|
Қаратпа сөз: Балам, ертерек кел
|
| бет | 48/102 | | Дата | 16.03.2022 | | өлшемі | 0,54 Mb. | | #28180 |
| Байланысты: аза тіліні шы у тарихы туралы т ркі тілдері тіл туысты ынаҚаратпа сөз: Балам, ертерек кел.
қыстырма сөз: Әрине, ертең сабақ болады.
Одағай: Жүрегім, ойбай, соқпа енді.
НҮКТЕЛІ ҮТІР
№
|
Қойылатын орны
|
Мысалы
|
1
|
санамалап айтылған, мағынасы ыңғайлас сөйлемдердің (сөздердің) арасына қойылады.
|
Қасым ханның ережелерінде
мынадай түйінді әдет-ғұрып-тық қағидалар қамтылған:
1.Мүлік заңы ;
2.Қылмыс заңы;
3.Әскери заң; т.б
|
2
|
өлең шумақтарында, құрмалас сөйлемде мағынасы, құрылысы жағынан ұқсас келетін сөйлемдер арасына
|
Ұл мен қыздың қызығы –
Тілі анық шыққанша;
Мергендіктің қызығы –
Көздеген аңын жыққанша;
Жүйрік аттың қызығы –
Шомылып терге лыққанша;
Татулықтың қызығы –
Кеудеңнен жаның шыққанша;
|
3
|
Сөздікте сөздердің түсініктемесінен кейін
|
Майе. араб. 1. ағатын, сұйық; 2. сұйықтық;
парсы. 1. сұйық, ағатын; 2. сұйықтық;
|
СЫЗЫҚША
№
|
Қойылатын орны
|
Мысалы
|
1
|
бірыңғай мүшеден кейін келген жалпылауыш сөздің алдынан
|
Мен, Әсет, Самат – үшеуміз доспыз.
|
|
жалпылауыш сөзбен келген бірыңғай мүшеден кейін басқа сөздер келсе
|
Мыналар: Сырдария мен Амудария – Аралға құяды.
|
2
|
оңашаланған айқындауыштың екі жағынан
|
Заман жаршыларының – баспасөз, эфир, экран – үндері құлақтан кіріп бойды алды.
|
3
|
түсіндірмелі салаласта баяндауыш сондай, сонша, соншалық сөздерінен болса
|
Кешегі жарыстан шаршағаны соншалық – бүгін кешке дейін орнынан тұра алмады.
|
4
|
жалғаулықсыз қарсылықты салалас
|
Бас болмақ оңай, – бастамақ қиын.
|
5
|
жалғаулықсыз ыңғайлас салалас іс, оқиғаның тез арада өткенін білдірсе,
|
Есікті ашып қалды – маңдайына тас келіп тиді.
|
6
|
мақал-мәтелде ерекше мән бере айтылған шартты бағыныңқы сабақтаста
|
Гүл шықса – жердің көркі, қыз туса – елдің көркі.
|
7
|
мақал-мәтелде ой ықшамдалып айтылғанда
|
Асыл – тастан, ақыл – жастан.
|
8
|
төл сөз, автор сөзі, диалогта сызықша қойылады.
|
– Қойдым, Тәуке, қойдым, – деді де Сыздық, күлкіге булығып, шығып кетті.
|
9
|
жер, уақыт мөлшерінің аралық шегін көрсету үшін қолданылады.
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
