«Кейінгі  орта  ғасырдағы  Қазақстан.  Біртұтас  мемлекеттің  құрылуы»

 

шайқасы – қазақ батырларының қаһармандықтары, қазақ хандығының әлсіреуі, 

ішкі  қайшылықтардың  өршуі,  орталық  биліктің  әлсіреуі,  сыртқы  жағдайдың 

қазақ хандығының әлсіреуіне тигізген ықпалы; 

қорытындылау.  

36.

 

 «Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы (ХVІІ ғасыр)» (2 сағат): 

Тәуке  ханның  билігі,  қазақ  хандығының  ішкі  және  сыртқы  саясаты,  

қазақ-жоңғар  қатынастары,  Сібір  хандығымен  байланысы,  қазақ-орыс 

қатынастары;  

«Жеті жарғы» заңдары, ұлы билер.  

37.

 

«ХV-ХVІІ 

ғасырлардағы 

Қазақ 

хандығының 

әлеуметтік-

экономикалық дамуы» (4 сағат): 

қазақ  хандығының  дәстүрлі  басқару  жүйесі,  қазақ  ханы  және  сұлтандар, 

халықтың әлеуметтік құрылымы; 

шаруашылығы,  көшпелі  мал  шаруашылығы,  көшпелі  шаруашылықтың 

ерекшіліктері, егіншілік, қолөнер, қалалар мен елді - мекендер;  

қорытындылау. 

38.

 

 «ХVІ - ХVІІ ғасырлардағы Қазақстан мәдениеті» (5 сағат): 

қазақ 

халқының 

мәдениеті, 

материалдық 

мәдениеттің 

жалпы 

сипаттамасы, тұрғын үй, киім-кешек, ұлттық тағамдар;  

қазақ халқының шығармашылық дәстүрлері, қазақ фольклоры (ертегілер, 

аңыздар, мақал-мәтелдер); 

батырлық және лирикалық эпос, әлеуметтік -тұрмыстық дастандар, салт- 

дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар; 

тарихи әдебиет (Мұхаммед Хайдар Дулати «Тарихи Рашиди», Қадырғали 

Жалайри және оның «Жами ат-тауарих» еңбегі);  

әншілік  өнер,  жыраулар  шығармашылығы,  Доспамбет  пен  Жиембет 

жырау және т.б.;  

39. Қорытынды қайталау (4 сағат). 

 

5. Оқу пәнінің 8-сыныптағы  базалық білім мазмұны 

 

40.

 

ХҮІІІ ғасырдың басынан 1914 жылға дейін.  

41.

 

«Қазақстанның ХVІІІ ғасырдағы әлеуметтік-экономикалық және саяси 

дамуы (15 сағат): 

ХVІІІ ғ. ғасырдың бірінші ширегіндегі қазақ хандығы, қазақ хандығының 

ішкі  және  сыртқы  саяси  жағдайы,  ХVІІІ  ғасырдың  бірінші  ширегіндегі  қазақ-

башқұрт және қазақ-қалмақ қатынастары; 

ХVІІ ғ. соңы мен ХVІІІ бірінші ширегіндегі қазақ-жоңғар соғысы, жоңғар 

хандығы  туралы  жалпы  мәліметтер,  жоңғар  шапқыншылығының  себептері, 

«Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама....» жылдары; 

қазақ  халқының  жоңғар  шапқыншылығына  қарсы  күресі,  қазақ 

жасақтарының құрылуы, Аңырақай шайқасы, қазақ-жоңғар соғысындағы қазақ 

батырлары  (Абылай,  Бөгенбай,  Қабанбай,  Жәнібек,  Райымбек,  Наурызбай, 

Малайсары),  ХVІІІ ғ. 30- 40 жж. қазақ-жоңғар соғыстары; 

ХVІІІ ғасырға дейінгі қазақ-орыс қатынастары, Бухгольц экспедициясы; 

 

Кіші  жүз және Орта жүздің бір бөлігінің Ресейге қосылуының басталуы, 

Әбілхайыр хан, А.И.Тевкелев елшілігі, Орынбор экспедициясы; 

ХVІІІ  ғ.  ортасындағы  қазақ  хандығы,  Ресейдің  Қазақстандағы  ХVІІІ  ғ.   

30- 50 жылдарындағы саясаты, қазақ жерлерінің тартып алынуы; 

Қазақстанда  казак  отарлауының  күшеюі  және  әскери  шептердің 

кеңейтілуі,  Қазақстанда  ХVІІІ  ғ.  40-жылдарында  ішкі  саяси  жағдайдың 

иеленісуі; 

Абылай  тұсындағы  қазақ  хандығы,  Абылай  хан  (тұлға  және  саясаткер), 

Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты; 

қазақтардың  1773-1775  жж.  Е.Пугачев  бастаған  шаруалар  соғысына 

қатысуы,  Кіші  жүздегі  жер  мәселесінің  шиеленісуі  (көтерілістің  басталу 

себептері, кезеңдері және барысы, жеңіліске ұшырауы), Көктемір қозғалысы; 

Сырым  Датұлы  бастаған  ұлт-азаттық  қозғалыс  (қозғалыстың  себептері, 

әлеуметтік  негізі,  кезеңдері,  барысы  және  нәтижелері),  О.Игельстром 

реформалары.  

ХVІІІ 

ғ. 

екінші 

жартысындағы 

Қазақстандағы 

ұлт-азаттық 

қозғалыстардың тарихи маңызы;  

ХVІІІ  ғ.  Қазақстан  мәдениеті  (қазақтардың  материалдық  және  рухани 

мәдениеті),  халық  ауыз  әдебиеті  (Бұқар  жырау,  Ақтамберді  жырау,  Төле  би, 

Қазыбек  би,  Әйтеке  би  және  т.б.),  Қазақстан  тарихын,  этнографиясын, 

географиясын ресейлік ғалымдардың зерттеуі, ғылыми экспедициялар; 

қорытындылау. 

42.

 

«ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстан» (14 сағат): 

Қазақстанда  хандық  биліктің  жойылуы,  ХІХ  ғасырдың  бірінші 

жартысындағы  Қазақстанның  әлеуметтік-экономикалық  және  саяси  дамуы, 

Қазақстандағы  хандық  биліктің  жойылуының  себептері,  «Сібір  қырғыздары 

туралы  Ереже»,  «Орынбор  қырғыздары  жөніндегі  Ереже»  (Орта  және  Кіші 

жүздегі хандық биліктің жойылуы); 

Қазақстандағы  әкімшілік-территориялық  басқару,  әкімшілік  басқару  мен 

территориялық бөліністің  жалпы сипаттамасы, ішкі және сыртқы округтардың 

құрылуы, салық жүйесінің құрылуы, сот реформасы;  

Қазақстандағы ХІХ ғ. бірінші жартысындағы патшалық Ресейдің отарлау 

саясаты,  Қазақстандағы  отарлық  биліктің  нығаюы,  әскери  бекіністер  мен 

шептер салу арқылы отарлау; 

Ақмола  тарихы,  Ақмоланың  негізінің  салынуы,  Ақмола  туралы  алғашқы 

мәліметтер, Ақмола – сауда және мәдениет орталығы; 

Бөкей 

хандығы, 

Бөкей 

хандығының 

құрылуы 

(территориясы, 

шаруашылығы, әкімшілік және саяси жағдайы); 

Бөкей  және  Жәңгір  хандар  тұсындағы  Бөкей  Ордасының  экономикалық, 

әлеуметтік, саяси және мәдени дамуы; 

1836-1838  жж.  Бөкей  ордасындағы  қазақтар  көтерілісі  (көтерілістің 

себептері,  негізгі  кезеңдері  мен  шайқастары),  көтеріліс  жетекшілері  (Исатай 

Тайманұлы  мен  Махамбет  Өтемісұлы),  көтерілістің  жеңілу  себептері,  тарихи 

маңызы; 

 

ХІХ ғ. бірінші жартысындағы қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалыстары, 

Жоламан  Тіленшіұлы  (1822-1825  жж.),  Қасым  Абылайұлы  және  Саржан 

Қасымұлы (1825-1836 жж.) бастаған ұлт-азаттық қозғалыстар (себебі, қозғаушы 

күші, көтеріліс барысы), көтерілістердің қорытындылары, тарихи маңызы; 

1837-1847  жылдардағы  Кенесары  Қасымұлы  бастаған  ұлт-азаттық 

қозғалыс  (ұлт-азаттық  қозғалыстың  себептері,  мақсаты  және  қозғаушы 

күштері), негізгі кезеңдері және қозғалыстың басталуы; 

Кенесары Қасымұлы (тұлға және саясаткер), Кенесары хандығы; 

Кенесары  Қасымұлы  бастаған  қазақ  халқының  ұлт-азаттық  көтерілісінің 

шешуші  кезеңі,  патша  үкіметінің  ұлт-азаттық  қозғалысқа  қатысушыларға 

қолданған  жазалау  шаралары,  Кенесарының  өлімі,  көтерілістің  жеңілу 

себептері, тарихи маңызы; 

қорытындылау. 

43.

 

«Қазақстанның  Ресейге  қосылуының  аяқталуы  (ХІХ  ғ.  40-60  жж.)  (6 

сағат): 

ХІХ  ғ.  40-60  жж.  Ресей  және  Ортаазиялық  мемлекеттер,  ХІХ  ғ.  40  – 

жылдары  қазақтардың  Қоқан,  Хиуа  және  Ресеймен  қарым-қатынастары,  Ресей 

империясы  әскерлерінің  Қазақстанның  оңтүстік  және  оңтүстік-шығыс 

аймақтарын және Орта Азияны жаулап алуы; 

Оңтүстік  Қазақстанның  Ресей  империясына  қосылуының  аяқталуы, 

Жетісуды  отарлау  тәсілдері,  бекіністердің  салынуы,  қалалардың  (Қапал, 

Верный,  Лепсі,  Талғар,  Есік)  негізінің  қалануы,  патша  әскерлерінің  Әулиеата, 

Шымкент  және  т.б.  қалаларды  жаулап  алуы,  қоқандықтардың  Жетісудан 

ығыстырылуы; 

Қазақстанның Ресейге қосылуының салдары мен маңызы, Қазақстандағы 

патша  әкімшілігінің  отарлау  саясатының  күшеюі,  Қазақстан  аумағындағы 

(Жайықтық,  Сібірлік,  Орынборлық  және  Жетісулық)  казак  әскерлері, 

Қазақстанның Ресейге қосылуының тарихи маңызы; 

қазақ  халқының  Хиуа  үстемдігі  мен  патша  әкімшілігінің  отарлау 

саясатына  қарсы  азаттық  күресі,  Сырдария  қазақтарының  экономикалық 

жағдайының  нашарлауы,  Сырдария  қазақтарының  Жанқожа  Нұрмұхамедұлы 

мен Есет Көтібарұлы бастаған көтерілісі (себептері, барысы, тарихи маңызы); 

қорытындылау. 

44.

 

«Қазақстанның  ХІХ  ғасырдың  бірінші  жартысындағы  мәдениеті»  (6 

cағат): 

қазақтардың  ХІХ  ғасырдың  бірінші  жартысындағы  материалдық 

мәдениеті  (шаруашылығы,  қазақтардың  тұрмысы  мен  тұрғын  үйлері,  қолөнер, 

еңбек  құралдары,  соғыс  қарулары  мен  сауыт-саймандары),  архитектуралық 

ескерткіштері, қала мәдениеті; 

Қазақстандағы  халық  ағарту  ісі,  мұсылмандық  білім  беру  жүйесі 

(мектептер  мен  медреселер),  орыс  тілінде  оқытатын  оқу  орындары  («Азиялық 

мектеп», әскери оқу орындары); 

Қазақстандағы  ғылыми-зерттеу  жұмыстары,  географиялық  зерттеулер, 

Қазақстанның  тарихи  және  этнографиялық  зерттелуі,    жер  аударылған  басқа 

ұлт өкілдерінің Қазақстанды зерттеудегі рөлі; 

 

қазақ  әдебиеті,    қазақ  әдебиетінің  негізгі  бағыттары,  көрнекті  өкілдері 

(Махамбет  Өтемісұлы,  Шернияз  Жарылғасұлы,  Шөже  Қаржаубайұлы, 

Сүйінбай Аронұлы, Нысанбай Жаманқұлұлы); 

музыка өнері, музыка және айтыс өнері (жыраулар, сазгерлер,ақындар); 

қазақтардың  рухани  мәдениеті,  дін,  қазақ  халқының  салт-дәстүрлері, 

ұлттық мейрамдар. 

45.

 

«ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан» (12 cағат): 

Қазақстандағы 1867-1868 жылдардағы реформалар, Қазақстанда реформа 

жүргізудің себептері, дала комиссиясы (1865-1867жж.);  

1867-1868 жылдардағы «Басқару туралы уақытша ережелер», облыс, уезд, 

болыс және ауылдардағы әкімшілік басқарудағы өзгерістер; 

Қазақстандағы патша әкімшілігінің қоныс аудару және жер саясаты, орыс 

шаруаларының  Қазақстан  аумағына  жаппай  қоныс  аударуы,  қазақтардың 

құнарлы жерлерінің тартып алынуы, олардың ығыстырылуы; 

Қазақстанның  ХІХ  ғасырдың  екінші  жартысындағы  әлеуметтік- 

экономикалық  дамуы,  қазақтардың  көшпелі  шаруашылығындағы  өзгерістер, 

өндіріс  орындарының  және  жұмысшылардың  пайда  болуы,  Қазақстан 

өнеркәсібіне  ресейлік  капиталдың  енуі,  темір  жолдардың  салынуы,  қалалар, 

сауда, жәрмеңкелер, ресейлік банк бөлімшелерінің пайда болуы; 

1860-1870  жылдардағы  қазақтардың  азаттық  күресі,  Торғай  және  Орал 

облыстарындағы  көтерілістердің  себептері  мен  барысы,  Маңғыстаудағы 

көтеріліс,  патшаның  жазалаушы  әскерлерінің  азаттық  күрестің  негізгі 

ошақтарын басуы, көтеріліс қорытындылары мен маңызы; 

ХІХ 

ғасырдың 

80-90 

жылдарындағы 

әкімшілік-территориялық 

реформалар,  1886  -1891  жылдардағы  «Басқару  туралы  ережелер...»,  Түркістан 

және Дала генерал-губернаторлықтары, реформалардың мазмұны мен салдары; 

ХІХ  ғасырдың  екінші  жартысындағы  қазақ-қытай  қатынастары,  сауда 

қатынасының дамуы ( Бұқтырма, Петропавл, Семей бекіністерінің Шыңжаңмен 

сауда жүргізетін орталықтарға айналуы), Жетісуға ұйғырлар мен дұңғандардың 

қоныс аударуы; 

қорытындылау. 

46.

 

«Қазақстанның  ХІХ  ғасырдың  екінші  жартысындағы  мәдениеті»  (7 

cағат): 

ХІХ  ғасырдың  екінші  жартысындағы  Қазақстанды  зерттеу  (Семенов–

Тянь–Шанский,  Г.Н.Потанин,  В.В.  Радлов  зерттеулері),  өлкені  этнографиялық 

зерттеу ( М.Шорманұлы, М. Бабажанұлы, А.Диваев); 

1860-1870  жылдардағы  оқу-ағарту  мекемелері  мен  ғылыми  қоғамдар, 

1860  -1870  жылдардағы  Қазақстандағы  жер  аударылған  революционерлердің 

қызметі,  кітапханалардың  ашылуы,  діни  және  зайырлы  білім  беру  мекемелері, 

жадидиттік және жаңа әдістемелік мектептер; 

Шоқан  Уәлиханов  (1835-1865  жж)  –  қазақтың  ұлы  ғалымы, 

Ш.Уәлихановтың  өмірі  мен  ғылыми  қызметі,  Қашғарияға  саяхаты, 

Ш.Уәлихановтың өмірінің соңғы жылдары; 

Ы.  Алтынсарин  (1841  –  1889  жж.)  –  ағартушы,  жаңашыл-педагог,  қоғам 

қайраткері,  Ы.Алтынсариннің  өмірі  мен  шығармашылығы,  халық  ағарту 

 

саласындағы 

қызметі, 

ғылыми-этнографиялық 

зерттеулері, 

«Қырғыз 

хрестоматиясы»; 

Абай 

Құнанбайұлы 

(1845-1904 

жж.), 

Абайдың 

өмірі 

мен 

шығармашылығы,  Абай  Құнанбайұлы  –  ұлы  ойшыл,  қазақ  жазба  әдебиетінің 

негізін салушы, Абай – аудармашы; 

бейнелеу  өнері  және  музыка,  белгілі  суретшілердің  шығармаларындағы 

Қазақстан  тақырыбы  (Т.Шевченко,  В.Верещагин,  Н.Хлудов),  музыка  өнері, 

қазақ  күйшілері  (Құрманғазы  Сағырбайұлы,  Тәттімбет  Қазанғапұлы, 

Даулеткерей Шығайұлы және т.б.); 

қорытындылау. 

47.

 

«ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан» (8 cағат): 

ХІХ  ғасырдың  соңы  мен  ХХ  ғасырдың  басындағы  Қазақстанның 

әлеуметтік-демографиялық  дамуы,  1897  жылғы  І  Бүкілресейлік  санақ,  халық 

санының динамикасы, халықтың этникалық құрамы; 

ХХ  ғ.  басындағы  Қазақстанның  экономикалық  дамуы,  қазақтардың 

көшпелі мал шаруашылығы, егіншілік, Столыпиннің аграрлық реформасы және 

шаруалардың Қазақстанға жаппай қоныстануы; 

ХХ  ғ.  басындағы  Қазақстан  өнеркәсібіндегі  шетел  капиталы,  өңдеу,  тау-

кен  өндірісі  және  тасымалдау,  қалалар,  сауда,  жәрмеңкелер,  темір  жолдардың 

құрылысы; 

ХХ ғ. басындағы Қазақстандағы саяси жағдай, 1905-1907 жж. революция 

кезіндегі  жұмысшылар  және  аграрлық  қозғалыстар,  Қазақстандағы  реакция 

жылдары. Қазақстандағы әлеуметтік-демократиялық, эсер және кадет топтары. 

ХХ  ғ.  басындағы  Қазақстан  мәдениеті,  білім,  ағарту,  ғылым,  әдебиет, 

музыкалық өнер, Қазақстанның дәстүрлі қолөнері мен өнері. 

қорытынды қайталау. 

 

6. Оқу пәнінің 9-сыныптағы базалық мазмұны 

  

48.

 

ХХ ғасырдың басынан қазіргі кезге дейін. 

49.

 

«ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан» (6 сағат): 

ХХ  ғасырдың  басындағы  Қазақстандағы  қоғамдық-саяси  үдерістер, 

Қазақстандағы  панисламизм  және  пантүркішілдік,  Қазақстандағы  ұлттық- 

демократиялық  қозғалыстар,  Мемлекеттік  Дума  жұмысына  қырғыз  (қазақ) 

облыстарынан өкілдердің қатысуы  (Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, М.Дулатов, 

Б.Қаратаев, М.Тынышпаев, М. Шоқай), саяси басылымдардың дамуы («Қазақ» 

газеті, «Айқап» журналы); 

Қазақстандағы  1916  жылғы  ұлт-азаттық  қозғалыс,  бірінші  дүниежүзілік 

соғыс  және  1916  ж.  25  маусымдағы  «бұратаналарды»  тыл  жұмысына  алу 

туралы  Жарлық,  1916  жылғы  ұлт-азаттық  қозғалыстың  себептері,  ұлт-азаттық 

қозғалыстың негізгі кезеңдері, таралған аудандары, әлеуметтік негізі; 

қозғалыстың  басшылары  (А.Иманов,  Т.Бокин,  Б.Әшекеев,  С.Меңдешов), 

1916  ж.  қазақтардың  азаттық  қозғалысында  жеңілуі  және  қозғалыстың  тарихи 

маңызы; 

 

1917  жылғы  революциялар  аралығындағы  Қазақстан,  Ресейдегі  1917  ж. 

ақпан  буржуазиялық-демократиялық  революциясы  және  оның  қазақстандық 

қоғамға  тигізген  әсері,  уақытша  үкімет  және  билік  құрылымын  қайта  құру, 

жұмысшы, солдат және шаруа депутаттары Кеңестерінің құрылуы;  

Қазақстандағы  бүкілресейлік  саяси  партиялардың  қызметі,  жалпықазақ 

съезінің шақырылуы (1917 ж. сәуір-шілде);  

«Алаш»  партиясы,  Ресей  кадет  партиясының  ұлттық  филиалын  құру 

әрекеті, «Қазақ» газеті және ұлттық-демократиялық қозғалыстар; 

І Жалпықазақ съезі (1917 ж. шілде) және «Алаш» партиясының құрылуы, 

«Алаш»  партиясы  бағдарламасының  жобасы,  «Алаш»  партиясының 

жетекшілері (Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, М.Дулатов және т. б.).  

50.

 

«1917-1941 жылдардағы Қазақстан» (22 сағат): 

Қазақстанда  кеңестер  билігінің  орнауы,  1917  ж.  Ресейдегі  және 

Қазақстандағы  қазан  социалистік  революциясы,  Қазақстанда  (Торғай,  Орал, 

Ақмола,  Семей,  Сырдария  облысы,  Жетісу  және  Бөкей  ордасында)  кеңес 

билігінің орнауы; 

қазақ  социалистік  «Үш  жүз»  партиясы,  Қазақстандағы  РСДЖП-ның 

социал-демократиялық ұйымдары; 

Қазақстандағы  ұлттық  автономиялар,  Түркістан  (Қоқан)  автономиясы, 

«Алаш»  партиясы  жетекшілерінің

 

Орынбордағы  ІІ  Жалпықазақ  съезін

 

шақыруы  (1917  ж.  желтоқсан),  «Алаш»  қазақ  облыстары  автономиясының 

құрылуы, «Алашорда Халық Кеңесі»  үкіметінің қызметі; 

Азамат  соғысы  және  шетелдік  интервенция  жылдарындағы  (1918-1920 

жж.),  Қазақстандағы  соғыс  қимылдары,  Чехословак  корпусының  бүлігі, 

Қазақстанда  атаман  Дутов  бастаған  соғыс  қимылдарының  басталуы, 

Қазақстандағы  Колчак  әскері,  соғыс  майдандарының  құрылуы,  Колчак 

әскерлерінің  талқандалуы  және  соғыс  майдандарының  жойылуы  (Әліби 

Жангелдин, Тоқаш Бокин); 

Кеңес  билігі  мен  «Алашорда»  үкіметінің  қарым-қатынасы,  «Алаш» 

партиясы  мен  «Алашорда»  үкіметінің  большевиктермен  күресте  жеңілу 

себептері; 

«әскери  коммунизм»  саясаты,  жер  және  өнеркәсіп  орындарын 

ұлттандыру,    «әскери  коммунизм»  саясаты  (1918-1920  жж)  (мақсаты  және 

мазмұны),  «әскери  коммунизм»  өнеркәсіп  және  ауыл  шаруашылығында, 

«әскери  коммунизм»  саясатының  Қазақстанда  жүргізілу  ерекшеліктері  мен 

салдары,  1921  жылғы  жұт  пен  аштық,  Қазақстандағы  шаруалар  толқулары 

(1920-1922 жж.);  

Қазақ  кеңес  мемлекеттілігінің  құрылуы,  Қырғыз  (Қазақ)  Кеңестік 

автономиясын  құруға  дайындық  жұмыстары,  Қырревком  (Қырғыз  (Қазақ) 

өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитет) және оның қызметі; 

1920  ж.  26  тамыздағы  Кеңес  үкіметінің  «Қырғыз  (Қазақ)  Автономиялы 

Кеңестік  Социалистік  Республикасын  (РКФСР  құрамында)  құру  туралы» 

Декреті,  Қырғыз  (Қазақ)  АКСР  Кеңестерінің  Құрылтай  съезі,  «Қырғыз  (Қазақ) 

АКСР  еңбекшілері  құқықтарының  Декларациясын»  қабылдау  және  оның 

мазмұны; 

 

Қырғыз (Қазақ) АКСР-ы аумағының қалыптасуы, 1920 ж. Қырғыз (Қазақ) 

АКСР-ның 

территориясы, 

Түркістан 

АКСР-і 

және 

Орта 

Азия 

республикаларының  ұлттық-мемлекеттік  аумақтарының  анықталуы,  Жетісу 

және Сырдария облыстарының Қырғыз (Қазақ) АКСР-і құрамына енуі; 

Қазақстандағы жаңа экономикалық саясат (ЖЭС) (1921-1925 жж.), жер-су 

комитеттерінің құрылуы, оның қызметі  және 1921 ж.  жер-су реформасы, жаңа 

экономикалық  саясат  (мақсаты  және  мазмұны),  Қазақстандағы  жаңа 

экономикалық  саясат,  жаңа  экономикалық  саясаттан  бас  тарту  және  оның 

қорытындылары; 

1920-1930 

жж.  Қазақстандағы  индустрияландыру,  Қазақстандағы 

социалистік индустрияландырудың мәні мен ерекшелігі, Қазақстандағы табиғи 

байлықтарды зерттеу және игеру, Қ.И. Сәтбаев; 

Қазақстандағы  ірі  кәсіпорындарының  құрылысы  мен  ауыр  өнеркәсіп, 

Түрксіб  құрылысы,  жұмысшы  табының  өсуі,    бірінші  бесжылдықтағы 

Қазақстандағы индустрияландырудың нәтижесі; 

Қазақстандағы  «Кіші  Қазан»,  «Кіші  Қазан»  (мазмұны  және  тәжірибеде 

жүзеге асуы), ауылдарды «кеңестендіруге» бағыт алу, жайылымдық-шабындық 

жерлердің 

қайта 

бөлінуі, 

бай 

шаруашылықтардың 

тәркіленуі, 

Ф.И.Голощекиннің  саяси  портреті,  1926-1928  жж.  қазақ  зиялыларына  қарсы 

қуғын-сүргін шараларының күшеюі; 

Қазақстанда 

ауыл 

шаруашылығын 

ұжымдастыру, 

күштеп 

ұжымдастырудың  сталиндік  моделі,  мал  шаруашылығымен  айналысатын 

көшпелі 

және 

жартылай 

көшпелі 

шаруашылықтарды 

күштеп 

отырықшыландыру,  Қазақстандағы  ұжымдастырудың  қарқыны  және  барысы, 

1928-1930  жж.  астық  және  ет  өнімдерін  дайындау  науқаны,  Қазақстандағы 

жаппай ұжымдастырудың экономикалық салдары; 

1931-1933  жылдардағы  ашаршылық,  ХХ  ғ.  30-ж.  Қазақстандағы  қасірет, 

Қазақстандағы  ауыл  шаруашылығын  ұжымдастырудың  демографиялық 

салдары, Қазақтардың  республикадан тыс аймақтарға жаппай қоныс аударуы; 

қазақ шаруаларының қарулы көтерілістері және Кеңес үкіметінің жазалау 

шаралары,  ұлт  зиялыларының  ұжымдастыруды  жүргізу  тәсілдеріне  қатысы  

және олардың қоғамдық-саяси көзқарастары, «Бесеудің хаты»; 

1920-1930  жж.  Қазақстандағы  қоғамдық-саяси  үдерістер,  шаруаларға 

қарсы  және  кулактар  мен  байларды  жоюдағы  сталиндік  жазалау,  «Алаш» 

партиясының  мүшелері  мен  ұлттық  интеллигенцияға  қарсы  саяси  жазалау,  

1937 – 1938 жылдардағы жаппай жазалау шаралары;  

Қазақстан  аумағындағы  Кеңестік  «еңбекпен  түзеу»  лагерлері  (Степлаг, 

Қарлаг, АЛЖИР және т.б.); 

1920-1930  жылдардағы  Қазақстан  мәдениеті,  халық  ағарту  ісі,  ересектер 

арасындағы  сауатсыздықты  жою,  қазақ  жазуының  араб  әліпбиінен  латынға  

ауысуы,  орыс  жазуы  негізінде  жаңа  әліпбидің  енгізілуі,  ғылым,  жоғары  оқу 

орындары, КСРО Ғылым академиясының Қазақстандық базасы  (1932  ж.) және 

филиалы,  Қ.Сәтпаевтың  Қазақстан  ғылымының  дамуындағы  орны  мен  рөлі, 

Қазақстандық ғалымдар және олардың ғылымдағы жетістіктері; 

 

әдебиет  (Ж.Аймауытов,  А.  Байтұрсынұлы,  Ш.Құдайбердиев,  М. 

Дулатұлы,  М.  Жұмабаев,  Б.  Майлин,  И.  Жансүгіров,  С.  Сейфуллин,  С. 

Мұқанов,  Ғ.  Мүсірепов,  Ғ.  Мұстафин  және  т.б.  шығармалары),  өнер,  театр, 

кино, бейнелеу өнері және оның қайраткерлері, мәдениет саласындағы кеңестік 

идеология (әдістері және салдары); 

қорытындылау. 

51.

 

 «1941  –  1945  жылдардағы  Ұлы  Отан  соғысы  жылдарындағы 

Қазақстан» (6 сағат): 

Қазақстан  Ұлы  Отан  соғысы  жылдарында,  Ұлы  Отан  соғысының 

басталуы, Қазақстандағы мобилизация және қазақстандық әскери құрамалар;  

 қазақстандықтардың Мәскеу, Сталинградты қорғау шайқастарына, 1943-

1944  жылдардағы  шабуылдарға  қатысуы,  Кеңес  әскерінің  Еуропаны  азат  етуі, 

қазақстандықтар – Кеңес Одағының батырлары;  

Қазақстан  –  соғыс  арсеналы,  экономиканың  соғыс  жағдайына  ауысуы, 

Ресей мен Украинадағы өнеркәсіп кәсіпорындардың Қазақстанға көшірілуі;  

Қазақ  КСР-нің  әскерді  және  елді  металл,  шикізат,  азық-түлік, 

ауылшаруашылық өнімдерімен қамтамасыз етудегі рөлі, қазақстандықтар – тыл 

қаһармандары; 

КСРО халықтарын Қазақстанға депортациялау, бірінші кезең – 1937-1938 

жж.,  Қиыр  Шығыстан  кәрістерді,  1940  жылы  поляктар  мен  Балтық  маңы 

халықтарын  депортациялау,  екінші  кезең  –  1941  жылы  немістерді 

депортациялау,  үшінші  кезең  –  1943-1944  жылдары  қарашайлар,  ингуштер, 

шешендер, қырым татарларын және т.б. күштеп қоныс аудару;  

Ұлы  Отан  соғысы  жылдарындағы  Қазақ  КСР-нің  мәдениеті,  Ресейлік 

ЖОО мен ғылыми мекемелерінің Қазақстанға көшірілуі, ғылым мен мәдениет – 

майданға,  КСРО  ҒА  қазақстандық  филиалы  мен  КСРО  ҒА  Қазақстан  табиғи 

қорларын зерттеу бойынша Комиссияның қызметі; 

әдебиет  (М.  Әуезов,  Ж.  Жабаев,  Д.Снегин,  И.Шухов  және  т.б.),  өнер, 

театр, кино, Мәскеу және Ленинград киностудияларының Алматыға көшірілуі, 

Қазақстандық кинематографияның қалыптасуы, «Қазақфильм» киностудиясы;  

қорытындылау. 

52.

 

«Қазақстан 1946 – 1991 жылдарда» (18 cағат): 

Қазақстан соғыстан кейінгі жылдарда (1946 – 1953 жж.», Қазақ КСР-ның 

әлеуметтік-экономикалық  дамуы,  аймақтың  табиғи  кен-байлықтарын  игеру 

және  өнеркәсіптің  дамуы,  Қазақ  КСР-ның  ауыл  шаруашылығындағы 

дағдарысты құбылыстар; 

Сталинизм  идеологиясы  және  қуғын-сүргін  саясаты,  Қазақстандағы 

қоғамдық-саяси өмір, Е. Бекмаханов ісі); 

«Хрущев  кезеңіндегі»  Қазақстан  өнеркәсібінің  дамуы,  Қазақ  КСР-і 

өнеркәсібінің  дамуы,  1957  жылғы  реформа  (салалық  принциптен  аумақтық 

принципке ауысу, совнархоздардың құрылуы);  

Қазақстандағы әскери-өнеркәсіптік кешен, атомдық полигонның салынуы 

және Семейде ядролық сынақтардың жүргізілуі, «Байқоңыр» ғарыш айлағы; 

«Тың эпопеясы»,  Н.Хрущевтың аграрлық саясаттағы «жаңа курсы» және 

оның  Қазақ  КСР-де  жүзеге  асырылуы,  Қазақстанда  тың  және  тыңайған 

 

жерлерді игеру, тың игерудің экономикалық, экологиялық және демографиялық 

салдары; 

1954-1965  жж.  республикадағы  қоғамдық-саяси  өмір,  1950  жылдың 

ортасындағы  сталинизмнен  бас  тарту  әрекеті,  «Хрущев  жылымығы», 

Қазақстандағы билік басындағы дағдарыс, Теміртаудағы 1959 жылғы оқиға;  

Қазақстанның  1965-1985  жж.  әлеуметтік-экономикалық  дамуы,  1965 

жылғы өнеркәсіптегі реформа, 8-бесжылдық (1966-1970 жж.) қорытындылары; 

экономиканың  шикізаттық  бағыты,  Қазақстан  КСРО-ның  түсті  металл, 

отын-энергетика, химия өнеркәсібінің негізгі базасы ретінде, өндіріс дамуының 

экстенсивті сипаты; 

ауыл шаруашылығындағы 1970-1980 жж., дағдарысты құбылыстар, ауыл 

шаруашылығын  көтеруге  бағытталған  шаралар,  1982  жылғы  азық-түлік 

бағдарламасы, өнеркәсіп озаттары,  «Тоқырау» кезеңіндегі қазақстандықтардың 

материалдық жағдайы;  

1965-1985  жж.  саяси  өмір  және  ұлттық  саясат,  саяси  өмірдегі  мәселелер, 

ауыртпалықтар  және  қарама-қайшылықтар,  Қазақстан  компартиясының 

қызметі, кәсіподақтар, комсомол, Қазақ КСР-ның 1978 жылғы Конституциясы; 

ұлттық  саясаттағы  деформациялар,  республикалардың  егемендігінің 

шектелуі, 1979 ж. Целиноградтағы оқиға;  

Қазақстандағы  «Қайта  құру»,  КОКП  ОК-нің  сәуір  пленумы  және  қайта 

құру, Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріндегі өзгерістер, Қазақстандағы 1986 

жылғы  желтоқсан  оқиғасы  (себептері,  барысы  және  салдары),  КОКП  ОК-нің 

(1987ж.  шілде)  «Қазақ  республикалық  партия  ұйымының  еңбекшілерге 

интернационалдық  және  патриоттық  тәрбие  беру  жұмысы  туралы»  қаулысы, 

1986 жылғы желтоқсан оқиғасына қатысушыларды жазалау шаралары;  

1989 жылғы Жаңаөзен оқиғасы, Қарағанды кеншілері ереуілінің себептері 

мен сипаты, «Қазақ КСР-нің мемлекеттік егемендігі жайлы Декларация» (1990 

ж.  қазан),  1991  жылғы  «тамыз  бүлігіне»  дейінгі  және  одан  кейінгі  кеңестік 

саяси жүйедегі реформалар, КСРО-ның таралуы;  

1946-1991  жж.  әлеуметтік-демографиялық  үдерістер,  Қазақстандағы 

халық  санақтары  мен  халық  саны,  этникалық құрамы,  қазақстандық қоғамның 

әлеуметтік құрылымы;  

Қазақстандағы  экологиялық  мәселелер,  атомдық,  ракеталық  және  басқа 

да  полигондар  қызметінің  салдары,  экологиялық  апат  аймақтары,  Арал  және 

Балқаш мәселелері жөніндегі комитет;  

Қазақстандағы 

қоғамдық-саяси 

қозғалыстар, 

«Невада-Семей» 

антиядролық  қозғалысы,  «Азат»  азаматтық  қозғалысы,  «Единство»  (СНЕК) 

ұлтаралық қозғалысы, 1991 жылғы Орал қаласындағы оқиға; 

1946-1980  жылдардағы  Қазақстандағы  мәдениет,  білім,  міндетті 

сегізжылдық  және  жалпыға  бірдей  орта  білім,  білім  беру  жүйесінің 

мамандармен  және  материалдық-техникалық  қамтамасыз  етілуі,  1984  жылғы 

жалпы білім беру және кәсіптік мектептерді реформалау;  

әдебиет (Ә. Нұрпеисов, Б. Момышұлы, І. Есенберлин, О. Сүлейменов, М. 

Шаханов  және  т.б.  Ш.Құдайбердиев,  А.  Байтұрсынов,  М.  Жұмабаев,  Ж. 

Аймауытов,  М.Дулатов),  ақын-жазушылардың  мұраларының  қайта  жаңғыруы 

 

(1988  ж.),  өнер,  театр,  кино,  әдебиет  және  өнер  салаларының  идеологиядан 

арылуы);  

қорытындылау. 

53.

 

«Тәуелсіз Қазақстан мемлекеттілігінің қалыптасуы және нығаюы» (16 

cағат): 

Қазақстанның  тәуелсіздігін  жариялау,  Қазақстан  Республикасының 

тәуелсіздігі  туралы  Заңы  (1991  жыл  16  желтоқсан),  Президенттік  басқару 

институтының  қалыптасуы,  Қазақстан  Республикасы  Бірінші  Президентінің 

сайлауы  (1991  жыл  1  желтоқсан),  Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік 

рәміздері мен наградалары, Қазақстан Республикасының Конституциялары; 

Қазақстандағы 

көппартиялық 

жүйенің 

қалыптасуы, 

қоғамдық 

қозғалыстар және ұйымдар, Қазақстандағы көппартиялық жүйенің қалыптасуы 

және  дамуының  негізгі  кезеңдері,  «Нұр-Отан»  халықтық-демократиялық 

партиясы,  Қазақстан  коммунистік  партиясы,  «Ақ  жол»  Қазақстанның 

демократиялық партиясы, социал-демократиялық және басқа саяси партиялар; 

қоғамдық қоғалыстар мен ұйымдардың қалыптасуының негізгі кезеңдері, 

үкіметтік  емес  ұйымдардың  (ҮЕҰ)  құрылуы  және  қызметі,  Қазақстандағы 

қоғамдық  және  кәсіподақ  қозғалысы,  қоғам  қайраткерлері  (О.Сүлейменов, 

М.Шаханов және т.б.); 

Қазақстан  Республикасының  ұзақ  мерзімдік  даму  бағдарламалары, 

«Қазақстан  –  2030»  және  «Қазақстан  –  2050»  стратегиялары,  «Қазақстан  – 

2030»  стратегиясы»  бүкіл  қазақстандықтардың  экономикалық  әл-ауқатын 

жақсарту,  гүлденген  және  саяси  тұрақты  мемлекет  орнату,  ұзақ  жылдарға 

арналған  басым  мақсаттар  мен  стратегиялық  дамулар,  «Қазақстан  –  2050» 

стратегиясы:  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты,  тарихи  маңызы, 

Президенттің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдаулары; 

1990 

жылдардағы 

Қазақстандағы 

экономикалық 

модернизация, 

бүкілодақтық  интеграциядағы  Қазақ  КСР-ның  орны  және  рөлі,  жоспарлы 

экономиканың  дағдарысы  және  нарыққа  көшу,  Қазақстанның  табиғи 

ресурстары,  экономикалық  реформалардың  стратегиясы,  Қазақстандағы 

әлеуметтік-экономикалық  модернизацияның  негізгі  кезеңдері,  экономиканың 

босатылуы 

(ырықтануы), 

ұлттық 

валютаның 

енгізілуі, 

Қазақстан 

экономикасының  ғасырлар  тоғысындағы  тұрақтануы  (1998-2011  жж.), 

Қазақстанның  инвестициялық  саясаты  және  шетелдік  инвестициялар,  банк 

жүйесі; 

ХХІ  ғасырдағы  Қазақстан  Республикасының  экономикалық  дамуы, 

индустриалды-инновациялық  стратегиясын  дамыту  және  бәсекеге  қабілетті 

экономиканы  жасау,  кәсіпкерлікті  дамыту,  кіші  және  орта  бизнес, 

Қазақстанның  қазіргі  кезеңдегі  өнеркәсібі  мен  ауыл  шаруашылығы, 

Қазақстанның  әлемдік  экономикаға  бірігуі,    әлемдік  қаржы  дағдарысы  және 

Қазақстан экономикасын тұрақтандыру шаралары; 

Қазақстан  Республикасының  әлеуметтік  саясаты,  1990  жылдардағы 

дағдарыс жағдайындағы әлеуметтік сала, 2000-жылдардағы әлеуметтік саланың 

дамуы,  зейнетақы  жүйесінің  реформасы  және  зейнетақы  қорлары,  «жол 

картасы» мемлекеттік бағдарламасы, тұрғын-үй құрылысы; 

 

Қазақстанның  әлемдік  қауымдастыққа  енуі,  Қазақстан  Республикасын 

халықаралық 

аренада 

тануы, 

Қазақстан 

Республикасының 

сыртқы 

саясатындағы  негізгі  басым  бағыттары,  Қазақстанның  әлемдік  экономикалық 

байланыстар  жүйесінен  орын  алуы,  Қазақстан  Республикасының  ядролық 

қарудан бас тартуы және оның тарихи маңызы; 

Қазақстанның  көрші  елдермен  байланыстары,  Қазақстан  және  Ресей 

ынтымақтастығы, Қазақстан және Қытай халық республикасы (ҚХР);  

саясаттағы көп векторлық және стратегиялық одақтастық (Қазақстан және 

АҚШ,  Қазақстан  және  Еуроодақ  елдері  Қазақстан-Германия,  Қазақстан-

Франция,  Қазақстан-Ұлыбритания  байланыстары,  Қазақстан  және  түркі  әлемі 

елдері); 

Қазақстан  және  халықаралық  ұйымдар,  Қазақстанның  халықаралық 

ұйымдарға мүше болуы, Қазақстан және ТМД), Қазақстан – БҰҰ-ның белсенді 

мүшесі,  Қазақстанның  Еуроодақ  және  ЕҚЫҰ-дағы  ұстанымының  нығаюы, 

Қазақстанның  ЕҚЫҰ-на  және  Ислам  Конференциясы  Ұйымына  (ИКҰ) 

төрағалық етуі;  

Қазақстан  Республикасының  аймақтық  халықаралық  ұйымдармен 

байланыстары,  ЕурАзЭҚ,  ҰҚШҰ,  ШЫҰ,  АӨСШК,  ОЭК  және  басқалармен 

интеграциялық үдерістер;  

Қазақстан  Республикасының  білім  жүйесін  реформалау  және  ғылымды 

дамыту,  Қазақстан  Республикасының  білім  туралы  тұжырымдары  мен  заңы, 

Қазақстан  Республикасының  білім  жүйесінің  даму  кезеңдері,  Қазақстан 

Республикасындағы  жоғары  білім  беру,  білім  саласындағы  халықаралық 

байланыстар,  «Болашақ»  мемлекеттік  бағдарламасы,  2007-2015  жж. 

Қазақстанда ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы,  ұлттық ғылыми 

орталықтардың құрылуы;  

ХХ  ғасырдың  соңы  –  XXI  ғасырдың  басындағы  Қазақстан  мәдениетінің 

дамуы,  кеңес  мемлекеті  ыдырағаннан  кейінгі  қазақ  мәдениетінің  қайта 

жандануы және дамуы, Қазақстандағы ұлттық мәдениеттер байланысы; 

әдебиет,  музыка  өнері,  театр,  кино  өнері,  XXI  ғасырдың  басындағы 

өнердің басқа да жанрлары, «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы, қазіргі 

ақпараттық мәдениет; 

Н.Ә.  Назарбаев  –  Қазақстан  Республикасының  бірінші  Президенті, 

Н.Ә.Назарбаевтың  саясаткер,  ойшыл,  қоғам  қайраткері  болып  қалыптасуы, 

Елбасы, тәуелсіз мемлекеттің  қалыптасуы мен дамуындағы Президенттің рөлі, 

Н.Ә. Назарбаев және Еуразия идеясы; 

Астана  –  Қазақстан  Республикасының  жаңа  Елордасы,  Астананың 

көшірілуі,  жаңа  Астананың  құрылысы,  жаңа  астананың  құрылуының  тарихи 

маңызы. 

Қорытынды қайталау. 

жүктеу/скачать 291,37 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: