Тема: Повторение темы «Имя прилагательное»

задания: 1.Распределить по столбиками Н и НН.                                                                          Ути…ый, сви..ой, революцио…
ый, полотня…ый, кожа…ый, торжестве...ый,со..ый, зеле..ый,льви..ый,ветре..ый.
2.Найди закономерность,продолжи ряд.                                                                                                             Гуси,полотня..ый 
_______ , _______ , _____________ .                                                                                    Каме…ый ____________ , ___________ 
,___________ .                                                              Революцио..ый ________ , _______ ,______________ . 
3.Распредели по разрядам:качественные,относительные,притяжательные.Зеленый цвет,степной цветок,зимний 
спорт,городской транспорт,папин галустук,лисий мех,волчья нора,веселый смех,тонкие провода,синтаксический разбор. 
Из домашнего задания назвать три имени прилагательных,определить у них род,падеж,число.Из домашнего задания 
определить в первом предложении синтаксическую роль имен прилагательных. 
Что называется именем прилагательным? 
Какие морфологические признаки имен прилагательных знаете?                                                        Решение проблемы. 
Дидакческая задача: обобщение и систематизация ведущих знаний по теме,творческое решение поставленных 
задач,проверка знаний.
2.Стартовое тестирование. 
                                                       1 вариант  
1.Найдите верный ответ                                                                                                                                                          Имя 
прилагательное – это часть речи, которая обозначает 
А. Признак предмета                                                                                                                                                   Б. Предмет 
В. Действие предмета                                                                                                                                                  Г. Признак как 
предмет
2.Найдите прилагательное в простой сравнительной степени.                                                             А. Самый быстрый 
Б. Красивейший                                                                                                                                                В. Ярче 
Г. Более легкий                                          
3.Укажите относительное прилагательное                                                                                                    А. Лисий след 
Б. Знакомый человек                                                                                                                                                                  В. 
Железная дверь                                                                                                                                                 Г. Сестрина книга
4.В каком из указанных  случаев -не –приставка 
А. (не) взрачный кустарник                                                                                                                             Б. (не) знакомый 
маршрут                                                                                                                                               В. (не) здоровый, а больной 
человек                                                                                                                                                 Г. Дом (не) большой , а 
маленький                                                                                                                               5.Найдите прилагательное в котором  
пишется одна буква Н                                                                             А. Листве..ый лес 
Б. Гли..ый сосуд                                                                                                                                                          В. Деревя..ый дом 
Г. Подли..ая правда 
6.Укажите прилагательное с суффиксом –ов-  
А. Плюш..вый                                                                                                                                                      Б. Ситц..вый 
В. Ключ..вой 
Г. Свинц..вый 
7.Найдите прилагательное ,которое пишется слитно                                                                                                      А. (юго) 
западный                                                                                                                                             Б. (ярко) красный 
В. (средне) вековый                                                                                                                                                      Г. (научно) 
фантастичес                                                                                                                                                                  . 
2 вариант                                                                                                                                                1.Найдите верный ответ.  
Имя прилагательное – это часть речи,которая обозначает  
А. Предмет                                                                                                                                     Б. Действие предмета 
В. Признак предмета                                                                                                                                          Г. Признак  как 
действие 
2.Найдите прилагательное в простой сравнительной степени                                                           А. Труднейшие 
Б. Более благородный                                                                                                                                    В. Самые слабые 
Г. Сильней 
3.Укажите относительное прилагательное                                                                                           А. Летняя пора 
Б. Львиная шкура                                                                                                                         В. Неразумный человек 
Г. Материна шаль
4.В каком из указанных –не-приставка 
А.(не) годный приемник                                                                                                                                                                       Б.
(не) здоровый человек                                                                                                                                           В.(не) узкий ,а 
широкий пояс                                                                                                                         Г.(не) глубокая ,а мелкая река 
5.Найдите прилагательное ,в котором пишется две буквы Н  
А. Овся…ый суп                                                                                                                                                                 Б. Мыши…
ый хвост                                                                                                                                                       В. Кожа..ый портфель 
Г. Оловя..ая ручка                                                                                                                                                       6.Укажите 
прилагательное с суффиксом –ов-                                                                                                      А. Еж..вый 
Б. Лиц..вой                                                                                                                                                В. Пищ…вой 
Г. Ключ..вой 
7.Найдите прилагательное ,пишется  слитно                                                                           А.(светло) голубой 
Б.(кругло) лицый 
В.(почтово) телеграфный                                                                                                                                                                        Г.
(юго) восточный                                                                                                                                    
144

                                                  3.  «Марафон»  
Работа по уровням. 1 уровень-вставить орфограммы и знаки препинания.Объяснить 
2 уровень-выписать три словосочетания с согласованием,определите разряды имен прилагательных. 
3 уровень-составить схему последнего предложения,сделать синтаксический разбор первого предложения.Подули лед..ые 
ветры.Выпал пуш…стый снег.(Не) большие ели стоят зеле..ые.По первой пороше ..хотники вышли на ..хоту и в лесу слыш…
тся залив..стый с…бачий лай.                                                                       Справка: пороша-слой только что выпавшего 
снега(Ожегов)                             
                                         4. «Ринг суффиксов»  
1 раунд- упражнение 386.Когда пишется Н,а когда НН в именах прилагательных? 
2 раунд-заменить словосочетания «сущ+сущ» на «прил.+сущ» 
Талант директора                                                                                                                                     Перчатки боксера 
Когда пишется суффикс К,а когда СК в прилагательных.
                          5.  Площадка « Мастерская слова»                                                                                       Составить текст 
«Чудеса в лесу»,используя  опорные слова. 
Учитель:                                                                                                                                                                  Ты была в лесу 
зимой                                                                                                  Если нет,скорей  за мной! 
Много знает зимний лес                                                                                                                                     И загадок,и чудес! 
(Не) обычные существа,(не) подвижные и (не) знакомые фигуры,вовсе (не) понятный зверек.Когда пишется в именах 
прилагательных –не- слитно,а когда раздельно?  
                                   6. «Порядок разрядов»                                                                                                             Распределить 
имена прилагательные по разрядам.Какие разряды знаете?Какие имена прилагательные относятся к качественным,какие к 
относительным,а какие к притяжательным? Звонкий голос 6 зимний вечер 6 лисий мех 6 медвежья берлога,легкий 
груз,кожаный мяч,бабушкина шаль,олимпийские игры,тонкая нить.
                                      7.Крот « Четвертое лишнее»                                                                                                              Найти 
лишнее объяснить                                                                                                                                                       (Северо) 
(западный)                                                                                                                                                                               (Багрово) 
(красный)                                                                                                                                                         (Вечно) (зеленая) 
(Русско) (казахский) 
Когда имена прилагательные пишутся слитно,а когда через дефис? 
                                     Анализ деятельности                                                                                    Дидактическая задача:Анализ 
и оценка успешности  достижение цели и определени перспективы  последующей работы.
                                         8.Финишная дорожка                                                                                                                      Итоги 
работы: «золотых медалей» -7; «серебряных медалей» -18; «бронзовых»-5 
Домашнее задание :страница 146,вопросы;упражнение 404
* * * * *
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫСЫНЫҢ СӨМКЕСІ
Батыс Қазақстан облысы,Теректі ауданы, Ақжайық ауылы,
Ақжайық жалпы ортабілім беретін мектебінің 4 б сынып оқушысы
Ильяс Аружан Ерболқызы.
Жетекшісі: Кунусова Анаргуль Кобландиевна.
Жоспар  Аннотация                                                                                                                       
  I .    Кіріспе                                                                                                                         
  II.   Негізгі бөлім.                                                                                                           
   ІІ. (1) Бастауыш сынып оқушысының сөмкесі . 
   III. Қорытынды.                                                                                                          
    IV. Пайдаланған  әдебиеттер.                                                                                       
Аннотация
     Бұл тақырыпты таңдаған себебіміз. Біріншіден біздің жас ғалым үйірмесіне  деген қызығушылығымыз. Екіншіден осы 
кезге дейін алған білімімізді одан әрі дамыту. Үшіншіден қазіргі кезде ұстап жүрген сөмкелеріміздің салмағының бастауыш  
оқушысының   денсаулығына   қаншалықты   әсер   ететінін   білуге   деген   қызығушылығымыз.Жалпы   жұмыс   мынандай 
бөлімдерді қамтиды.
а) Кіріспе. Мақсатымыз - ақпарат көздерінде жазылған түрлі мәліметтерді пайдалана отырып, оқушы сөмкесінің салмағы  
қандай болуы керектігін зерттеу және басқаларға таныстыру. 
      Міндеттеріміз – үйірмеде алған білімімізді іс жүзінде толықтыру, қорытындылаған ой - пікірлерімізбен өзгелерге ой салу.
ә) Негізгі бөлім.  Ақпарат  көздерін, ғылыми әдебиеттер мен оқулық, журналдарды пайдалана отырып, оқушыға қойылатын 
талаптар мен стандарттарға сипаттама беру.
б) Зерттеу бөлім. Жоғарыда айтылған мақсаттар мен міндеттерді негізге ала отырып,  білімімізді  толықтырып  дәлелдеу. 
Дәрігерге бару кезінде түрлі сөмкелерді алып барып, салмақтарын өлшету, мамандармен кездесіп, сұқпаттасу.
      Зерттелген мәліметтерге сүйене отырып, балалар пайдаланатын оқу құралдарымен бірге  сөмкелерінің  салмағы оның  
бойы мен салмағына сәйкестігін салыстырып анықтау .
Зерттеу бағыттары:
1. Мектеп оқушыларына сауалнамалар жүргізу (2, 3, 4 сынып).
2. Мектеп дәрігерімен кездесу.
3. Тәжіребие жасау.
4. Сөмкеге және бастауыш сынып оқушыларының нормасын тексеру.
в)   Қорытынды.   Жасалған   жұмыстар   бойынша   күнделік   жазу,     қорытынды   жасап,   білімдерімен   салыстыру,   нәтижесі 
145

бойынша тұжырымдамалар жасап, ұсыныстар айту.                                             
Кіріспе
      Біздер бұл тақырыпқа тоқталмас бұрын көп ойландық. Себебі: бұдан да басқа қызықты тақырыптар болды. Біріншіден  
салауатты өмір салтын сақтау әр адамның міндеті. Екіншіден, қазіргі кезде оқушыға арналған сөмке түрлері өте көп және  
осы сөмкенің салмағынан бастауыш сынып оқушылары әртүрлі ауруларға шалдығады. Сондықтан біздің денсаулығымызға  
кері әсерін тигізбеу үшін , не себептен  салмағы күннен күнге артып бара жатқанын және оның шешуін табу үшін зерттедім, 
дәлелдедім . Үшіншіден, бұл жобаға дайындалу мен үшін өте қызықты болды.
                   Сонымен, таңдау себептерімізге тоқтала кетейік.   Біздер ұстазымыз екеуміз оқушыларға сауалнамалар жүргізіп,  
дәрігермен кездестік   . Онда  алған  білімімізді  толықтай жетілдірдік  деп айта   аламыз.  Себебі  біздің  оқулықтан ,  газет - 
журналдардан   оқығанымызды   көзімізбен   көргеніміз   қызығырақ   болды.   Онда   өз   сөмкемді   және   сыныптастарымның 
сөмкелерінің салмағы мен оқушылардың бойын,жеке салмағын өлшедік.
       Бастауыш сынып оқушыларының сөмкелерінің неше түрін көрдім. Өйткені бірінші сыныптан бастап төртінші сыныпқа  
шейін сөмкелердің салмағы мен түрлері әр түрлі болды . Сөмкенің салмағы шамадан тыс ауыр болса , адам денсаулығына 
өте қауіпті. Мұның арты оқушының дұрыс өсуіне зиянын тигізетінін  білдік.
              Бастауыш сынып о ушысыны  с мкесі
қ
ң ө
     Менің күнде мектепке арқалап келетін сөмкемнің салмағы мені қатты мазалайды.Өйткені  сөмкенің 7-8 келіден асатын 
салмағы бүлдіршіндердің омыртқасына әсер етпей қоймайды. 
Шындығында, оқушы сөмкесінің салмағы қандай болуы керек? Жалпы, елімізде осыны реттейтін нормативтік құжат бар ма? 
Сұрастырып көрсек, бар екен. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 1684 Қаулысымен 
бекітілген Санитарлық ережелер «Балалар мен жасөспірімдерге тәрбие және білім беретін нысандарға қойылатын 
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» деп аталады. Міне, осы Ереженің 10-шы тармағында балалар мен 
жасөспірімдерге тәрбие және білім беретін нысандардағы балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеу, білім беру (мектеп 
оқулықтарына) және өндірістік тәжірибесі жағдайларына қойылатын талаптар айқындалған.Ол бойынша, 1–4 сыныптардың 
оқушылары үшін бір оқулық кітаптың салмағы 300 грамнан.  Оқулық салмағының 10 пайыз ғана артып кетуіне рұқсат 
етіледі екен.  Ал, оқушылардың күнделікті мектепке көтеріп баратын оқулықтарының жалпы салмағы (сөмкесінің салмағын 
қоспағанда) 1–3 сыныптар үшін 1,5-2 килограмнан  аспауы тиіс.     
азіргі та да ы о ушыларды  с мкесі 
Қ
ң ғ
қ
ң ө
Зерттеу
   .Дәрігер біздің салмағымыз бен бойымызды және сөмкелерімізді өлшеп беруге көмекетсіп,ақыл-кеңесін берді.
№
Оқушының аты – жөні:
Бойының 
ұзындығы
Салмағы
Сөмкенің таза 
салмағы
Оқу құралдарымен 
есептегендегі салмағы
1
Ильясова Аружан 
Ерболқызы
136 см
24 кг
600 г
3,700 г
   Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 1684 Қаулысымен бекітілген Санитарлық ережелер 
«Балалар мен жасөспірімдерге тәрбие және білім беретін нысандарға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар»  
деп аталады. Міне, осы Ереженің 10-шы тармағында балалар мен жасөспірімдерге тәрбие және білім беретін нысандардағы  
балалар   мен   жасөспірімдерді   тәрбиелеу,   білім   беру   (мектеп   оқулықтарына)   және   өндірістік   тәжірибесі   жағдайларына 
қойылатын талаптар:
Бастауыш сыныптар үшін бір оқулықтың салмағы 300г
Сөмкесінің салмағын қоспағанда 
1,500-2 килограммнан аспауы тиіс.
  Бұдан не көруге болады. Бастауыш сыныптың 1-з сынып оқушылары үшін сөмкесінің салмағы 1,500 немесе 2 килодан 
аспауы   керек   болса  менің   сөмкемнің   салмағы   1,700грамм   артып   кеткенін   білдім.   Бұл   неге   әкеліп   соғатынын   зерттеу 
мақсатында ғылыми жағынан және теориялық білімімді толықтыру керек болды.Ол үшін мен әрине, мектеп кітапханасына 
бардым  
Зерттеу ж мыстары ауыр с мке ар ала анны  салдарын аны тау
ұ
ө
қ
ғ
ң
қ
Ауыр сөмке арқалаудың салдары
•
Жалпы,   мектеп   оқушыларының   іші   толы   «қоржындарының»   ауырлығы   мен   шамадан   тыс   заттарды   тасуы 
денсаулыққа кері әсерін тигізбей қоймайды екен. Баланың қан қысымының қалыптан шығуына септігін тигізеді.  
Тіпті әлі қатая қоймаған оқушының кеуде сүйектерінің қисаюына әкеп соғады. Ол аз болса, мұның салдары мидың 
қалыпты жұмысына кері әсерін тигізеді.
•
Мектеп   сөмкелерінің   иыққа   ілер   тұстағы   жолақтың   жалпақ   болу   керектігін   айтады.   Ата-аналар   да   сөмкенің  
арзанына қызықпағандары дұрыс. Ыңғайға келсе, қырғызстандық немесе ресейлік сөмкелерді сатып алған жөн.  
Кей сыныптың оқушылары, күнделікті кітаптарды әкелуді қиынсынады. «Алгебра мен 
физиканы сен әкел, әдебиет 
пен   «литератураны»  мен   әкелем»  —   бұл   да   көп   кітап   арқалағысы   келмейтін   парталастар   арасындағы   өзіндік 
мәміле.
•
Ауыр сөмке арқалаудың салдары болмай қоймайды. Бала радикулитке ұрынуы мүмкін. Оқушының арқасында ауру 
пайда болады, жүрісі де өзгеріске ұшырайды.
•
Ресейлік мамандар осы мәселеге бас ауырта келе, портфельдің салмағы оқушының салмағының 1/10 болуы тиіс  
дегенді айтады. Балаңыз 27 келі тартса, сәйкесінше, мектеп «дорбасы» да 2,7 келіден артық болмау керек.   Ал 
төменгі сынып оқушыларының сөмкелері 1200 грамның шамасы болса құп.
•
Өз кезегінде ресейлік санитар-мамандар бастауыш сыныпқа арналған оқулықтардың 
салмағы   300   грамнан   а
л,   оқушылардың   күнделікті   мектепке   көтеріп   баратын   оқулықтарының   жалпы   салмағы 
146

(сөмкесінің   салмағын   қоспағанда)   1–3  сыныптар   үшін   1,5-2   килограмнан    аспауы   тиіс.  
Ата-аналар   «ауыр» 
пәндердің апта бойына біркелкі орналасуына назар аударуы тиіс, сондай-ақ дене тәрбиесіне 
киетін   спорттық   киімдер   мен   аяқ   киімдерді   мектепте   сақтайтын   орынның   болуына   қол 
жеткізсе де болады. Оқушының сөмкесінде кешегі күннің кітаптарының қалып қоймауына 
бақылау жасап қойыңыз.
                Бастауыш сынып оқушысына остеохондроз қайдан келеді ?
Бірінші, екінші сынып оқушысының сөмкесі, мысалы, 1,5 килодан ауыр салмақ тартпағаны дұрыс. Ал үшінші, төртінші  
сыныптағыларға екі кило салмағы бар сөмке жарайды. Осы жастағы балалардың тірек-қимыл мүшелері әлі толық дамып  
бітпеген, сондықтан оларға үнемі шамасынан артық салмақ көтеру зиянды. Әсіресе оны арқада емес, қолда, бір жанында  
көтеріп жүретін болса жақсы емес. Яғни омыртқаға түсетін салмақ оның өз салмағының жиырмадан бір бөлігінен аспағаны 
жөн.   Мысалы,   бірінші   сынып   оқушысы   шамамен   20-25   кило   тартады,   ол   2   килолық   сөмкені   көтеріп   жүре   алады.   Ал 
спорттық форма, аяқ киім, тағы басқа заттар салынған қосымша сөмкені қолға ұстап жүргеннің зияны бар.  Егер арқадағы 

жүктеу/скачать 3,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: