Мой Казахстан!
Моя страна!
Мой край степной!
Моя Отчизна!
Пришли иные времена
На смену прошлой горькой жизни
А Родину вдали зачем искать,
Тебе ведь до неё не доскакать,
Перед тобою Мекка и Медина,
Твои родные дед, отец и мать,
Отчизна –твой очаг и дом единый
Живут друзья друг другу помогая
В любой беде, как завещал Абай
Под мирным небом дружбу прославляя,
Мой Казахстан, расти и процветай!
МОЯ РОДИНА ТАК ХОРОША!
Казахстан – мой любимый край!
Всё, что хочешь, здесь выбирай:
Есть народ здесь, в нём есть душа,
Моя Родина так хороша!
Всё что здесь – нигде не найти,
По какому ни шёл бы пути,
В этом крае краше земля
Казахстан, как люблю тебя я!Я люблю тебя за поля
Те, что нам подарила земля,
6
И закаты, и звёзды в ночи,
Солнца дар – золотые лучи!
Пенье птиц тебя будет ласкать,
Лучше края тебе не сыскать.
В этом крае – краше земля!
Казахстан, как люблю тебя я!
Гимн тюльпану
Растет в горах он Юга Казахстана -
Мне всех милей, дороже, краше он –
Цветок, что называется тюльпаном,
Как выстрел, как стрела его бутон.
Когда снега сбегают ручейками,
Когда в ложбинах стелется туман,
На горных склонах черных - Каратау
Среди камней рождается тюльпан.
Давным - давно цветком зовется счастья,
От чистых взглядов и улыбок расцветал.
И миновали всех людей ненастья,
Когда тюльпан огнем в горах пылал.
В лучах заката иль в лучах зари
Мелодия звучит от скрипки ветра.
Плывет, плывет симфония любви…
И лепестки тюльпана - будто сердце…
* * * * *
СТУДЕНЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ НА ТЕМУ: «У ВСЯКОЙ ЭПОХИ СВОИ ЗАДАЧИ»
Актюбинская область. город Актобе Актюбинский технический колледж
422 (уск.) гр. студентка Онипко Кристина
преподаватель общеобразовательных дисциплин Игисенова Гаухар Жангирхановна
НОВЫЙ ВЕК НАСТАЕТ, ДРУГОЕ РОЖДАЕТСЯ ВРЕМЯ. Вергилий
В Послании Президента Нурсултана Назарбаева «Нурлы жол» — путь в будущее» заявлено о праздновании в 2015 году
550-летия казахской государственности. Это решение главы государства вызвало широкий общественный резонанс и
огромный интерес научной и творческой интеллигенции и граждан Казахстана.
История стран и народов подобна рекам. Эти реки текут по времени и пространству, становясь шире, принимая притоки,
проносясь порой стремительно в водовороте и потоке всемирной и национальной истории.
Перед нами проходит яркая панорама и калейдоскоп величайших страниц отечественной истории. Среди них и
героическая эпоха становления и развития Казахского ханства.
Создание Казахского ханства в 1465 году явилось переломным моментом в истории Казахстана. Общественно-
политическая значимость этого исторического события заключается в том, что Казахское ханство — первое государство
казахов в Центральной Азии.
Становление казахской государственности непосредственно связано со славными именами Жанибека и Керея. Именно
благодаря деятельности первых казахских ханов появляется в XV веке новое государство на политической карте Евразии.
Следует отметить, что Казахское ханство первоначально занимало территорию Западного Жетысу, долины рек Чу и
Таласа. Оно объединяло как переместившиеся из Центрального и Южного Казахстана казахские роды, так и автохонные
племена. В этих исторических условиях возникновение и упрочение Казахского ханства в Жетысу было вполне
закономерным объективным актом.
Мухаммед Хайдар Дулати относит время образования Казахского ханства к 870 г. хиджры по мусульманскому
летосчислению (1465 г.).
В последующие десятилетия XV века Казахское ханство укрепилось экономически и расширилось территориально,
включив значительную часть этнической территории казахов. При этом расширились первоначальные границы Казахского
ханства. В него вошли, помимо Западного Жетысу, города в Южном Казахстане, район Каратау с прилегающими
равнинными территориями, низовья Сырдарьи и Северного Приаралья, значительная часть Центрального и Западного
Казахстана. В это время многочисленные родоплеменные объединения наших предков участвовали в сложном этническом
процессе формирования казахской народности.
Одним из крупных казахских ханов, при котором быстро шел процесс «собирания казахских земель», был Касым.
Основной стратегией его внешней политики стала борьба за укрепление и доминирование над присырдарьинскими
городами. Под его контроль перешли города Ташкент и Туркестан. Эти города в XVII — начале XVIII века являлись
политическими центрами Казахского ханства. Во втором десятилетии XVI века Касым-хан окончательно утвердил свою
власть над обширными пространствами казахской территории.
При Касым-хане Казахское ханство достигает наивысшего расцвета. При нем границы расширились, численность
населения достигла миллиона человек. Именно во время правления Касым-хана Казахское ханство получило широкую
известность и политический вес на евразийской арене. В этот период Казахское ханство становится субъектом
международных отношений.
Первым крупным государством, установившим дипломатические отношения с Казахским ханством, было Русское
государство. Именно с тех пор Казахское ханство стало известно Западной Европе.
В начале XVI века, во время правления хана Касыма, был разработан и принят кодекс законов, известный как «Қасым
ханның қасқа жолы» (Светлый путь хана Касыма).
Керей и Жанибек стали наследниками традиций предыдущих государственных объединений Алтын-Орды (Золотой
Орды) и Ак-Орды (Белой Орды). Можно по праву утверждать, что вклад основателей казахской государственности Керея и
Жанибека в историю казахов огромен и является исторической основой для становления казахстанской идентичности и
формирования национального самосознания и укрепления казахстанского патриотизма.
В книге «В потоке истории» Нурсултан Назарбаев очень точно и глубоко оценил цели и результаты строительства нового
государства и общества в исторических условиях: «Становление и развитие нации невозможно без сохранения
исторической памяти народа, а к числу наиболее значительных вех в историческом прошлом всегда и везде относится время
7
возникновения национальной государственности, независимо от того, каков был социальный облик этой государственности
и какая форма государственного устройства была приемлема и возможна в те времена».
На мой взгляд, эти слова главы государства, обращенные к нам, гражданам страны, являются ключом к успешному
пониманию исторического прошлого. Без истории не может быть общества и государства. В Казахстане многое делается
для сохранения истории. Издаются книги и учебники, публикуются статьи, снимаются исторические фильмы в рамках
реализации государственной программы «Культурно-историческое наследие» и «Народ в потоке истории».
1 июня 2010 года в Астане перед Музеем Первого Президента Республики Казахстан с участием главы государства был
открыт бронзовый памятник ханам Керею и Жанибеку. Это стало данью уважения героическим и славным деяниям и
подвигам наших великих предков.
У ученых-историков много различных точек зрения по поводу того, с какого времени начинать отсчет летосчисления
Казахского государства. Об этом, как мы отмечали выше, находим данные в «Тарих-и-Рашиди» Мухаммеда Хайдара
Дулати, который сообщил, что в 1465 году образовалось Казахское ханство на территории Жетысу между реками Чу и
Талас. С того времени можно говорить о возникновении государства казахов и казахского этноса. Конечно, сложение нации
и формирование государства — это длительный по времени исторический эволюционный процесс, который начался еще с
древнейших времен саков и великого Тюркского эля.
Для каждого казахстанца и патриота наша Родина является символом независимости. Казахстан сегодня получил
заслуженное признание во всем мире. Понятия независимости и государственности являются близкими синонимами и
ключами к пониманию нашего героического прошлого, славного настоящего и светлого, и великого будущего.
Празднование 550-летия образования казахской государственности будет способствовать укреплению казахстанского
патриотизма и повышению интереса граждан к отечественной истории.
Я считаю это знаковым событием не только для народа Казахстана, но и для всего тюркского мира. 550-летие это - не
только прошлое, это та вершина, которую необходимо покорить в будущем. Это одна из возможностей реализовать идею
президента РК Н.Назарбаева «Мәңгілік ел». Празднование 550-летия образования Казахского ханства побуждает к тому,
чтобы еще раз задуматься о глубинных истоках зарождения национальной государственности и вообще об истории
государственности на территории Казахстана. Тысячелетиями казахстанская земля была местом, где пересекались пути
развития различных цивилизаций и пролегали маршруты великого переселения народов. Здесь освоены огромные
пространства евразийской степи, создана самобытная материальная и духовная культура. Сегодня достижения этой
уникальной культуры получают признание во всем мире.
Керей и Жанибек в 1465 году создали первое ханство, и государственность казахов ведет историю с тех времен.
Возможно, оно не было государством в современном понимании этого термина, в нынешних границах, с такой
известностью и авторитетом во всем мире. Но это можно сказать и про все другие государства той эпохи. Важно, что тогда
была заложена основа, и мы - продолжатели великих дел наших предков. Сегодня наша страна сохраняет традиции
многовековой дружбы и мирного соседства со всеми ближними государствами. Эти отношения нам следует всегда беречь.
Мы многонациональное государство, живем в мире дружбе и согласии. Вот это начало истоки именно оттуда исходят.
Правильно определив наши приоритетные цели, выбрав соответствующие стратегии, проявив волю и терпение при
движении по этому пути, мы обезопасим себя от зигзагообразных шараханий, непроизводительной растраты энергии,
времени и ресурсов.
Имея сильную стратегию и целеустремленность, мы сможем успешно преодолеть любые большие препятствия, стоящие
на нашем пути.
Трудные условия, в которых мы находимся сегодня, не должны лишать нас энергии и надежды. Ясное понимание наших
перспектив, честное разъяснение трудностей и опасностей на нашем пути помогут мобилизовать всех граждан на решение
этой общей задачи.
Мы должны ежедневно помнить, что помимо задач нынешнего периода на нашем поколении лежит огромная
ответственность перед будущими поколениями: ответственность отцов и матерей, дедушек и бабушек перед своими детьми
и внуками.
Какими мы хотим видеть своих детей и внуков в том далеком будущем, когда они достигнут нашего возраста?
Будут ли они жить в достатке, будут ли сытыми, здоровыми и образованными?
Будут ли они жить в хорошем и свободном обществе?
Будут ли они жить в мире?
Будут ли они спокойны за свою безопасность и безопасность своих детей, смогут ли свободно ходить по улицам и не
беспокоиться за свое имущество?
Оставим ли мы им в наследство сильное государство и дружеские отношения с нашими соседями, близкими и далекими?
Мы должны ответить на эти простые, но важные вопросы уже сегодня.
* * * * *
8
БІЗ – ТӘУЕЛСІЗ ЕЛДІҢ ҰЛАНЫ
Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданы Ембі қалалық №1 орта
мектебінің оқушысы Балтабай Нұрай 3 «а» класс
Бүгінгі таңда әр пәннің оқытылуы бала бойындағы шығармашылық қабілетін дамыту, оның дербестігі мен
белсенділігіне дұрыс бағыт беру сияқты мәселелерді жан-жақты шешу қажеттілігі ескерілуде.
Тлекенова Алмаш Ембі қалалық №1 орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі.
Біз – қазіргі өсіп келе жатқан ұрпақ Қазақстанның азамат – азаматшаларымыз. Қуанышпен, мақтап айта аламыз. Өйткені
еліміз тәуелсіз ел. Осы тәуелсіздікті алу жолында апа – ағаларымыз қасық қаны қалғанша күресіп, ақыры жеңіске жеткен.
Бұл 1986 жылдың 16-17 желтоқсандар күндері. Мемлекетті басқаруға басқа ұлт азаматының болуын қаламаған қазақ
жастары көтеріліске шықты. Жан азаппен күресе білді, қандарын төкті. Қазақстанның тәуелсідік алуы жолында күресті
және де өмірлерін де қиып кетті. Тарихымызды оқыған кезде осындай қазақ жастарының ерлігіне таң қаласың және көзіңе
еріксіз жас келеді. Сол ерліктеріне және де қуанып, марқаясыңда. Ақыры тәуелсіз ел болдық. Астанамыз бар,
мемлекетімізді басқаратын – ел басымыз бар. Ол – Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.
Қазақстанның өз туы, әнұраны, өз елтаңбасы бар. Біздің елбасымыз - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев дана, шебер
саяхатшы, нағыз Отаншыл. Ол – Ата заңның гаранты.
Тәуелсіздік – бұл бүгінгі өмір ғана емес, ертеңгі өміріміз де – Қазақстанның болашағы, оның мүмкіндіктерімен
мақсаттары.
Тәуелсіз болу өз тағдырыңа жауап беру. Мемлекеттік тілді білу барлық халық дәстүрлерін құрметтеу, өз Отаныңды
қорғау.
Біздер осындай елімізде өсіп жатқан бақытты ұланбыз, бақытты ұрпақпыз. Тәуелсіз еліміз мәңгі жасасын!
Қазақстаным!
Бір Алла атты теңдессіз ғажап Ұстаның,
Бойыңа жиған имани тазалық нәрін.
Төріңе қанша төнсе де қара дұшпаның,
Болашағы үшін бастарын бәйгеге тігіп,
Қорғады сені серт беріп сан Арыстарым –Қазақстаным!
Елбасы
Елбасымыз жолдайды,
Халқымыз оны сыйлайды.
Ешқашанда орынсыз
Төрелегі болмайды.
Ұстаз
Ұстазым қандай тамаша!
Бізге білім беретін.
Жақсы оқысақ сабақты,
Қуанады балаша.
Анашым!
Анам менің ардақты,
Өзі осындай салмақты.
Мейірімін төгетін
Жылы шуақ беретін.
Мектеп
Мектебіме барамын
Жақсы білім аламын
Жақсы оқып сабақты
«Бес» деген баға аламын.
Нұрахмет
Нұрахметім бөпешім
Неге жылап кетесің?
Жүгіресің, ойнайсың,
Ойынға бір тоймайсын.
Жаз
Жаздың керемет күндері
Қызықты болып өтеді.
Асырсап ойнап балалар
Жаз бойы көңілді жүреді.
Оқушы шығармасы
Жем өзенінің бойындағы туған жерімде атақты Ахмет пен Құдайберген Жұбановтар туған.Осындай тұлғаларды бүкіл
қазақ мақтан етеді. Олардың ұрпақтары да мықты. Бір Ғазиза Жұбанованың өзі қазақ қыздарынан шыққан дара жұлдыз емес
пе?! Қаламызда Қ.Жұбанов атында мұражай бар. Ал, бүгінгі белгілі композитор Бейбіт Оралұлы да біздің жердің тумасы.
Қаламыздағы бес үлкен мектептен бөлек: саз мектебі, спорт мектебі, балалар кітапханасы жұмыс жасайды. Болашақта онда
оқитын оқушылардан сан дарындылар шығатынына сенемін. Біздің Әйтеке би: «Туған елдей ел болмас, туған жердей жер
болмас» деген екен. Ендеше, жалпы қазақ жерінің, оның ішінде туған жерімнің табиғаты бәрінен керемет.
* * * * *
9
ҒЫЛЫМИ ЖОБАНЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:
ЕСЕП-ОҚУШЫНЫҢ ОЙ ҚАБІЛЕТІН АРТЫРАТЫН ЖАТТЫҒУ
Ақтөбе қаласы Сазды орта мектебінің
2 «а» класс оқушысы Унгарбаева Амира
Жоба жетекшісі: Бастауыш класс мұғалімі Молдабекова Г.М.
Тақырыптың өзектілігі
Математика сабағында берілетін жаттығулар арқылы сапалы оқыту,өз бетінше оқып білім алуға
баулу негізінде оқушылардың бәсекеге қабілетті және тың идеяларға толы тұлға тәрбиелеу.
Әртүрлі деңгейдегі математикалық тапсырмаларды орындау қазіргі кездегі мәселесінің бірі болып
табылады.Математикалық жаттығулар оқушылардың математикалық қабілетін анықтауға және оны дамытуға мүмкіндік
береді.Сонымен қатар есептер шығару арқылы оқушылардың пәнге деген ынтасын арттырады,математика,оның қолдану
саласына деген тұрақты қызығуын оятады,бағдарламалық материалды терең игеруіне және өз білімің тереңдетуге әсер
етеді,оқушылар мейлінше кемелдене түсуіне мүмкіндік береді.
Мақсаты
Қазіргі бастауыш сынып оқушыларына есеп жайлы бірқатар мағлұмат беру.Оларға есептің басқа математикалық
тапсырмалардан ерекшеліктерін ұғындыру.
Міндеттері
1.Математикалық жаттығу-есеп туралы түсінік беру.
2. Ой қабілетін арттыруға арналған математикалық жаттығуларды орындау арқылы түрлі проблеманы шешуге
болатындығын дәлелдеу.
Кіріспе
Математикалық жаттығулар оқушының білім меңгеруі барысында маңызды орын алады,өйткені жаттығулар қандай да
бір қызметтің,іс-әрекеттің негізін қалайды.Математикалық жаттығулар арқылы оқылып жатқан материалдармен
жүргізілетін оқу әрекеті жүзеге асырылады.Жаттығу нәтижесінде оқушылар алған теориялық білімдерін практикада тез де
дәл қолдана алу дағдысына ие бола алады.Сонымен қатар жаттығулар арқылы оқушылардың білімі нақтыланады,ой қабілеті
арттылады.Олардың өздігінен жұмыс істеуіне септігін тигізеді.Оқушыларды шама-шарқына сай жұмысқа тарту қажет,әрі
қарай тапсырманы күрдендіріп отыру қажет.Жаттығулардың әртүрлілігі оқушылардың математика сабағына
қызығушылығын оятады.Осы орайда оқушының математикалық жаттығуларды орындаудың мәні зор.
Есеп-ерекше математикалық жаттығу
Қызықты,оқушылардың ой қабілетін арттыратын математикалық жаттығудың бірі-есеп.
«Есеп» термині остентивт (көрсету арқылы) түрде енгізу және математикалық жаттығудың ерекше түрі ретіндегі есеп
жөнінде түсінік қалыптастыру.Есеп пен есеп болмайтын тапсырмаларды салыстыру,мұның өзі оқушылардың есептің
белгілерін сезінуіне септігін тигізеді.
Оқу әрекетінің мазмұны оқу тапсырмалары түрінде құрылады атты тұжырымдаға сүйене отырып,оқушылар есеп туралы
не білетіндерін,не білмейтіндерін анықтау мақсатында және оқушылардың сұрақ қоя білу білігін дамыту үшін түрлі
жаттығулар беруге болады.(Неше бөлімнен тұратынын,есепте неше сұрақ бар екендігі)
4+2-бұл есеп пе,әлде есеп емес пе? Неге?
4+ -бұл ше?Неге есеп деп айта алмаймыз? Есептке айналдыр.
Есеп-бір жағдайдың қандай да бір құрамдас бөліктерінің сандық сипаттамасын беруді қарапайым тілде сипаттау,оның
бөліктерінің арасында кейбір байланыстың немесе осы қатынас түрлерінің болуын немесе болмауын тағайындау-бұл
арнайы ерекше математикалық жаттығу.
Есептің құрамы
Шарты Сұрағы
Объект пен оны сипаттайтын Есептің талабы
Кейбір шмалардың белгілі және
белгісізмәндері,шамалар арасын
дағы қатынастар туралы мәліметтер
Есепті шығару-бұл есептің шартындағы берілген деректер мен ізделінді шама арасындағы байланысты ашу,ненің
негізінде таңдау,соған сәйкес арифметикалық амалдар орындау немесе есептің нақты мазмұнын математикалық
модельге(өрнек,теңдеу) көшуді жүдеге асыру жағдайындағы цифрлар мен таңбалар тілінде сипаттау.
Математика сабағынан үзінді
Сабақтың тақырыбы:Есептің құрамы
Мұғалім:-Бүгін сабақта «Есеп» тақырыбын әрі жалғастырып өтеміз. Есеп
Туралы не білесіңдер ? Есеп неше бөлімнен тұрады? Есеп туралы не білеміз?
Оқушы:-Есеп ойлап шығаруға берілген тапсырма.
Оқушы:-Есепті біз шешеміз.
Оқушы:-Есептің қысқаша шартын ,жауабын жазамыз.
10
Мұғалім:-Ал есеп неше бөлімнен тұрады?
Оқушы:-Есеп екі бөлімнен тұрады.
Мұғалім:-Атап бере ғой.
Оқушы:-Есептің шарты және есептің сұрағы.
Мұғалім:-Дұрыс.Есептің сұрағы туралы не білесіз?Өткен сабақтарды осы туралы айттық қой.
Оқушы:-Есептің сұрағы көбінесе есептің соңында келеді.
Мұғалім:-Өте жақсы.
-Балалар,мына есепті оқыңдар.Математика оқулығы ,104 –бет №3.Бұл есеп пе?
Оқушы:-Есеп.Өйткені оның шарты мен сұрағы бар.
Мұғалім:-Шартын,сұрағын оқыңдар.
Мұғалім:-Дұрыс.Есептің құрамына тек есептің шарты мен сұрағы жатады.
-Балалар, есептің шешуі мен жауабын табу үшін бізге не керек?
Оқушы:-Шарты мен сұрағы.
Мұғалім:-Есептің шарты арқылы оның сұрағын табамыз.
Мұғалім:-Бұлардың қайсысы белгілі болажы?
Оқушы:-Шарты-белгілісі,сұрағы-белгісі.
Мұғалім:-Есепте неге белгілісі мен белгісізі беріледі?
Оқушы:-Белгілісі арқылы белгісізді табу керек.
Мұғалім:-Өте жақсы.Бүгін сабаққа жақсы қатыстыңдар
Қорытынды
Жеке тұлғаның құзыреттіліктерін дамыту мен қалыптастыруда нысандар мен құбылыстарды зерттеумен байланысты
өңдеу әрекетінің мәні зор.Оқушы өз бетінше зерттеу жүргізу арқылы жаңа білім дайын күйінде емес ,өзі үшін жаңа білім
ашады. Олар қоршаған ортаны тануға ,белгісізді анықтауға өзі жауап іздейді.
Шығармашылық жобаның нәтижелері төмендегідей:
-берілген көмекші құралдар,үлгілер,жаттығулар оқушының белсенді іс-әрекетін ,һз бетінше жұмыс
істеуін,шығармашылық ойлауын жетілдіреді;
-оқушылардың есеп,оның құрамдық ерекшеліктерін саналы ұғынған сайын оны өз тәжірибесінде қолдануға ,яғни,есеп
құруға,өз ойын жүйелі түрде жеткізу біліктілігі жақсарады;
- әр оқушыны білім деңгейін жетілдіруге ұмтылады;
Математика сабақтарында орындалатын математикалық жаттығулар арқылы оқушылар өз ойларын нақты айтып дәлелдей
алатындарын,шығармашылық қабілеттері мол екендігін біле бастайды.
Пайдаланған әдебиеттер
1.Бастауыш сынапта оқыту.Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал.2004.-№ 5,30 б.
2.Ү.Б. Жексенбева,п.ғ.д.Игенбаев Б.К..,п.ғ.к.Ниязова «Оқушылардың зерттеушілікке оқытудың негіздері»курсын оқытуға
арналған әдстемелік құрал.-Астана,2006
3.Оспанов Т.К.,Құрманалина Ш. Х.Бастауыш мектепте математиканы оқыту әдістемесі.-Астана:Фолнат.2007-468 б.
4.С.Е. Қаңтарбай. Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесі-Алматы,2011.-173-250 б.
5. Оспанов Т.Қ.,Құрманалина Ш.Х.Қайыңбаев,Ж.Т. Қосанов,Б.М.Ерешова,К.Ә.Математика.Жалпы білім беретін
мектептің 1-сыныбына арналған оқулық.-Алматы: «Атамұра» 1999
6. Ж.Бейсекенова,А.Жақсыбаева,Ж.Қамбаров.Бастауыш сынып оқушыларын математикалық олимпиадаға даярлау.Жалпы
білім беретін орта мектептің оқушыларына арналған әдістемелік құрал.-Шымкент,2008.-3-7 б
* * * * *
ҒЫЛЫМИ ЖОБАНЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛТТЫҚ КИІМДЕРІ
Ақтөбе қаласы Сазды орта мектебі
4 «Б» класс оқушысы Возниковцева Алина Павловна
Жетекшісі: қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Тулеубаева Самал Жолмырзаевна
Достарыңызбен бөлісу: |