Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы



бет51/171
Дата19.11.2022
өлшемі9,8 Mb.
#51237
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   171
Бақылау сұрақтары

  1. Дәнекерлеушіні электр тогынан қорғау қандай?

  2. Электр тоғынан зардап шеккендерге қалай көмек көрсету керек?

  3. Доғаның ультракүлгін сәулелері көздің қандай ауруын тудырады?

  4. Дәнекерлеуші шаңмен қандай улануды алады?

1.10.Металл конструкцияларды электр доғасымен кесу


Электр доғасын кесу принципі өзек электродтары мен кесілген өнім арасында жанатын электр доғасының қыздыру әсерін қолдануға және кескіштің қосымша арнасы арқылы қажетті қысыммен келетін газдармен сұйық металды алып тастауға негізделген. Жоқ газ электр доғасын балқыту арқылы кесу, әдетте кесілген металл мен электрод арасында жанатын электр доғасының жылуын қолдану арқылы жүзеге асырылады (қож өздігінен ағып кетеді).

1.10.1 Электр доғалы кесу


Болат электродпен кесу-бөлгіш кесудің кең таралған түрлерінің бірі. Ол кесілген қуыстан металды электродпен және кесілген металмен қоздырылған электр доғасының жылуымен балқытуға негізделген. Бұл әдіс металды өрескел кесу үшін құрылыс-монтаж жұмыстарында кеңінен қолданылады. Кесу жоғары сапалы жабыны бар болат электродтармен жасалады, бірақ дәнекерлеуге қарағанда отқа төзімді. Мұндай жабын кесу кезінде доғаның аймағын жабатын кішкентай маңдайшаның пайда болуын қамтамасыз етеді. Күнқағар электродты кесілетін металға қысқа тұйықталудан қорғайды. Сонымен қатар, маңдайшаның болуы металды неғұрлым шоғырланған жылытуға ықпал етеді және кесуді тиімді жүргізуге мүмкіндік береді. ЦМ-7 және ЦМ-7с жабыны бар электродтар да сәтті қолданылады. Диаметрі 4-тен 6 мм-ге дейінгі электродтар ең көп ұсынылады. Кесу кезінде токтың мөлшері электродтың диаметрі 50 мм-ден 60 а-ға дейін таңдалады. Кәдімгі дәнекерлеу түзеткіштері, генераторлар немесе дәнекерлеу трансформаторлары доғаның қуат көзі бола алады.
Электр доғалы кесу қалыңдығы 30 мм-ден аспайтын металдарды кесу үшін қолданылады. Бұл жағдайда электродтың шығыны кесілген металдың I м үшін 1,0-ден 3,0 кг-ға дейін.
Оттегі доғасын кесу әдеттегі доғалық кесуден ерекшеленеді, себебі металл бетінің балқытылған бөлігіне таза оттегі ағыны беріледі. Оттегі кесу аймағының металын күйдіреді (тотықтырады) және кесу қуысынан пайда болған оксидтер мен балқытылған металды үрлейді (1.55-сурет).

1 - кесілетін металл, 2 - электрод, 3 - сығылған газды кесу қуысына бағыттаушы шүмек, 4 - тістеуік кескіш, 5 - кескішке жұмыс газын беруге арналған түтік;
1.55-сурет - Электр доғасын кесу процесінің сызбасы;
Балқымайтын электродпен электр доғалы кесудің келесі түрлері қолданылады: бөлінбейтін электродпен бөлу, ауа доғалы кесу, газ доғалы кесу және плазмалық доғалы кесу. Металды балқытылмайтын электродпен әдеттегі кесу көмір, графит немесе вольфрам электродының көмегімен жасалады. Диаметрі 12-ден 25 мм-ге дейінгі көмір және графит электродтары металды қалыңдығы 100 мм-ге дейін кесуге мүмкіндік береді. Кесу тікелей полярлықпен тікелей токпен жүзеге асырылады. Электродтың диаметріне байланысты ток мөлшері 40-тан 1000а-ға дейін.
Ауа доғасы кесу үшін де, беткі кесу үшін де қолданылады (қатаң). Бұл әдіспен ерімейтін электрод пен кесілген металл арасындағы доғаны қоздырады. Доғаның жылуы кесу аймағының металын ерітеді, ал Сығылған ауа ағыны оны кесу қуысынан үнемі алып тастайды.
Газ доғасын кесу алюминий мен оның қорытпаларын 80 мм-ге дейін кесу үшін, сондай-ақ қалыңдығы 40 мм-ге дейін баспайтын болаттарды кесу үшін қолданылады. Кесу аймағында металды терең балқыту және оны газ ағынымен алып тастау арқылы жүзеге асырылады. Вольфрам электродының ұшымен қозғалатын электр доғасы концентрлік газ ағынымен сығылады және тақырыптар жоғары технологиялық өнімділік пен жақсы кесу сапасын қамтамасыз етеді. Кесілген аймақтан балқытылған металды алу үшін аргон, азот және сутегі қолданылады.
Алюминийді кесу кезінде 20-35% сутегі бар қоспада таза аргон қолданылады, ал тот баспайтын болатты кесу кезінде азот (металдың қалыңдығы аз) немесе сутегі бар азот қоспасы қолданылады. Газ қысымы 3 кг/см2 (0,3 Мн/м2) аспайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   171




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет