс үгүзіг кече иорыдымыз, түргіс будунығ уда бастымыз.
32.Қазақша түсіндірмесін беріп, дауысты дыбыстарға талдау жасаңыз: Көзде йаш келсер, өті де көңүлте сығыт келер.
33.Қазақша түсіндірмесін беріп, дауыссыз дыбыстарға талдау жасаңыз: Түрк будун адақ қамаштды, Йаблақ болтачы ірті.
34.Қазақша түсіндірмесін беріп, морфологиялық талдау жасаңыз: Күлтегін (алты отуз) йашына қырқ аз тапа сүледіміз.
35.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөйлем мүшелеріне талдау жасаңыз: Ерді ашын татурған, Иавлақ йағығ қачурған, Оғрақ сүсін қайтарған.
36.Қазақша түсіндірмесін беріп, синтаксистік талдау жасаңыз: Қырық артуқы йіті йолы сүлеміс, иегірмі сүңүс сүңүсміс.
37.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөз тіркесіне талдау жасаңыз: Түрк беглер түрк атын ыты, табғачғы беглер табғач атын тутыпан, табғач қағанқа көрміс.
38.Қазақша түсіндірмесін беріп, фонетикалық талдау жасаңыз: Ілгерү күн тоғсықда Бөклі қағанға тегі сүлейү берміс.
39.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөйлем түрлеріне және сөйлем мүшелеріне қарай талдау жасаңыз: Табғач будунқа беглік уры оғлың қул болты, сілік қыз оғлың күң болты.
40.Қазақша түсіндірмесін беріп, фонетикалық талдау жасаңыз: Үзе Көк Теңрі йеті йегірмі йашыма таңут тапа сүледім.
41.Сөйлемнің қазақша түсіндірмесі. Синтаксистік талдау жасаңыз: Қағанлық будун ертім, қағаным қаны? Не қағанқа ісіг-күчіг бірүрмен?-тір ерміс.
42.Қазақша түсіндірмесін беріп, морфологиялық талдау жасаңыз: Үзе көк теңрі, асра йағыз йір қылыңтуқта екін ара кісі қылынмыс.
43.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөйлем түрлеріне талдау жасаңыз: Түрк оғуз беглері, будуң, есідің! Үзе Теңрі басмасар, асра йір тілінмесер, түрк будуң, іліңің төруңін кем артады (бұзады)?
44.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөз тіркестеріне қарай талдау жасаңыз: Ілгерү Шантуң йазықа тегі сүледім, талуйқа кічіг тегмедім Біргерү Тоқуз Ерсенке тегі сүледім.
45.Қазақша түсіндірмесін беріп, лексика-семантикалық талдау жасаңыз: Ол сабағ есідіп, түн удысықым келмеді, күнтүз олурсықым келмеді.
46.Қазақша түсіндірмесін беріп, синтаксистік талдау жасаңыз: Тоқуз оғуз беглері, будуны, бу сабымын едгүті есід, қатығды тыңда!
47.Қазақша түсіндірмесін беріп, морфологиялық талдау жасаңыз: Теңрі тег теңріде болмыш түрк білге қаған бу өдке олуртым.
48.Қазақша түсіндірмесін беріп, сөйлем мүшелеріне қарай талдау жасаңыз: Елтеріс қағанта адырылмадуқ, йаңылмадуқ, (енді) Теңрі Білге қағанта адырылмалым, азмалым,-тейін ,-анча өтледім.
49.Қазақша түсіндірмесін беріп, фонетикалық және лексика-семантикалық талдау жасаңыз: Түрк іліне алты отуз йашыма шад болтым.
50.Қазақша түсіндірмесін беріп, лексика-семантикалық талдау жасаңыз: Уч қарлуқ йаблақ сақынып, тезе (қаша) бардығ қурыйа Он оққа кірті.
51.Қазақша түсіндірмесін беріп, фонетикалық және лексикалық талдау жасаңыз: Ол төрүде үзе ечім қаған олурты.
52.Қазақша түсіндірмесін беріп, морфологиялық талдау жасаңыз: Башлығығ йүкүнтүрміс, тізлігіг сөкүрміс, ілгерү Қадырқан йышқа тегі кірү, Темір қапығқа тегі қонтурмыс.
53.Қазақша түсіндірмесін жасап, сөйлем мүшелеріне талдау жасаңыз: Інім Күлтегін бірле сөзлешдіміз. Түрк будун адағ қамаштды.
54 Латын әліпбиінің құрамы мен емлесіндегі өзгерістерді түсіндіріп, шағын мәтін жазыңыз.
55.Адамзат тарихындағы төрт жазудың даму жолына шағын эссе жазыңыз.
56 Пиктограммалық жазудың ерекшелігін сызбамен көрсетіңіз.
57.Идеографиялық жазудың ерекшелігін кестеге салып түсіндіріңіз.
58. Буындық жазудың ерекшелігін сызбамен түсіндіріңіз
59.Көне түркі жазуы: әліпбиі мен графикасын түсіндіріңіз
60.Төте жазудың әліпби құрамы мен емлесін түсіндіріп, эссе жазыңыз.