Классикалык саяси экономия

~17~ 
экономикалық ой
-
пікірдін прогрессивті сатысы болды. Классикалық саяси 
экономияның басты табысы
- 
олар еңбек
-
құн теориясының негізін қалады.
Осы 
ой
-
пікірдің қалыптасуы сауда жəне карыз капиталына қарсы өндірістік 
капиталдың қоғамдағы ерекше рөлін атап көрсеткен ғылыми қағидаға 
негізделді.
XIX 
ғасырдың соңы 
XX 
ғасырдың басында бірнеше экономикалық мектеп 
қалыптасты. Олардын бірі 
- 
маржинализм 
(французша mагgіпаІ
- 
шекті) мектебі. 
Оның ортаға салған мəселесі
- 
шаруашылық қатынастарға тартылған жеке 
адамның іс
-
əрекетін субъективті
-
психологиялық тұрғыдан экономикалық 
талдау. Яғни, кез
-
келген адам игіліктің құндылығын субъективті түрде 
анықтайды, оның пайдалылығына қарай бағасын орнықтырады. Осы мектептің 
өкілдері 
- 
К. Менгер, Э. Бем
-
Баверк, В. Визер. Экономикалық теорияның келесі 
бір жаңа бағыты
- 
«неоклассикалық» 
бағыт, негізін қалаушы ағылшын 
экономисі
- 
А. Маршалл (1842
- 1924). 
Оның басты енбегі «Экономика 
ғылымының қағидалары» 
1890 
жылы жарық көрді. Ол өндіріс шығындары, 
сұраныс пен ұсыныс, шекті пайдалылық жəне шекті өнімділік теориясын 
біріктіруге тырысты. Ғалымдар өздерінің бүкіл шығармашылық өмірінде 
экономиканы реттеуге мемлекеттің араласуына қарсы пікірді ұстанған.
XX ғ. 
басында Батыс елдерінде кең тараған дағдарыстық құбылыстың жиі қайталануы 
нарықтық механизм аркылы экономиканы дағдарыс жағдайынан алып шығудың 
мүмкін еместігін дəлелдеді. Осы «Ұлы күйзеліс» кезеңінен бастап экономиканы 
қалпына келтіру максатындағы көптеген бағыттар өзгерттулерін ұсынды. 
Солардын бірі
- 
кейнстік теория
. Оның негізін қалаған ағылшын экономисі
- 
Джон Мейнард Кейнс. Оның «Жұмыспен қамту, пайыз жəне ақшаның жалпы 
теориясы» атты əйгілі еңбегі бар. Осы еңбегінде Дж.М.Кейнс экономиканы 
дағдарысты жағдайдан шығару үшін макроэкономикалық құралдарды, «тиімді 
сұраныс» қағидасын қолданып, жұмыссыздық деңгейін төмендету шараларын 
ұсынады.

жүктеу/скачать 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: