Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім минстрлігі
жүктеу/скачать 0,66 Mb.
|
| Метрополитен. Алматының метро құрылысы 1988 ж. басталған еді. Алайда Кеңес Одағының ыдырауынан метро құрылысы тоқтатылып, тек тәуелсіздік алғаннан кейін 2003 жылдан бастап метро құрылысына ақша бөле бастайды. 2011 ж. 1 желтоқсанда Алматы метросы салтанатты түрде ашылды. Бұл метрополитен техникалық және әрлендіру жағынан ТМД елдері арасынан ең үздік болып саналады. Ұзындығы 11,3 км. құрайтын алғашқы бағыт 9 бекеттен тұрды. 2022 жылдан бастап Сарыарқа, Момышулы бекеттері іске қосылды. Алматы метрополитені Қазақстандағы алғашқы, Орталық Азияда екінші (Ташкент метрополитенінен кейін) және ТМД-дағы 16-шы метрополитен. Метро күн сайын, 6:20 мен 00:00 (UTC+6) аралығында жұмыс істейді. 2012 жылдың 4 қаңтарына дейін метро 6:00-ден 00:00-ге дейін жұмыс істеді (UTC+6).Бірінші желінің бірінші сатысының жұмыс ұзындығы 13,4 км және 11 станциядан тұрады (оның 6-ы терең, қалған бесеуі таяз). Райымбек даңғылынан оңтүстік бағытта Назарбаев даңғылымен (бұрынғы Фурманов көшесі) Абай даңғылына дейін, одан әрі оны бойлай батыс бағытта Момышұлы көшесіне дейін өтеді. Жол бойымен төрт вагондық 15 пойыз жүреді. Қозғалыс аралығы демалыс күндері 12 минутты, жұмыс күндері қызу уақытта 10 минутты құрайды, ең жоғары уақытта 8 минутқа дейін қысқарады. Максималды жылдамдық – 60 км/сағ. Бірінші жолдың бірінші кезеңі үшін жол жүру уақыты шамамен 16 минутты құрайды. Жылжымалы құрам - бұл оңтүстік кореялық заманауи Hyundai Rotem пойыздары өту жолы, салондардағы ауаны баптауы, жақсы дыбыс оқшаулауы, толық автопилот режимі және басқа да мүмкіндіктері бар.Қазір Алатау даңғылының бойымен «Шұғыл» шағын ауданы арқылы бірінші желі батысқа («Барлық» базарына дейін) созылуда. Батыс бағыттағы құрылыс аяқталғаннан кейін солтүстік бағыттағы желіні Алматы-1 станциясына дейін ұзартуға кірісу жоспарлануда. Алдағы уақытта «Жібек жолы» және «Сайран» станцияларында оңтүстік-батысқа қарай «Орбита 1-4» шағын аудандарына және солтүстік-шығысқа қарай шағын ауданға апаратын трансфер тораптары бар екінші желіні салу жоспарлануда.Алматы метросының кейбір перспективалық схемаларында да «Қазақфильм» шағын ауданынан басталып, Нижняя Пятилетка ауданындағы бірінші желімен жалғасатын қала арқылы оңтүстіктен солтүстікке қарай өтетін үшінші желі көрсетілген [9].
Сурет 6. Алматы қаласының метро бағыты [9]. Жол желісі. Райымбек – Сүйінбай – Пушкин айырығы 2007 жылы 10 жаңа жол айрығы салынып, ШААЖ (Шығыс айналма жолы) құрылысы басталды. ШААЖ құрылысының аяқталуымен қала орталығын оңтүстікте Әл-Фараби даңғылы бойымен, батыста Саин даңғылымен, солтүстігінде Рысқұлов даңғылымен және шығысында ШААЖ даңғылы бойымен шағын жолдар шеңберімен қамтыды. 2008 жылы тағы үш жол айрығы салынып, 2007 жылы басталған екеуінің құрылысы аяқталды. БАКАД айналма жолы ұзындығы 64,85 шақырымды құрайтын бірінші санаттағы алты жолақты автомобиль жолы ретінде жобаланған. Темір жолдар арқылы 14 көпір, 8 екі деңгейлі көлік айрығы және 2 өткел салу жоспарлануда. Жеке электр желілерін беру, су құбырларын, кәріз жүйелерін және лай құбырларын қайта ұйымдастыру, телекоммуникацияларды жою жоспарлануда. Айналма жолдың техникалық санаты 1 «а», ақылы. Әлемдік қаржылық дағдарысқа байланысты 2009 жылдың тамыз айында Алматы қаласы әкімдігінің (әкімдігінің) шешімімен БАКАД құрылысы белгісіз мерзімге тоқтатылды. 2018 жылы жол құрылысы қайта жанданды[10]. Қазіргі таңда 28 көлік түйіні бар.
жүктеу/скачать 0,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|