48
өзектендіргеніне, ол өзектендіруге не себеп болғанына, сол арқылы өзі
тудырған ассоциацияларға байланысты болады.
Проспекция категориясы мәтінде баяндалып отырған оқиғадан соң не
болатынына тілдік құралдармен сілтеу жасайды. Оқырман оқиға қалай
өрбитінін білгендіктен де, оның жай-жапсарын, себеп-салдарын толық,
тереңірек түсінуге ұмтылады. Проспекция көркем мәтіннің бәрінде және
үнемі көріне бермейді. Бірақ оқырман жалпы мазмұндық-нақты ақпарға
сүйене отырып, сюжет желісінің жалпы дамуын шамалай алады.
Поэзия мәтіндерінде бұл санаттарды нақтылау қиынға түседі, себебі
ондағы семантикалық тығыздық, толыққандылық, толымдық, шоғырлылық
нәтижесінде мәтін санаттары бір-бірімен кірігіп, астасып, тұтасып кетеді.
Аталған эксплицитті вербалданған санаттарды жекелеген зерттеушілер
мәтін
прогрессиясы және стагнациясы деп те атайды [66; 11].
Достарыңызбен бөлісу: