Алмалық
№596
Әмір Темір мен Ілияс-қожа арасындағы “Батпақ шайқасы” болған жыл:
1365 ж. жаз
№597
1336-
1405 жылдары өмір сүрген билеуші:
Әмір Темір
№598
Әмір Темір 1371-1372 ж. әскерін аттандырды:
Моғолстанға
№599
1371-
1390 ж. дейін Моғолстанға Ақсақ Темірдің жорығы
10 рет
№600
Ноғай Ордасының орталығы
Сарайшық
№601
Ноғай Ордасының негізін қалаған тұлға
Едіге
№602
Ноғай Ордасының құрылуына себеп болды:
Алтын Орданың әлсіреуі
№603
XV
ғасырда Әбілқайыр хандығы орналасқан аймақ
Шығыс Дешті Қыпшақ
№604
Әбілқайыр хан болып сайланды:
1428 ж.
№605
92 ру-тайпадан құралған ханды
Әбілқайыр
№606
1456-
1457 жылдары Әбілқайырдың ойраттардан жеңілген қаласы
Сығанақ
№607
Шыңғысханның балаларына бөліп берген жерлерінің атауы
“Інжу”
№608
Мал өсірушілерден жиналатын салық
Құшыр
№609
Сақ, сармат, үйсін тайпаларының келбеттері андроновтықтарға ұқсас екендігін айтқан
антрополог ғалым:
http://www.ukodaryn1.kz
43
О. Смағұлов
№610
Монғолоидтық белгілер тереңдей түсті:
VI-IX
ғғ.
№611
Қазақтың халық болып қалыптасуының барысын бұзды:
Моңғол шапқыншылығы
№612
Қазақ жеріндегі халық болып қалыптасу үрдесі неше жылға кешеуілдеді:
150-
200 жылға
№613
Этносаяси қауымдастық дегеніміз:
белгілі бір тарихи аймақта құрылған хандықтың тұрғындары
№614
Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған:
Ақ Орда тайпалары
№615
Моғол хандығында этносаяси құрамында үйсіндердің орынына уақытша аталған тайпалар:
Дулаттар
№616
Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағы :
Жетісу жері
№617
XIV
ғ. аяғы мен XV ғ. I-ші жартысында қазақ деген этносаяси қауымдастықтың болғанын кім
жазған:
Рузбихан
№618
Өзбек ұлысында XV ғ. ер жүректері қазақтар екенін жазған тарихшы
Рузбихан
№619
ХІІІ ғасырға дейін «қазақ» атауының қолданып келген мағынасы:
Еркін адамдар
№620
Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар өздерінің ен-таңбаларын салған жартас:
Таңбалы Нұра
№621
«Алаш» сөзін жиі кездестіретін қазақ халқының аңызы:
«Алаша хан»
№622
«
Қазақ халқының жүзге бөлінуі, қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде өз жерін қорғау
қажеттілігінен туған»-деп жазған қазақтың тұңғыш ағартушы ғалымы:
Ш.Уәлиханов
№623
Қазақ халқының құрылымына байланысты «қазақ» атауы біржола этникалық сипатқа ие болған
уақыт:
XV
ғасырдың ІІ жартысы
http://www.ukodaryn1.kz
44
№624
Жәнібек, Керей хандарымен бірігіп көшкен ру-тайпалардың алғашқы атауы:
өзбек-қазақтар
№625
«
Қазақ» сөзі этникалық мағынаға ие бола бастаған ғасыр:
XIV
ғасыр
№626
«
Үш жүз» аңызы бойынша қазақ халқы ру-тайпаларының өз таңбаларын салған жері:
Таңбалы Нұра
№627
Қазақ халқының, жүздерінің пайда болуы туралы айтылған аңыз:
Алаша хан
№628
Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі:
Өз жерін қорғау үшін
№629
Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің
басты мақсаттары:
Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін
№630
XV
ғасырда қыпшақ, қаңлы, арғын, қоңырат, дулат т.б. қазақ рулары мен тайпаларының
өкілдері өмір сүрген жер:
Түркістан аймағы
№631
Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік-шығыс
Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде құрылған халық:
Қазақ
№632
Сырдарияның орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтардың арасындағы өзара байланыс
басталған ғасыр:
Х ғасыр
№633
XIII
ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің сөздігінің атауы:
Араб-қыпшақ
№634
««
Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»-деп
жазған тарихшы:
Б.Е.Көмеков
№635
XIII
ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің «араб -қыпшақ» сөздігінде
«
қазақ» сөзіне берілген түсіндірме:
Еркін, кезбе
№636
IX-X
ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны:
Алаш
№637
Алғашқы кезде «қазақ» атауының орнына қолданылған сөз:
http://www.ukodaryn1.kz
45
Алаш
№638
ІХ-Х ғасырларды «қазақ» атауы әлеуметтік мағынада қолданылған жер:
Шығыс Дешті Қыпшақта
№639
Өзбек ұлысында (XV ғ.) үш халықтың болғандығы, оның ішінде ең көбі ержүректері екені
жайлы хабар айтқан:
Рузбихан
№640
“Алаш” сөзі шамамен қай ғасырларда алғаш рет айтылды
1Х-Х ғ.
№641
Қазақ жүздерінің құрылу себебін жазған ғалым
Ш.Уәлиханов
№642
ХІІІ ғасырға дейін «қазақ» атауының қолданып келген мағынасы:
Еркін адамдар
№643
Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар өздерінің ен-таңбаларын салған жартас:
Таңбалы Нұра
№644
«Алаш» сөзін жиі кездестіретін қазақ халқының аңызы:
«Алаша хан»
№645
«
Қазақ халқының жүзге бөлінуі, қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде өз жерін қорғау
қажеттілігінен туған»-деп жазған қазақтың тұңғыш ағартушы ғалымы:
Ш.Уәлиханов
№646
Қазақ халқының құрылымына байланысты «қазақ» атауы біржола этникалық сипатқа ие болған
уақыт:
XV
ғасырдың ІІ жартысы
№647
Қазақтың халық болып құрылуына әсер еткен біріккен этникалық топ:
қыпшақтар тайпалар одағы және үйсін тайпалар одағы
№648
Ежелгі Сібір тайпалары тілдерінде «қазақ» сөзінің мағынасы:
мықты, берік, алып
№649
«
Қазақ» сөзі этникалық мағынаға ие бола бастаған ғасыр:
XIV
ғасыр
№650
Қазақ халқының, жүздерінің пайда болуы туралы айтылған аңыз:
Алаша хан
№651
Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі:
Өз жерін қорғау үшін
http://www.ukodaryn1.kz
46
№652
«
Қазақ жүздерінің құрылу себебі, олар (қазақтар) көшіп-қонып жүрген жерлерінде өз
құқықтарын қорғау үшін одақтар құрған. Ол одақ – қазақ жүздері»-деп жазған ағартушы ғалым:
Ш.Уәлиханов
№653
Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің
басты мақсаттары:
Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін
№654
XV
ғасырда қыпшақ, қаңлы, арғын, қоңырат, дулат т.б. қазақ рулары мен тайпаларының
өкілдері өмір сүрген жер:
Түркістан аймағы
№655
Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік-шығыс
Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде құрылған халық:
Қазақ
№656
Сырдарияның орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтардың арасындағы өзара байланыс
басталған ғасыр:
Х ғасыр
№657
XIII
ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің сөздігінің атауы:
Араб-қыпшақ
№658
««
Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»-деп
жазған тарихшы:
Б.Е.Көмеков
№659
XIII
ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің «араб -қыпшақ» сөздігінде
«
қазақ» сөзіне берілген түсіндірме:
Еркін, кезбе
№660
IX-X
ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны:
Алаш
№661
Алғашқы кезде «қазақ» атауының орнына қолданылған сөз:
Алаш
№662
“Алаш” сөзі шамамен қай ғасырларда алғаш рет айтылды
1Х-Х ғ.
№663
Қазақ жүздерінің құрылу себебін жазған ғалым
Ш.Уәлиханов
№664
XIV-XV
ғасырларда Қазақстанда мекендеген ру -тайпалардың ауызша таралған әдебиет
туындыларының ғылыми атауы:
Фольклор
http://www.ukodaryn1.kz
47
№665
XIV-XV
ғасырларда қыпшақтар мен қияттардың қызылбастар мен қалмақтарға қарсы соғысын
суреттейтін жыр:
Қобыланды батыр
№666
Қуаңшылдық жылдары жасалған ырым:
Тасаттық
№667
Қазақстанның байырғы тұрғындардың түсінігіндегі аспан әлемінің мағынасы:
Көк тәңірі
№668
Тіл-көз тиюге байланысты сақталып қалған нанымның атауы:
Бойтұмар
№669
Қасиетті бұлақ басына ақ құйып көктен жаңбыр сұрау ырымының атауы:
Тасаттық
№670
XIV
ғасырда мұсылман дініне кіріп, басына шалма тақпағандарға қатаң жаза қолданған хан:
Тоғылық-Темір
№671
XIV-XV
ғасырларда халықаралық қа рым-қатынастарда сөздік ретінде пайдаланған еңбектің
аты:
«Кодекс куманикус»
№672
XIV-XV
ғасырларда қыпшақтар арасынан шыққан Кутбтың әдеби шығармасы:
«Хұсрау мен Шырын»
№673
Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр:
«Ер Тарғын»
№674
Сүйіспеншілік, әділеттілік тақырыбында жазған Дурбектің поэмасы:
«Жүсіп – Зылиха»
№675
Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз:
«Сағыныш»
№676
XIV-XV
ғасырлардың аралығында белгілі болған өзбек ақыны Хорезмидің әдеби
шығармасының аты:
«Мухаббатнама»
№677
XIV-XV
ғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыка туындыларының бірі:
Шора батыр
№678
XIV
ғасырда исламның таралуына қатты көңіл бөлген хандар:
Өзбек хан, Тоғылық-Темір
http://www.ukodaryn1.kz
48
№679
Ислам діні Қазақстанда VIII ғасырда тарай бастағанымен, халықтың жү рек түкпіріне ХІХ
ғасырдың аяғына дейін толық жете қоймағаны жөнінде өз пікірін жазған қазақтың тұңғыш
ғалымы:
Ш.Уәлиханов
№680
XIII-XV
ғасырлардан аттары бізге аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдердің бірі:
Асан қайғы
№681
XIV-XV
ғасырлардан әлі күн ге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық, өнегелік мазмұндағы
ертегілердің бірі:
Жоямерген
№682
Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр:
Орақ - Мамай
№683
XIV-XV
ғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыка туындыларының бірі:
«Ескендір»
№684
Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыздың аты:
«Жошы ханның жортуы»
№685
XIV-XV
ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық, өнегелік мазмұндағы
ертегілердің бірі:
«Жерден шыққан Желім батыр»
№686
XIII-XV
ғасырлардан аттары бізге аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдердің бірі:
Кетбұға
№687
XIV-XV
ғасырларда материалдық игіліктер негізделген шикізат көзі:
Мал басынан алынды
№688
ХІІІ ғасырда қыпшақтардың сүттен қалай май алатынын, құртты, қымызды қалай
жасайтындарын таңдана жазғандар:
Еуропа саяхатшылары
№689
Шөлдеп келе жатқанда қыпшақтар сиыр сүтінен жасалған қышқыл сусын бергенін, оны айран
деп атайтындарын жазған:
В.Рубрук
№690
XIV-XV
ғасырларда жаздыгүні бастарына ыстық өткізбейтін ақ киізден жасалған:
Айыр қалпақтар киген
№691
Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз:
«Күннің баяны»
№692
http://www.ukodaryn1.kz
49
Х-ХІІ ғасырларда Қарахан мемлекеті кезінде өркендей бастаған сәулет өнерінің тамаша
туындысы:
Айша бибі кесенесі
№693
XIV-XV
ғасырлардағы сәулет өнерінің тамаша үлгісін көрсеткен кесене:
Дәуітбек кесенесі
№694
Көне Отырар қаласының батыс жағында 3 км жерде орналасқан кесене:
Арыстан баб кесенесі
№695
Ел аузындағы аңыз бойынша Арыстан баб өмір сүрген уақыт:
VII-VIII
ғасырларда
№696
Құлап қалған Арыстан баб күмбезін XIV ғасырда қайта салғызған:
Әмір Темір
№697
Арыстан баб кесенесі:
2 бөлмелі
№698
Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің ғажайып туындысы:
Қожа Ахмет Иассауи кесенесі
№699
Қожа Ахмет Иассауи кесенесі орналасқан қала:
Түркістан
№700
Қожа Ахмет Иассауи кесенесін салуға Әмір Темір бұйрық берген жыл:
1397 ж
№701
Қожа Ахмет Иассауи кесенесінде залдың ортасында тұрған үлкен тайқазан жасалған жыл:
1399 ж
№702
Қожа Ахмет Иассауи кесенесіндегі ең негізгі бөлме:
Кітапхана
№703
Қожа Ахмет Иассауи кесенесінің биіктігі:
37,5 м
№704
Сығанақ қаласының маңында орналасқан бір күмбезді кесене:
Көккесене
№705
XIV-XV
ғасырларда далалық сәулет өнерінің үлгісінде жасалған ескерткіш:
Алаша хан кесенесі
№706
Қабырғаларының сырты Алаша хан күмбезі секілді қыштан, кілем өрнегі үлгісіне ұқсатып
қаланған кесене:
Көккесене
http://www.ukodaryn1.kz
50
№707
Қабырға сыртын әсемдеу ісінде қазақтың дәстүрлі ою-өрнегі (таңдай, жүрекше) кең
қолданылған кесене:
Алаша хан кесенесі
№708
XV
ғасырдың ІІ жартысында салынып жартылай сақталған ескерткіш:
Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі
№709
Рабиға Сұлтан Бегімнің басына қойылған құлпы тасы табылған жер:
Ахмет Иассауи күмбезінің ішінен
№710
Ақ Орданың орталығы Сығанақ қаласының маңында орналасқан кесене:
Көккесене
№711
Ұлытау ауданындағы Қаракеңгір өзенінің жағасында салынған кесене:
Алаша хан кесенесі
№712
Ислам дінінің көрнекті өкілі, әрі уағыздаушы, әрі ақын:
Қожа Ахмет Иассауи
№713
X-XII
ғасырларда Тараз қаласының маңындағы сәулет өнерінің тамаша туындысы:
Бабаджа-қатын кесенесі
№714
Қолданбалы өнердің ғажайып үлгілері қолданылған ғимараттар:
Қожа Ахмет Иассауи кесенесі
№715
Сәулет өнерінің орта ғасырда биік деңгейде болғандығының дәлелі:
Құрылыс материалдарының сапалы болуы
№716
XIV-XV
ғасырларда сәулет өнерінде қалыптасқан жаңа үлгілер:
Ғимаратты күмбез шатырмен жабу
№717
XIV-XV
ғасырларда қыпшақ тілінде жазылған туынды:
«Оғызнама»
№718
Киелі аң-құстың тісін, тырнағын тіл-көз тимеуге қарсы жасаған ырымның атауы:
Бойтұмар
№719
XIV-XV
ғасырларда Қазақстандағы хандықтар шаруашылығының басым түрі:
Мал шаруашылығы
№720
ХІІІ ғасырдың соңындағы жазба деректерге қарағанда, пайдаланылған киіз үйдің түрлері:
Арба үстіне тігілген, жылжымалы
№721
Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз:
http://www.ukodaryn1.kz
51
«Темірқазық пен Жетіқарақшы»
№722
«Шыңғыснаманың» авторы:
Өтеміс қажы
№723
«Дешті уалаяты Берке ханға бағынған кезде дінсіздердің көп бөлігін ол ислам дініне кіргізді» -
деп жазған Өтеміс қажының кітабының аты:
«Шыңғыснама»
№724
Қазақстанда ислам діні VIII ғасырда тарағанымен ХІХ ғасырдың аяғына дейін тұрғындардың
жүрек түкпіріне жете қоймағаны жөніндегі пікірін жазған Ш.Уәлихановтың мақаласының аты:
«Ислам діні»
№725
Қыпшақтардың “айран” деп аталатын сусыны туралы жазған ғұлама
В.Рубрук
№726
XIV-XV
ғ. жататын эпостық жыр
«
Қобыланды батыр»
№727
Қазақстан аумағында XIII-XIV ғ.ғ. халық ауыз әдебиетімен қатар жазбаша әдебиет дамыды:
Қыпшақ тілінде
№728
“Хұсрау мен Шырын” шығармасының авторы
Кутб
№729
Ислам дінінің көрнекті өкілі, әрі уағыздаушы ақын
Ахмет Яссауи
№730
Көккесене орналасқан:
Сығанақта
№731
XIV-XV
ғасырлар аралығында Алшахан кесенесі салынған өзен
Қаракеңгір
№732
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында наймандар мекендеді:
Ұлытаудан Есілге дейін жерлерде
№733
XV
ғасырда қалыптасқан саяси-тарихи жағдайлар қазақ халқының ... әсер етті.
Ұлттық мемлкет болып құрылуына
№734
Қазақ хандығының құрылуының алғы шарттарының бірі, мына мемлекеттердегі саяси
оқиғаларға байланысты:
Әбілхайыр хандығы мен Моғолстан хандығы
№735
Ақ Орда ыдырап, орнына Әбілхайыр хандығы құрылды:
XV
ғ. басы
http://www.ukodaryn1.kz
52
№736
«
Қазақ сұлтандары хижраның 870 жылдары (1465-1466) билей бастады»
деген мәлімет келтірілген тарихи шығарма:
Мұхаммед Хайдар Дулати «Та’рих-и-Рашиди»
№737
Қазақ хандығының алғашқы территориясы:
Шу мен Талас өзендері маңы
№738
Керей мен Жәнібек хандардың маңына көшіп келген халықтың саны:
200 мың
№739
Қазақ хандығы үшін саяси-эканомикалық және әскери-стратегиялық жағынан маңызы зор
болған қалалар :
Сыр бойындағы
№740
XV
ғасырдың аяғындағы Қазақ хандығының негізгі қарсыласы:
Шайбани хан
№741
Қазақ хандығының құрылуы мен нығаюы мына жағдайды тоқтатты:
Ішкі феодалдық қырқыстар мен талас тартыстарды
№742
XV
ғ-ң соңына қарай Қазақ хандығына енген қалалар
Созақ, Сығанақ
№743
Қазақ хандығының құрылуы жайында айтқан тарихшы
Мұхаммед Хайдар Дулати
№744
Моғолстан ханы Есен-бұға қайтыс болған жыл
1462 ж.
№745
XV
ғ. 50-70 жж. Керей мен Жәнібек хандарға қосылған адам саны
250 мың
№746
XV
ғасырдың 70 жылдарында қазақ хандарының басып алған жерлері
Сырдария мен Қаратау өңірі
№747
Қазақ хандығының құрылған уақыты
1465-
1466 ж.
№748
XV
ғ-ң соңына қарай Қазақ хандығына енген қалалар
Созақ, Сығанақ
№749
Қазақ хандығының негізін қалағандар
Керей, Жәнібек
№750
http://www.ukodaryn1.kz
53
Керей мен Жәнібекті қарсы алған Моғолстан ханы
Есен бұға
№751
Қазақ хандығының құрылуы жайында айтқан тарихшы
Мұхаммед Хайдар Дулати
№752
XVI
ғасырдың бас кезінде Қазақ хандығын билеген Жәнібек ханның ұлы:
Қасым хан
№753
Бұрындық хан билеген жылдар:
1480-
1511 жж.
№754
Қасым хан тұсындағы бастапқы астана Сығанақ қаласы болды, одан кейін көшірілді:
Түркістан қаласына
№755
Қасым ханның билігі жүрген жоқ:
Қырғыздарға
№756
XVI
ғасырдың бас кезінде Қазақ хандығының Сыр бойына билік жүргізуіне бөгет жасаған хан:
Мұхаммед Шайбани
№757
«Түркістан халқы қазақ саудагерлерімен ешқандай сауда келісімдерін жасамайтын болсын,
олармен осы жерлердің тұрғындары арасында қарым-қатынас болмасын» деп жарлық шығарған
хан:
Достарыңызбен бөлісу: |