Синусоидалық импульстің техникалық тұрақтылығы

 
 120 
 
Тұрақты  дабылдың  ӛндіру  аумағы  болмайды  және  аралықтың  тек  аз 
бӛлігін  ғана  құрайды  P
0
 
>  0,41  ∙10
8
  Н.  Егер  қаттылықтың  максимум  кӛлемі 
болмаса,  онда  тұрақтылық  аумағы  ординаталар  осінің  жоғарғы  жағына  қарай 
орналасады.   
U 
  тірек  тақтасының  жылдамдығына  байланысты  үйлесімді  тұрақты 
аумағы 4.18-суретте кӛрсетілген.  
 
  
4.18-сурет – 
U 
 тірек тақтасының жылдамдығына байланысты үйлесімді 
тұрақты аумағы 
 
4.15- кестесіне есептеу қорытындыларын шығарғаннан кейін, тӛмендегідей 
нәтижелерді аламыз. 
 
 4.15-кесте – 
υ
 тірек тақтасының жылдамдығына байланысты үйлесімді тұрақты 
аумақ аралығы 
 
P
0
·10
8
, н 
0,38 
0,39 
0,40 
0,41 
0,42 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м 
Қарастырылатын 
аралықта жоқ 
Қарастырылатын 
аралықта жоқ 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0,498 
0,488 
 
Нәтижесінде  жеткен  аумақ  диаграмманың  едәуір  бӛлігін  алады.    Барлық 
режимдер  тұрақтылық  аумағын  P
0
 
<  0,39  ∙10
8
  Н  режимін  есептемегенде,  толық 
қамтиды.  Сонымен  қатар,  келтірілген  трансмиссия  қаттылығының  артуы  мен 
тӛмендеуіне  байланысты  резервтер  бар.  Бұл  қарастырылған  режимнің  кӛмір 
жынысты массивтерге сейсмикалық әсер етуді жүзеге асыру үшін тиімді санауға 
мүмкіндік туғызады.   
EV  ӛндіру  энергиясына  қатысты  сейсмикалық  дабылдардың  тұрақтылық 
аумағын  зерттеу  барысында  олардың  барлық  таңдалған  аралықтар  -  P
0
   
күш 
амплитудасы  мен  келтірілген  С
Н
  қаттылығы  үшін  жоқ  екені  белгіленген.  Басқа 

 
 121 
 
сӛзбен айтқанда, қарастырылған режим «тірек тақтасы – кӛмір жынысты массив» 
шекарасындағы ӛндірілген энергияға қатысты толығымен тұрақсыз болады.  
N энергия берілісі коэффициентіне қатысты үйлесімді тұрақтылық аймағын 
белгілейік. (4.19-сурет). 
 
 
4.19- сурет – N энергия берілісі коэффициентіне қатысты үйлесімді тұрақтылық 
аймағы 
 
3.16-кестеде  кӛрсетілген  сандық  кӛлемді  мағыналаудан  кейін,  тӛмендегідей 
қорытындыларға келуге болады:  
 
4.16-кесте  –  N  энергия  берілісі  коэффициентіне  қатысты  үйлесімді 
тұрақтылық аралығы 
 
P
0
·10
8
, н 
0,38 
0,39 
0,40 
0,41 
0,42 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
0,512 
0, 514 
0, 517 
Қарастырылатын 
аралықта жоқ 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0,491 
0, 481 
0, 492 
0, 485 
0, 498 
 
N  энергия  берілісі  коэффициентіне  қатысты  тұрақты  сейсмологиялық 
дабылдар  аймағы  диаграмманың  едәуір  бӛлігін  алады.  4.17,  4.18  және  4.19- 
суреттерін  салыстырулары  зерттелген  режимнің  бӛліктерінің  тұрақсыз  екенін 
кӛрсетті.  (EV  ӛндірілген  энергияға  қатысты  тұрақты  дабыл  аймағы  жоқ). 
Дегенмен, тұрақтылық аймақтары басқа да үш кӛрсеткіштер (Х, 

 и 

) бойынша 
жалпы ортақ едәуір кӛп кӛлемге ие болады (4.20-сурет). 

 
 122 
 
 
4.20-сурет – Синусоидалық импульс үшін үйлесімді тұрақты қозғалыс аймағы 
 
Сейсмикалық модульдің ең соңғы рационалды жұмыс режимдері [Р
0
 = 0,7 
·10
8
 Н , С
н 
= 0,5 · 10
14
 Н/м]. 
Х тірек тақтасының орын ауыстыруына қатысты тұрақты дабыл аймағы 4.21- 
суретімен сипатталады.   
 
4.21-сурет– Х тірек тақтасының орын ауыстыруына қатысты тұрақты дабыл 
аймағы 
 
Сандық  белгілерді  талдап  қорытқаннан  кейін,  келесілерді  белгілеу  қажет. 
(4.17 - кесте)  
Нәтижесінде  аймақ  диаграмманың  аз  кӛлемімен  сипатталады.  Бұл  ретте,  Р
0 
   
ӛзгерісінің  барлық  аралықтары  қамтылған  және    трансмиссияның  максимум 
қаттылық кӛлемі бойынша шектеулер болмайды.  

  тірек  тақтасының  максимум  жылдамдығына  қатысты  сейсмикалық 
тұрақты дабыл аймағы 4.22- суретімен сипатталады.  

 
 123 
 
 
4.17 - кесте – Х тірек тақтасының орын ауыстыруына байланысты тұрақты 
дабыл аралығы
 
 
P
0
·10
8
, н 
0,66 
0,68 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
Қарастырылатын аралықта жоқ 
0,516 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0,518 
0,512 
0,505 
0,438 
0,492 
 
 
4.22-сурет– 

 тірек тақтасының жылдамдығына қатысты  тұрақты дабыл аймағы  
 
4.18-кестесіне  мәліметтерді  енгізе  отырып,  тӛмендегідей  нәтижелерді 
аламыз. 
 
        4.18-кесте  – 

  кері  бағытының  соңындағы  жылдамдыққа  қатысты  тұрақты 
дабыл аралығы 
 
 
P
0
·10
8
, н 
0,66 
0,68 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
Қарастырылатын аралықта жоқ 
0,5 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0,5 
0,496 
0,48 
0,47 
нет 
 
Табылған  аймақ  ауданы  аса  мәнді,  бұл  қарастырылатын  режимнің  зор 
тұрақтылығын кӛрсетеді.  
Тұрақтылық  аймағында  «тірек  тақтасы  –  кӛмір  жынысты  массив» 
шекарасында  ӛңделетін  барлық  күштердің  аралықтары  болады,  сонымен  қатар, 
трасмиссия қаттылығының максимум және минимум кӛлемі бойынша шектеулер 
болмайды.  
EV  ӛндірілген  энергияға  қатысты  тұрақты  сейсмикалық  дабыл  аймағының 
шекарасын белгілейік.  (4.23 сурет). 

 
 124 
 
 
4.23-сурет– EV ӛндірілген энергияға қатысты тұрақты сейсмикалық дабыл 
аймағы 
 
 
4.19-кестесін  қорытындылай  келе,  діріл-сейсмикалық  модуль  жұмысы 
режимінің тұрақтылық  деңгей талдауын жүргізейік.  
 
  4.19 -кесте – EV ӛндірілген энергияға қатысты тұрақты сейсмикалық дабыл 
аралығы 
 
P
0
·10
8
, н 
0,66 
0,68 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
Аймақ жоқ 
нет 
0,52 
0,50 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0,498 
0,49 
нет 
 
Нәтижесінде  алынған  аймақ  салыстырмалы  түрде  ұлғаймайды  және 
ұйытқу  күшінің  кӛп  бӛлігіне  қарай  ауытқыған.  Р
0
  <  0,7  ·10
8
  Н    аралығы  С
н
. А 
қаттылық  коэффициентінің  барлық  мағынада  толығымен  тұрақсыз  болады,  Р
0
  > 
0,7 ·10
8
  Н  аралығында  трансмисия  қаттылығы  коэффициентінің  максимум  және 
минимум кӛлемі бойынша шектеулер жоқ.   
N энергия берілісі коэффициенті тұрақтылығының аймақ кӛлеміне әсер етуін  
белгілейік. (4.24-сурет). 
4.20-кесте арқылы нәтижелердің талдауын жүргізейік.  
 
4.20-кесте  –  N  энергия  берілісі  коэффициентіне  қатысты  үйлесімді 
тұрақтылық аралығы 
 
P
0
·10
8
, н 
0,66 
0,68 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
0,513 
0, 514 
0, 515 
0, 516 
0, 517 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0,492 
0, 494 
0, 496 
0, 497 
0, 499 

 
 125 
 
 
4.24- сурет – N энергия берілісі коэффициентіне қатысты тұрақты дабыл аймағы 
 
Модульмен ӛндірілген сейсмикалық дабылдың тұрақтылық аймағы «тірек 
тақтасы – кӛмір жынысты массив» шекарасындағы барлық ұйытқу күштерінің 
ӛзгеру  аралықтарына  лайықты  болады.  С
н
  қаттылық  коэффициентінің  ӛзгеру 
аралығы  да  едәуір  кӛп.  Бұл  -  режимнің  энергия  ӛткізгіштігі  коэффициентіне 
қатысты тұрақтылық деңгейінің кӛп бӛлігіне ие екенін кӛрсетеді.  
Тұрақты дабылдың үйлесімді аймағын табу үшін 4.21, 4.33, 4.23 және 4.24-
суреттерді  қолданамыз.  Олардың  ӛзара  орналасу  реті  4.25-суретте  кӛрсетілген  
аймақты анықтайды.  
 
4.25-сурет – Басқару дабылының синусоидалық импульсі үшін үйлесімді 
тұрақты  дабыл аймағы 
 

 
 126 
 
Үйлесімді  аймақ  сызықтармен  кӛрсетілген  аймақтарда  орналасатын  барлық 
зерттелетін  жазықтық  нүктелерін  қамтиды.  Мұндай  аймақтардың  болуы 
зерттелетін  режимнің  толық  тұрақты  екенін  қорытындылауға  мүмкіндік 
тудырады.  Тұрақтылықты  толық  қамтамасыз  ету  үшін  ұйытқу  энергиясы  мен 
қаттылығының ӛзгеру аралығын анықтайық (4.21-кесте). 
   
4.21
 
- кесте – Гидрожүйелер қаттылығының ӛзгеру аралығы 
 
P
0
·10
8
, н 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
0, 515 
0, 516 
0, 501 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0, 505 
0, 494 
0, 499 
 
 
4.5 Үшбұрышты импульстың техникалық тұрақтылығы 
 
Лүпілдеткіш-сейсмикалық  модульдің  рационалды  соңғы  кӛрсеткіштерін 
белгілеу  кезінде  басқару  дабылының  үшбұрышты  түріндегі  кӛмір  жынысты 
массивке толық нәтижелі әсер ету талаптарына сәйкес екі режим[Р
0
 = 0,4 ·10
8
 Н, 
С
н 
= 0,5 · 10
14
 Н/м] и [Р
0
 = 0,7 ·10
8
 Н , С
н 
= 0,5 · 10
14
 Н/м] кӛбірек нәтижелі болды.   
Ӛндірілген  дабыл  тұрақтылығы  аймағын  зерттеуді  біріншісінен  бастайық. 
Тірек  модульді  тақтаның  орнын  ауыстыру  үшін  4.26-суретте  кӛрсетілген 
тәуелділікті байқаймыз.  
 
4.26-сурет – Х тірек тақтасының орнын ауыстыруына қатысты тұрақты дабыл 
аймағы  
 
Параметрлердің сандық мағынасын есепке ала отырып (4.22-кесте), келесі 
талдауды жүргізуге болады.   
 

 
 127 
 
4.22-кесте – Х тірек тақтасының орнын ауыстыруына қатысты тұрақты дабыл 
аралығы  
 
P
0
·10
8
, н 
0,38 
0, 39 
0,40 
0, 41 
0, 42 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
нет 
0, 51 
0, 501 
0, 501
 
0, 491 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0, 51 
0, 503 
0, 498 
0, 491 
0, 48 
 
Тұрақтылық  аймағының  ауданы  салыстырмалы  түрде  диаграмма 
жазықтығына қарағанда аз болады. Аймақтың
 
P
0
   
қозғаушы  күштерінің барлық 
ӛзгеріс аралықтарын қамтығанға және С
Н 
және
 
P
0
 аралықтарының кӛп бӛлігіне 
қарай ұлғаю резервінің болуына қарамастан, режим толық тұрақты болмайды.  

 тірек тақтасының максимум жылдамдығына қатысты тірек деңгейі мен «тірек 
тақтасы – кӛмір жынысты массив» шекарасында ӛндірілген EV энергиясының талдауы 
тірек аймағының жоқтығын анықтайды.   
Энергия тарату коэффициентіне қатысты сейсмикалық тұрақтылық дабыл 
аймағын есептеуден кейін, 4.27-суреті алынды.  
 
 
4.27-сурет –  

 энергиясын тарату коэффициентіне қатысты тірек 
дабылының аймағы  
 
4.22
 
-кестесіне байланысты мәліметтерді келесі нәтижелер береді.  
 
4.23- кесте  – 

 энергиясын тарату коэффициентіне қатысты тірек дабылының 
аралығы  
 
P
0
·10
8
, н 
0,38 
0, 39 
0,40 
0, 41 
0, 42 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
0,498 
0, 501 
0, 503 
0, 506
 
0, 508 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
жоқ 
0, 47 
0, 485 
0, 492 
0, 497 
 

 
 128 
 
Осылайша, зерттеудегі тұрақсыздық аймағы  Р
0 
≥ 0,715·10
9
  және  С
н 
=  0,28 
·10
14
  Н/м  кӛрсеткіштеріне  тең.  Зерттеудің  қалған  режимдері  тірек  аймағына 
жатады.  Сн    параметрі  аймағының  ӛзгерісі  кезінде  тұрақсыздық  аймағы  С
н
  ≤  
0,2852·10
14
  Н/м  және Р
0 
= 0,73·10
9  
Н бӛлігіне жатады. Басқа режимдер тұрақты 
саналады.  
Жоғарыда  кӛрсетілген  талдау  қаттылық  үшін  жұмыс  режимі  С
н
  =  0,3·10
14  
Н/м және қозғаушы күш үшін Р
0
 = 0,7·10
9
 тұрақсыз болатынын кӛрсетеді. Энергия 
тарату  коэффициентінің  тұрақты  кӛлемін  анықтау  үшін  қолдану  аясы  ерекше 
саналады. Осы сияқты үйлесімді тұрақты қозғалыс болмайды.  
Сараптама қорытындылары зерттелген режимнің тұрақсыз екенін кӛрсетеді. 
(жұмыс барысының соңында жылдамдыққа қатысты толық тұрақсыз). 4.26 және 
4.27-суреттердің  салыстырулары  энергияны  тарату  коэффициенті  мен  орын 
ауыстыруға  қатысты  үйлесімді  тұрақтылық  аймағын  алуға  мүмкіндік  туатынын 
кӛрсетті.  ( 4.28- сурет). 
 
4.28-сурет  – Басқару дабылының үшбұрышты импульсі үшін жиі үйлесімді 
тұрақтылық дабыл аймағы  
 
Осылайша, зерттелген режим бірмезгілде энергия тарату коэффициенті мен 
орын  ауыстыруына  қатысты  тұрақтылық  немесе  жеке  алғандағы  белгіленген 
кӛрсеткіштер мен ӛндірілетін энергияға байланысты талаптар қойылған жағдайда 
қолданыла алады.  
Тұрақтылық аймағының ауданы диаграмма аумағына қатысты үлкен  және 
Р
0 
қозғаушы  күшінің  ұлғаюы  мен  С
н
.  траснмиссиясы  қаттылығы 
коэффициентінің тӛмендеуі кезінде ұлғаю резервтері болады.  
Р
0
 = 0,7 ·10
8
 Н , С
н 
= 0,5 · 10
14
 Н/м екінші режиміне кӛшейік.  
Х
1   
тірек  тақтасының  орын  ауыстыруы  мен  оның 

  максимум  жылдамдығы 
үшін бұл режимнің тұрақтылық дабыл деңгейінің талдауы тұрақтылық аймағының 
жоқтығын кӛрсетеді.  
EV  ӛндіру  энергиясы  үшін  тұрақтылық  дабыл  аймағы  4.29-суретте 
кӛрсетілген.  
 

 
 129 
 
 
4.29-сурет – EV  ӛндіру энергиясына қатысты тұрақтылық дабыл аймағы   
 
Сандық 
интерпретация 
нәтижелерін 
алғаннан 
кейін, 
келесідей 
қорытындылар жасалады (4.24-кесте): 
 
  4.24-кесте – EV ӛндіру энергиясына қатысты тұрақтылық дабыл аралығы  
 
P
0
·10
8
, н 
0,66 
0,68 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
Қарастырылатын 
аралықта жоқ 
0, 512 
0, 498 
0, 485 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
0, 512 
0, 496 
0, 485 
0, 47 
нет 
 
Тұрақтылық  аймағы  аса  зор  маңызға  ие  және    С
Н 
қаттылық 
трансмиссиясының  тӛмендеуі  мен  жоғарылау  жағына  қарай  ұлғаю  үрдістері 
болады. Ол Р
0
 қозғаушы күштерінің барлық аралықтарын қамтиды.  

  энергиясының  ӛткізгіштігі  коэффициентінің  тұрақтылық  аймағына  әсер 
етуі  4.30- суретте кӛрсетілген.  
Сандық  нәтижелерді  ұсынғаннан  кейін,  4.25-кестеге  келесідей  қорытындылар 
шығаруға болады.  
 
4.25- кесте  – 

 энергиясының ӛткізу коэффициентіне қатысты тұрақты дабыл 
аралықтары 
 
P
0
·10
8
, н 
0,66 
0,68 
0,70 
0,72 
0,74 
С
Н
max 
·10
14
 , н/м
 
0,487 
0,49 
0,493 
0,497 
0,50 
С
Н
min 
·10
14
 , н/м
 
Қарастырылатын 
аралықта жоқ 
0, 472 
0, 477 

 
 130 
 
 
4.30-сурет –  

 энергиясының ӛткізу коэффициентіне қатысты тұрақты дабыл 
аймағы 
 
Аймақ кӛлемі аса үлкен болмайды, ол Р
0 
қозғаушы күші ӛзгерісінің барлық 
аралығын  қамтиды  және  С
Н 
коэффициентінің  тӛмендеуі  кезіндегі  ұлғаю 
үрдістеріне ие болады.  
Жоғарыда келтірілген тәуелділік талдауы қарастырылып отырған режимнің 
жалпы  тұрақсыз  екенін  кӛрсетеді.  Қозғалыс  энергетикалық  кӛрсеткіштерге 
қатысты тұрақты, ал кинематикалық кӛрсеткіштерге қатысты тұрақсыз болады.  
4.29  және  4.30-суреттерді  салыстыра  отырып,
 
лүпілдеткіш-сейсмикалық 
модульдің энергия кӛрсеткіштері бойынша үйлесімді тұрақты қозғалыс  аймағын 
анықтаймыз. ( 4.31-сурет). 
 
4.31-сурет – Үшбұрышты басқару дабылы импульсі үшін үйлесімді тұрақты 
дабыл аймағы  
 

 
 131 
 
Тұрақты  қозғалыстың  үйлесімді  аймағы  қозғаушы  күш  пен  қаттылық 
гидрожетектің кӛлемін ӛндірілетін энергия мен энергия тарату коэффициентіне 
талап қойылған жағдайда белгілеуге мүмкіндік береді.   
Діріл  кӛзінің  жоғарыда  нұсқаған  зерттеулерде  қарастырылмаған  басқа 
режимдері  жалпы  алғанда  тұрақсыз,  яғни  таңдалған  кӛрсеткіштердің  бірде-
біреуімен ортақ нүктелері болмайды.  
Осылайша,  лүпілдеткіш-сейсмикалық  модуль  тұрақтылығының  дәрежесі 
4.26-кестемен сипатталады.  
Кестеге  сәйкес  қозғалыс  режимдері  мен  бұл  режимдердің  тиісті 
кӛрсеткіштері қайнар кӛздерді пайдалану талаптарын қолдану арқылы таңдалады.  
 
4.26-кесте  –  Діріл  механизмдері  қозғалысының  тұрақтылық  режимдері 
дәрежесінің сипаттамасы  
 
Қозғаушы күш, 
Р
0 
·10
8
, н 
Гидрожүйе 
қаттылығы, 
Сн·10
14
, н/м 
Импульс 
формулас
ы 
Үйлесімді 
тұрақтылық 
аймағы 
Қозғалыс 
тұрақтылығының 
дәрежесі 
0,1 
0,5 
 
 
 
 
 
3.6 сур. 
Жартылай тұрақты (2 
кӛрсеткіш) 
0,4 
0,5 
     3.11 сур. 
Толық тұрақты 
 
0,5 
 
3.16 сур. 
Толық тұрақты 
0,7 
0,5 
 
3.16 сур. 
Жартылай тұрақты (1 
кӛрсеткіш) 
0,4 
0,5 
 
 
3.20 сур. 
Жартылай тұрақты (3 
кӛрсеткіш) 
0,7 
0,5 
 
3.25 сур. 
Толық тұрақты 
0,4 
0,5 
 
 
 
 3.28 сур. 
Жартылай тұрақты (2 
кӛрсеткіш) 
0,7 
0,5 
 
 3.31 сур. 
Жартылай тұрақты (2 
кӛрсеткіш) 
 
Тараудың мазмұнының мәні келесі негізгі ережелерге сәйкес келуі мүмкін. 
Бейімдену әдісінің кӛмір жынысты сілемдерге әсер етуін жүзеге асыру үшін 
оның  жағдайы  мен  бұзылуларын  айқындайтын  мониторингін  құру  мақсатымен 
лүпілдеткіш-сейсмикалық  модульді  пайдалану  барысында,  маңызы  жағынан 
жоспарға  сейсмикалық  дабылды  ӛңдеудің  тұрақтылығы  мәселесі  кіреді. 
Талдаудың  қорытындысы  бойынша,  дабыл  тұрақтылығының  зерттеуі 
«техникалық  тұрақтылыққа»,  яғни,  қайнар  кӛздің  шығыс  кӛрсеткіштерінің  бір 
жұмыс  циклінен  басқасына  ауысу  тұрақтығына  теңестірілетіні  анықталды. 
Осындай талдаулар зор кӛрнекіліктер мен негізгі қорытындылардың тәжірибеде 
қолданылуын бірталай жеңілдетуіне мүмкіндік туғызады.  

 
 132 
 
Тұрақты қозғалыстың негізгі шығыс кӛрсеткіштері бойынша құрылған және 
зерттелген аймақтары үйлесімді тұрақтылық аймағын алуға мүмкіндік туғызады. 
Негізгі атқарушы элемент дабылы параметрлерін ӛңдеудің әр  түрлі вариациясы 
кезінде  толығымен  тұрақты  немесе  жартылай  тұрақты  болуы  мүмкін.  Шығыс 
кӛрсеткіштерінің  соңғы  ауытқуларының  тапсырмаларына  сәйкес  ӛңделген 
әдістеме  бойынша  ішкі  параметрлердің  соңғы  ауытқу  аймақтары  анықталады. 
Анықталған  аймақтар  лүпілдеткіш-сейсмикалық  модуль  құрамына  кіретін 
элементтерді таңдау және жобалау негізінде жатыр.  
Гидравликалық  діріл  кӛзі  табысты  жұмысының  негізгі  шарты  болып 
электр-гидравликалық  түрлендіргішке  (ЭТБ)  берілетін  басқару  дабылы 
қуаттылығының  синхронды  ӛзгеретін  тірек  тақтасының  қозғалысы  болып 
табылады. Бұл тірек тақтасы мен массасында орналасқан жылдамдық пен үдету 
бергіштерін,  серпінділік  массасы  мысқалының  орнын  ауыстыру  бергіштерін, 
сонымен  қатар,  ЭТБ-да  дабыл  фазасына  сәйкес  тірек  тақтасы  қозғалысын 
реттейтін  дабылдар  мен  басқару  талдауларының  электронды  сұлбаларын 
қамтитын арнайы фазалық түзету жүйелері арқылы жүзеге асады.  
Гидравликалық  діріл  кӛздері  кӛмір  қабаттарында  аса  жоғары  уақыт 
дәлдігімен  сейсмикалық  толқындардың  қозғалысы  мен  амплитудаларын 
анықтауға мүмкіндік туғызады.  Бұл жиіліктің кең ауқымында діріл кӛздерінің 
сәуле  шығаруы  кезінде  алынған  діріл  сейсмограммалар  талдаулары    негізінде 
орындалуы  мүмкін.  Тек  діріл  кӛздеріне  ғана  қозғалыстың  таза  қайталану  
қасиеті тән, бұл кӛмір жынысты массивтерде жүретін ӛлшеулерді бақылау үшін 
аса қажет.  
Осылайша,  гидравликалық  діріл  кӛздерін  кӛмір  жынысты  массивтің  діріл 
мониторингінде  қолдану  діріл-сейсмикалық  модульдің  шығыс  кӛрсеткішінің 
қажетті  тұрақтылығын  қамтамасыз  етуге,  сонымен  қатар,  массивте  қайта 
үлестіру  және  кернеу  тогының    жиналу  процесі  жӛніндегі  ақпаратты  алуға 
мүмкіндік туғызады.  
 
 
 

жүктеу/скачать 11,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: