217
кезеңiнде анықтау бойынша препараттарды және жабдықтарды жасау
саласындағы зерттеулер тез қарқынмен дамуда. Дәрумендерді өндіру
Дәрумендер – аз консентрацияда жоғары физиологиялық белсенділік
көрсететін
төменгі моллекулалақ заттар. Олар ағзадағы зат алмасу үдерісін жақсартады,
ағзаның әр түрлі жұқпалы ауруларға қарсы күресін күшейтеді. Гопкинс 1906
жылы күріш дәнінің сыртқы қауызында белгісіз заттың бар екенін, ал ақталған
күріште болмайтынын анықтаған. Эйхман 1896тазартылған күрішпен
тамақтанатын адамдарда беи-бери ауруымен ауратынын ,ақталмаған күрішпен
таамқтанатын адамдарда оың болмайтынын анықтаған.
Биотехнология өндірісі қазіргі кезде біздің мемілекетімізде қарқынды даму
үстінде. Сол дамып келе жатқан бағыттардың бірі – медициналық
биотехнология. Қазіргі кезде рекомбинантты ДНҚ өнімдері болып табылытын
медициналық дәрі- дәрмектері кеңінен саудаға түсуде. Жаңа технологиялар да
қарқынды даму үстінде.
Қазіргі уақытта биотехнология ғылыми-техникалық прогрестің алдыңғы
қатарларына жылжуда және бұл оның ерекшелігінің мерзімді қатары болып
табылады:
1. Биотехнологиялық өндіріс ғылыми сыйымды өндіріс болып табылады,ал
оның дамуы экономиканың тиімді көтерілуіне әкеледі.
2. Биотехнология сферасында құрылымды зерттеуді шектеу қиын бұл бір
жағынан және екінші жағынан қолданбалы зерттеу. Ол іс жүзінде
биотехнологияның уақытша іргелі нәтиже және технологияның зерттемесінің
практикалық игеруге кедергі жасауда.
3. Жасушалар және биологиялық молекула қолданылуында негізделген
технология табиғи әр түрлілік қолданысында үлкен мүмкіндіктер туғызады,
іргелі
биотехнологиялық
зерттеулердің
нәтижелері
жақсы
бағдарламаланғыштыққа және практикалық маңыздылыққа ие.
4. Биотехнология жаңартылмайтын ресурстарды жаңартылатындарымен
алмастыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді, сондықтан ол жаңыртылмайтын
табиғи ресурстар дефицитімен байланысты мәселелерді шешу құралы ретінде
бағаланады.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты биотехнология Қазақстан
Республикасының индустриалды дамуының басты бағыттарының бірі болып
табылады.
Кеңес уақытында Қазақстанға өнеркәсіптік биотехнологияның өндірістік
негізі рольі берілді. Әскери-өнеркәсіптік кешенге кіретін стратегиялық мәндегі
мамандандырылған мекемелер мен жабық қалалар жасалды. Сонымен, дамыған
инфрақұрылым, жоғары квалификациялы кадрлер және қазіргі өндірістік база
түріндегі – көрнекті жүкпен Қазақстан 90-шы жылдардың басына аяқ басты.
ҚР-ң Президентінің Жарлығымен 1993 жылы елдің бастаушы биологиялық
ғылыми орталығы болып табылатын Қазақстан Республикасының, ҚР-ң білім
және ғылым министрлігінің ғылым Комитетінің Ұлттық биотехнология
орталығы құрылды (ҰБО).
218
ҰБО биотехнология салаларының дамуының және қолдауының
мемлекеттік саясатын іске асырады, биотехнология, биологиялық қауіпсіздік
және экология облысындағы мемлекетпен қаржыландырылатын ғылыми-
техникалық бағдарламаларды орындайды және үйлестіреді.
ҰБО келесі облыстарда зерттеулер өткізеді:
- генді диагностика, фармакогеномика, медициналық биотехнология;
- діңгек жасушалар, жасушалы технологиялар, регенерациялық медицина;
- иммунология, иммунохимия, иммунобиотехнология;
- фармакология, клиникалыққа
дейінгі и клиникалық сынақтар;
- микроағзалардың молекулярлы генетикасы;
- өсімдіктердің молекулярлы генетикасы және гендік инженериясы;
- биотехнология және өсімдіктердің жасушалы селекциясы;
- экологиялық биотехнология, экологиялық мониторинг.
Әрине, биотехнология облысындағы әлем ғалымдарының керемет
жетістіктерімен,
мысалы
микроағзалардың
органикалық
бөліктерін
органикалық емес бөліктерімен алмастыру арқылы жасалған нанороботтармен
салыстырғанда, Қазақстанның жетістіктері айтарлықтай керемет көрінбейді.
Алайда, ҚР-ң БҒМ-де санайтындай, қазақстандық биотехнологияда болашақта
экономиканың маңызды секторы болатындай жеткілікті потенциал бар.
Достарыңызбен бөлісу: