260-бап. Меншiк иесiнiң мүлiктi өзгенiң заңсыз иеленуiнен талап етуi
Меншiк иесi өзгенiң заңсыз иеленген өз мүлкiн талап етуге құқылы.
261-бап. Адал алушыдан мүлiктi талап етiп алдыру
1. Егер мүлiк оны иелiктен айыруға құқығы болмаған адамнан өтеулі түрде алынып, алушы мұны бiлмесе және бiлуге тиiс болмаса (адал алушы), мүлiктi меншiк иесi немесе меншiк иесi мүлiктi иеленуге берген адам жоғалтқан, не мұның екеуiнен де ұрланған, не олардың иеленуiнен бұлардың еркiнен тыс өзге жолмен шығып қалған ретте ғана меншiк иесi бұл мүлiктi алушыдан талап етiп алдыруға құқылы.
261-бап. Адал алушыдан мүлiктi талап етiп алдыру
2. Егер мүлiк оны иелiктен айыруға құқығы жоқ адамнан өтеусіз түрде алынса, меншiк иесi барлық ретте мүлiктi талап етiп алдыруға құқылы. 3. Егер мүлiк сот шешiмдерiн атқару үшiн белгiленген тәртiп бойынша сатылған болса, осы баптың 1-тармағында көрсетiлген негiздер бойынша мүлiктi талап етiп алдыруға жол берiлмейдi.
Адал сатып алушының сатып алынған заттарды кәдеге жарату құқықтары иесінің иелену немесе заңды иесіне түскен заттар жолында байланысты: а) ерікті; б) еріксіз.
Адал сатып алушының сатып алынған заттарды кәдеге жарату құқықтары иесінің иелену немесе заңды иесіне түскен заттар жолында байланысты: а) ерікті; б) еріксіз.
Бірінші жағдайда, иеленушіге ақталуына жағдай туындайды. Мүлік иесінің меншігінен қандай жағдайда шыққаны маңызды емес. Олар: форс-мажор, жоғалту және т.с.с. жағдайлар болуы мүмкін. Осы жағдайда,заңды мүліктің ауыстырыламға өтуі меншік иесінің еркінің болуы немесе болмауы қажет болып табылатындығын атап өткен жөн. Сот практикасында меншік иесінің мүлкі мүліктік кез келген шарт бойынша басқа тұлғаның иелігіне өтіп кететін жағдайлар кездеседі. Мүлікті басқа тұлғаның иелігіне шарт арқылы өткізсе де, оны иеленіп тұрған тұлға заңсыз иеленуші болып мүлікке деген табиғи құқығын ақтауға мүмкіндігі туындамайды.
Азаматтық-құқықтық әдебиеттерде талаптың келесі ерекшеліктері көрсетеді:
Тараптар меншікке қатысты иелену еріктілігі.
Меншік құқығын , сервитуттар мен басқа да құқықтары ғана емес жалпы қорғау үшін пайдаланылатын.
Жеке тұлғалардың субъективтік құқықтары шұғұл барлық түрлерін тиімді қарсы қорғауды қамтамасыз талап ету.
