Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» баұо ақ филиалы оқо бойынша педагогикалық Қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты диктант мәтіндерінің жинағЫ
жүктеу/скачать 303,15 Kb.
|
ДИКТАНТ МӘТІНДЕРІ
| Сырымбет
Күн шыға Сырымбетке жеткен жолаушылар Шыңғыс аулында бұрылуға дәті бармай, тау бауырында аттарын шалдырған. Күймелі арбадан қарғып түскен Ақжігіт алды-артына қарамай,Сырымбеттің биігіне өрмелей жүгіріп еді. Жолындағы қалың қарағайды сырғандай екі қолмен алма-кезек жасқап, жалғыз аяқ жолмен еңкеңдей басып жан ұшыраған талдырмаш бала жалаңаш шоқыға шыға келгенде көзі жайнап сала берген. Сырымбет – андағайлап алыстан көз тартар аса биік болмағанмен, етегінде жарқыраған көл,бауырында сылдырап аққан кәусар бұлақ, сыңсыған қалың жынысты әсем шоқы. Ең биігінен қарағанда Көкше даласының көп тұсы алақанға салғандай анық көрінеді. Екі өкпесін қысқандай еңсесін басқан қала қапырығынан,аядай жерде аят оқып, күні-түні сарнап,күңіренген мешіт тірлігінен Ақжігіт жалаңаш төскейге шыға келгенде,бар азаптан құтылған қамаудағы адамдай тынысы кеңіп сала берді. Ентігін басқан бала айна көлдерге,қалың орманға, алыстан мұнартқан көгілдір тауларға дейін тойымсыздана қарап, арқан бойы көтерілген жазғы күндей жүзі жайнап: -Аһа-һей, а-һей! –деп қалай айғайлап жібергенін аңғармай қалды. Бар алап саңқылдаған бала даусымен жаңғырып,орман ішінде, көл бетінде, сыңсыған бүкіл құс атаулы дүрліге ұшқандай болды. (158 сөз) Қайлашы Штрек түбінде шарта жүгініп, құрыш кесек Ермек отыр. Қолындағы екі жүзді болат қайла сілтеген сайын шаммен шағылысып,жарқ-жұрқ етеді. Бөкен қабақтың астындағы бүркіт көз қайда қадалса, иненің жасуындай да аумастан қайласы сонда барып қадалады. Мықыр саусақтары қайланың сабын бойлап, перне басқандай безектеуде. Денесінде күйе бар, тер жоқ. Құрғақ күйе қимылының лебімен ұшып жатыр. Мұның қайла сілтесі өзгеше. Құлаштамайды, асығып, аптықпайды, біркелкі тігірек. Сонымен отырып қасындағы арпалысқан жас жігітті бір метр артқа тастаған. Тәшкеші, күрекшілер шабылған балқаны қолма-қол алып тұр. Тірекшілер ағаштарын тасып, кесіп дайындап қойыпты.Кейіс, абыржу жоқ.Жұмыс жай жүріп жатқан сияқты. Қыбын тапқан еңбек жай көрінсе де, тым алымды – сом қабырғаны сүмпитіп, еңсеріп барады. -Қайлаңыз онша болмады ғой,- деп қасақана соқтыққанда, Ермек басын шайқайды. Содан кейін үзіп-үзіп жай сөйлеп, ұзартыпәкетті әңгімені. Қайланы ұштап, суарудың, құлаштап сілтеу мен тежей сілтеудің өзінде көп мән бар көрінеді. Көмір алу үшін ствол, шурф, штрек, лава пештердің неге керегін, олардың қиын техникаларын жайлап айтқанда, Мейрам қарапайым жұмысшының мамандығына таңғалды. (160сөз) жүктеу/скачать 303,15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|