ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы



Pdf көрінісі
бет78/382
Дата17.10.2023
өлшемі2,22 Mb.
#117011
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   382
Байланысты:
Философия

Қажеттілік
қаласында адамдар ең өмірлік маңызды өнімдер мен 
заттарды өндіру мақсатында бір-бірлерімен бірігеді, сөйтіп, жан 
сақтайды.
айырбас
қаласында барлық адамдар байлыққа ұмтылады.
күйреген
қалада адамдар өмірлерінің мәнін ұғынудың орнына, тек 
өз құмарлықтарын қанағаттандыруға ұмтылады.
биліксүйгіш
қалада адамдар басқаларға жоғарыдан қарайды. Олар-
ды жеңіс қана қуантады.
ізгіліксіз
қалада адамдар ізгілікті жақсы біле тұра, бәрін де кері-
сінше істейді.
адасқан
қалада адамдар өз өмірлерінің мәнін жоғалтқан және т.б.
1
Флюид (лат. fluidus – «ағатын» деген ұғым). Бұл жерде байқалмайтын «психикалық әсер» 
деген мағынада.


89
Қоғамның жай-күйі және дамуы халифке тәуелді болғандықтан
Әл-Фараби билеушінің жеке басына аса қажетті алты қасиетті жеке 
бөліп көрсетеді:
даналық
, яғни билік жүргізу халықтың тарихи тәжірибесіне
дәстүрлеріне, адамгершілік ізденістеріне сүйене отырып, терең ой-
толғаныстар негізінде жүзеге асырылуға тиіс;
білімділік
, яғни басшы өз заманының талаптарына жауап беруге 
әзір, озық білімді адам болуға тиіс;
тапқырлық
, яғни жаңа жағдайда, күрт өзгерістер туғанда қоғамда 
пайда болған мәселелердің шешімін жедел табуға қабілетті болу;
болашақты көре білу
, демек, бүгінгі күнді ғана емес, алыс 
болашақта не болатыны туралы да ойлау;
сөзбен
халықты шабыттандыра білу, оның істерін игі мақсаттарға 
бағыттау;
денсаулығының мықты
болуы, өйткені оған үлкен күш және 
жауапкершілік жүктеледі, әсіресе соғыс қимылдары орын алған 
кезеңдерде.
Бірақ барлық осы қасиеттердің ішінен ең бастысы ретінде Әл-
Фараби 
даналықты
әділетті бөліп көрсетеді.
Көріп отырғанымыздай, бұдан мың жылдан артық уақытта өмір 
сүрген Әл-Фарабидің ойлары бүгінгі күні де өзектілігін жойған жоқ. 
Кеңірек айтқанда, қай дәуірді алсақ та, философия тарихы ешқашанда 
«ескірмейді», онда жинақталған ойлар жаңа шығармашылық 
ізденістерге шабыт береді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   382




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет