ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы



Pdf көрінісі
бет292/440
Дата07.01.2022
өлшемі2,22 Mb.
#17066
1   ...   288   289   290   291   292   293   294   295   ...   440
Объективтік  шындық  деп  біздің  білімдеріміздің:  адамға  немесе 

тұтас  қоғамға  тәуелсіз  болып  өмір  сүретін  зерттелуші  нысандардың 

меншікті сапалары мен қасиеттерін білдіретін мазмұнын түсінген жөн. 

Мысалы, Ай Жерді айналып қозғалады дейтін тезис – ол шындық. Біз 

қаншанықты күш жұмсасақ та, Ай өзінің осы айналысын тоқтатпайды.



301

Дара  (абсолюттік)  шындыққа  келсек,  біз  ол  туралы  айтқанбыз. 

Бұл  жерде  тек  сол  деп  әлем  туралы  егжей-тегжейлі  толық  білім 

түсінілетінін айтсақ та жеткілікті.

Негізінде,  адамның  білімдері  салыстырмалы.  Ол  біздің  білім-

деріміздің  қашанда  адамзаттың  нақты  тарихи  тәжірибесімен 

шектелетініне  байланысты.  Мысалы,  ғалымдар  соңғы  уақытқа  дейін: 

«Марста су бар ма?» – деген сұраққа жауап бере алмай келді, өйткені 

адамзаттың  тәжірибесі  соған  байланысты  алға  тартылған  ғылыми 

жорамалдарды  тексеру  деңгейіне  жеткен  жоқ.  Тек  2004  жылы  ғана 

американдық  ғалымдар  ұшу  аппаратын  жіберіп,  бұрын  Марста  су 

болғаны  туралы  мағлұмат  алды.  Егер  ол  солай  болса,  онда  Марстың 

бұрынғы  тарихында  өмір  болғанына  күмән  жоқ,  өйткені,  мүмкін, 

вирустар,  қарапайым  бактериялар  түрінде  болса  да,  оны  (өмірді) 

ұстап  тұрушы  су  ғана  емес  пе.  Бірақ  бұл  ғылыми  болжамның,  өз 

кезегінде,  болашақта  көбірек  дамыған  технологиялар  пайда  болғанда 

тексерілетініне сенеміз.

Келесі  жағдай:  әр  ұрпақтың  білімдерінде,  шынайылармен  қатар, 

қашанда  жаңылысушылық  элементтері  кездеседі.  Жаңа  ұрпақ  кет-

кен ұрпақтың біліміне түзетулер енгізіп, танымды дамыта және жаңа 

шындықтарға жете отырып, жаңа жаңылысушылықтарды да қосады.

Бірақ ол кезде жаңылысушылықты өтіріктен ажырата білу керек. 

Ғылыми  танымның  қиындықтары  зерттеушіні  сол  сәтте  жаңылысуға 

келтіреді, ал ол өтіріктің саналы түрде әлдебір мақсаттар үшін на-

сихатталатынын  түсінбейді.  Оған  «буровщина»  (түсініктемесі  кітап 

соңындағы түсіндірмеде берілген. – Аудармашы) мысал бола алады.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   288   289   290   291   292   293   294   295   ...   440




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет