Қазақстан Республикасының ауыл-шаруашылық министрілігі
жүктеу/скачать 144,38 Kb.
|
лаб №2 Дали
|
Қазақстан Республикасының ауыл-шаруашылық министрілігі С.Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық зерттеу университеті Жерге орналастыру кафедрасы №2 Лобараториялық жұмыс Тақырыбы: Ауылшаруашылық кәсіпорындарының жер пайдаланушылығын жетілдіру Орындаған: 04-075-21-20 топ студенті Дали А.С. Тексерген: аға оқытушы Джаманкулова Б.Г. Астана 2023ж 2.1-кесте Контурлық ведомость
2.2-кесте Жер экспликациясы (жерге орналастыруға дейінгі)
Жер пайдаланушылық ауданының қолайсыздығы- соңғысының өндірістің салалық құрылымы мен көлеміне үйлеспеуі. Кеңістік кемшіліктің бұл түрі өндірістің басқарылуына, жалпы тиімділігіне, транспорттық және басқа да шығындардың артуына әсер етуі. Жер пайдаланушылық тым кішкентай, сонымен бірге тым ірі болуы мүмкін. алаптар құрамының қолайсыздығы - өндірістің салалық құрылымына сәйкес болмауы, шаруашылық мұқтаждықтарын қанағаттандырмауы. Бұның салдарынан өндірістің тиімділігі едәуір төмендейді. Сонымен бірге, жеке алаптар жетіспесе пемесе артық болса олардың ысырапты, ал кей кезде мүлде пайдалапбауы мүмкін. Алабарлық - жер пайдаланушылықтың басқа жер пайдаланушылык территорияларымен бірқатар учаскелерге бөлінуі. Шаруашылық территориясының бұндай бытыраңқылығы транспорттық шығындардың өсуіне, жұмыс уақытының бос жоғалуына, сонымен қатар шалғай аймақтарды пайдалану тиімділігінің төмендеуіне, дұрыс өңделмеуіне әкеп соқтырады. Топографиялық алабарлық - жер пайдаланушылықтың территориясының табиғи шептермен (өзен, көл, сай және т.б.). Немесе жасанды құрылыстармен (темір және автожолдар каналдар, құбырлар, т.б.), кескінделуі. Әрбір жерде жеке-жеке қалған учаскелерді пайдалану қиындап, тасымалдау шығындарының көлемі артады. Шалғайжерлік-жер пайдаланушылықтың кейбір учаскелерінің өндірістік орталықтарынан тым алыс орналасуы. Бұл кемшілікте алабарлық сияқты, транспорттық шығындардың өсіп, жұмыс уақытының босқа кетуімен сипатталады. Межелердің қисықтығы мен сыналасуы - ішкішаруашылық территориясын дұрыс реттестіруге кедергі келтіретін жер пайдаланушылықтың кеңістік қасиеттері. Теңбілдеулік - жер пайдаланушылықтың территориясында басқа шаруашылықтардың учаскелерінің орналасуы. Межелердің эрозия жағына қауіпті орналасуы - бұл кемшілік межелердің бедермен сәйкестіріле жүргізілмеуіне себепі территорияның эрозияға қарсы төзімділігінің нашарлауы. 2.3-кесте Жер пайдаланушылықтардың кеңістік кемшіліктерін сипаттау (жерге орналастыруға дейін).
2.1.3 Жер пайдаланушылығының кеңістіктегі кемшіліктерін бағалау жұмыстары жүзеге асырылады. Әрбір жер пайдаланушылық бойынша ауылшаруашылық алаптардың орналасуы, өндіріс орталығына дейінгі орташа арақашықтығы анықталады (2.4- кесте). ол орташа салмақтанғаны ретінде келесі формула бойынша анықталады: , бұнда (1) R- жер пайдаланушылық бойынша орташа салмақталған қашықтық, км; - ауылшаруашылық алаптар контурларының аудандары, га; - контурдан өндіріс орталығына дейінгі орташа қашықтық, км; K- жол қисықтығын ескеретін коэффициент (1,2); 2.1.3.1 Бұдан кейін жер пайдаланушылықтың кеңістік сипаттамаларын бағалайтын коэффициенттер есептеледі. Жер пайдаланушылығының кеңістік сипаттамасын бағалайтын негізгі көрсеткіш ретінде, оның ықшамдылығы қолданылады. Ықшамды деп берілген аудандарында периметрі ең қысқа жер пайдаланушылығы танылады. Ондай фигура болып тіктөртбұрыш табылады. Сондықтан, жер пайдаланушылықтың ең ықшамды формасы - өндірістік орталығы ортасында орналасқан тіктөртбұрыш. Бұл а.ш. алаптарына дейінгі арақашықтықтың минимальды көрсеткішін қамтамасыз етеді. Ықшамдылықтың сыртқы және ішкі (ішкішаруашылықтық) түрлері болады. Жер пайдаланушылықтың сыртқы ықшамдылығы бағалануда, оның іс жүзіндегі периметр сол көлемдегі тіктөртбұрыштың периметрімен салыстырылады. Жер пайдаланушылықтың бұл параметрі сыртқы ықшамдылық коэффициентімен сипатталады ( kck ). , бұнда (2) Пн- жер пайдаланушылығының іс жүзіндегі периметрі, км; P- жер пайдаланушылығының ауданы, ; Ал, жер пайдаланушылықтың ішкі ықшамдылығын бағалау кезінде өндіріс орталығынан ауылшаруашылық алаптарына дейінгі орташа арақашықтық, тіктөртбұрышты формалы жер пайдаланушылығынын сондай қашықтығымен салыстырылады. Жер пайдаланушылықтың ішкі ықшамдылығы шаруашылық ықшамдылығының коэффициентімен сипатталады (Кіы). , бұнда (3) - ауылшаруашылық алаптардың өндіріс орталығынан нақты орташа қашықтығы, км; Р- жер пайдаланушылықтың ауданы, ; Есептеудің нәтижелері 2.5- кестеге көшіріледі. 2.4- кесте Орташа қашықтықтың (жерге орналастыруға дейінгі) есептеу.
2.5-кесте Жер пайдаланушылықтардың кеңістік параметрлерін (жерге орналастыруға дейінгі) бағалау.
2.1.4 Жер пайдаланушылықтардың кемшіліктерін жою Жер пайдаланушылықтарды жетілдіру жобасының негізгі мақсаты олардың кеңістіктегі кемшіліктерін жою. Аталған жобалық міндетті жүзеге асыру барысында бірқатар талаптарды ескеру қажет: бір шаруашылықтың жер пайдаланушылығын жаксарту нәтижесінде басқаларында ондай пайда болмауға тиісті; жер пайдаланушылықтың межелері түзу сызықты және бұрылыстары тік бұрышты болғаны дұрыс; жер пайдаланушылықтың межелері табиғи шептер (өзендер жоталар және т.б.) және жасанды құрылымдарды (жолдар каналдар және т.б.) бойлай жобалануға тиісті; кемшіліктерді жою барысында жер учаскелерінің алмасуы мүмкіндігінше паритетті және жер иелерінің өзара келісімі бойынша жүргізілуге тиісті. Жер пайдаланушылықты қалыптастыру және орналастыру үрдісі келесідей әдістемелік жүйеде жүргізіледі. Аталған талаптармен жер пайдаланушылықтардың айқындалған кеңістік сипаттамалары және олардың кемшіліктері (2.3-кесте) назарға алына отырып, жобалық сызбада олардың жаңа межелері белгіленеді (2 - сурет). Берілетін немесе алынатын учаскелердің аудандары алаптардың түрлері бойынша графикалық және механикалык (планиметр) әдістерімен есептеліп жер пайдаланушылықтардың қалыптастырылуы жүргізіледі. Содан кейін соңғыларының жобалық экспликациялары жасалады, жоба бойынша ауданыдары анықталады (2.6 - кесте). Жобалық планда жер пайдаланушылықтардың межелері қалыңдығы 2мм, қызыл түсті сызықпен көрсетіледі. Учаскелердің жойылатын межелері қызыл түспен сызылып тасталады (2-сурет). Жобалық шешімдерді негіздеу үшін әрбір жер пайдаланушылық бойынша орташа арақашықтық, коэффициенттер және бағаланатын 2 кеңістік параметрлері есептеледі (2.5 - кесте). 2.6-кесте Жер пайдаланушылықтарды қалыптастыру
2.7-кесте Шаруашылықтардың жобалық экспликациялары
Қорытынды: №2 Лабораториялық жұмыста біз 7 кестені жасадық. Біріншісі, ол контурлық ведомость болды.Екінші, жер экспликациясы,үшінші жер пайдаланушылықтардың кеңістік кемшіліктерін анықтадық. Төртінші кестеде, орташа қашықтықтың есептедік. Бесіншісінде, жер пайдаланушылықтардың кеңістік параметрлерін бағалап жаздық. Алтыншы кестеде, ер пайдаланушылықтарды қалыптастырдық. Ең соңғы жетінші кестемізде біз, шгаруашылықтардың жобалық экспликацияларын жазып шығардық. жүктеу/скачать 144,38 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||