Қазақ отбасы тәрбиесінің мәні мен мазмұны

29 
 
қыздарымыздың  тәрбиесіне  көп  көңіл  бөлуіміз  керек,  деп  санайды 
Елбасы.  Олар  -  болашақ  жар,  болашақ  ана,  шаңырақтың 
шырақшылары.   Қазақстан  -  зайырлы мемлекет.  Азаматтарды ар-ождан 
бостандығымен қамтамасыз ете отырып,  мемлекет, дегенмен қоғамға өз 
бетімен  біздің  дәстүріміз  бен  заңдарымызға  қайшы  келетін  әлдебір 
қоғамдық  нормаларды  тықпалайтын  әрекеттерге  өте  қатаң  қарсы 
тұратын  болады. Біз  Қазақстан қыздарының  сапалы  білім  алып, жақсы 
жұмысқа  ие  болуы  және  тәуелсіз  болулары  үшін  барлық  жағдайды 
жасауымыз қажет» деп, атап өтті Елбасы. 
Отбасында  ата-ана  арқылы  берілетін  тәрбиенің  басты  мақсаты  -  
баланың  жасын,  жеке  ерекшелігін,  психикалық  процестерін  ескере 
отырып, өз тегін жалғастыратын лайықты ұрпақ тәрбиелеу.  Ата-аналар 
міндетіндегі  отбасылық  тәрбие  -  балалардың  тән-дене  және  рухани 
сапаларын  қалыптастыру  бағытындағы  саналы  да  парасатты  істерге 
негізделген үздіксіз жетілуші  процесс. Бұл мәреге жету үшін мынадай 
міндеттер шешілуі тиіс: 
- баланың тағдырына, физиологиялық өсіп-жетілуіне, денсаулығына 
жағдай және қамқорлық жасау; 
- бала тәрбиесіндегі барлық ұстанымдар мен тәрбие әдістерін, талап-
тілектерді балаға махаббаты сезінуге лайықтап реттеу; 
-  балаларының  өзіндік  бағасымен  санаса  отырып,  қоғамның 
толыққанды мүшесі болуға даярлау; 
- еңбексүйгіштікке баулу, баланы күнделікті үй шаруашылығындағы 
еңбекке дағдыландыру; 
-  отбасы  мүшелерінің  өзара  дұрыс  қарым-қатынасын,  тіл  тауып 
түсінуін, бірін-бірі тыңдап, ата-ананы, жасы үлкендерді сыйлап, құрмет 
тұтуға үйрету; 
-  білім  алудың,  мәдени  мінез-құлықтың  әдет-дағдыларын 
қалыптастыру; 
-  баланың  икемділігін,  қабілетін  байқап,  мамандық  таңдауға  бағыт 
беру, бағдарлау; 
- әдебиетке, өнерге, мәдениетке, ғылымға құштарлығын тәрбиелеу; 
-  баланың  ақылына,  күшіне,  біліміне  сай  берілген  тапсырманы, 
талапты орындауын қадағалау, бақылау, тексеру, бағалау; 
- тәртіпке, ұқыптылыққа, жауапкершілікке, ойшылдыққа т.б. баулу; 
- өзін-өзі тәрбиелеуге, дербестікке, шығармашылыққа баулу; 
- баланы өзінің әлеуметтік рөлін білуге міндеттеу; 
-  баланы  өз  тегін  жалғастыратын  сабақтастыққа,  болашаққа, 
болашақ жұбайлық өмірге тәрбиелеу. 
Сонымен  қатар  қазақ  отбасында  тәрбие  мына  бағыттарды 
(Ш.Ахметов) қамтыды: 
- тәрбие басы – әдептілікке үйрету; 

30 
 
- мейірімді бала тәрбиелеу; 
- тіл алғыш, елгезек бала тәрбиелеу; 
- адалдық пен шыншылдыққа тәрбиелеу; 
- білгір болу, ұстаз бен ғалымның, көпті көрген данышпан қарияның 
сөзін тыңдату, «Ақпа құлақ болма, құйма құлақ бол» дегенді бойларына 
сіңіре беру; 
- үлкенді, ата-ананы сыйлауға үйрету-басты міндет; 
-  «Кісі айыбын бетіне баспа» дейді. Бұл кемшілікті айтпа деген сөз 
емес,  ғаріп  кісілердің  табиғи  кемдігін  көрсетпе  деген  сөз;  Ел  қорғаны 
батыр  болу,  халық  алдында  қызмет  ету,  өнеріңді  соған  жұмса  дегенді 
үйретеді.  
Аталған  тәрбие  бағыттары  қазақ  халқында  отбасылық  тәрбие  ана 
құрсағынан басталып, адамды өмір бойы және оны о дүниеге шығарып 
салумен аяқталатын әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлер негізінде үздіксіз 
жүргізіліп,  іс-әрекеттер  мен  қарым-қатынастар  арқылы  жүзеге 
асырылған.                          

жүктеу/скачать 1,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: