Байланысты: Абильбекова Б.Т., Қазақ тілі Оқу құралы. -1
1-тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз. Адам және экология Экология деген сөз "тіршілік ету мекені, өмір
сүретін орта" туралы ғылым дегенді білдіреді.
Бүгінде тәуелсіз Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлем
алдында экологиялық мәселелер тұр.Табиғат- адам үшін ең қасиетті де
қастерлі ұғым. Адамның табиғатсыз өмір сүруі мүмкін емес. Себебі адам
өзіне керекті заттардың бәрін табиғаттан алады.
Тaбиғaт- өмір aйнaсы. Қaлың орман, тұщы су, гүлдepдің хош иісі, сұлу
ағаштар, таза ауа- тіршілік көзі. Кең дала, тау бұлағы, туған жердің
самал желін бағалай білу керек. Aдaмның өмірі осы табиғат
құбылыстарымен байланысты. Халқымыз табиғатты анаға теңеген.
Өйткені табиғатта тіршілік өсіп-өнеді. Өзіндегі бaрды aдaмға, жaн-
жaнуaрға, өсімдікке береді. Табиғаттa басы артық ештеңе жоқ. Табиғат
сырын терең білмей, оған немқұрайлы қарау үлкен апатқа соқтырады.
Өндіріс қалдықтарының қоршаған ортаны ластауы, ормандардың өртке
шалдығып азаюы, теңіздердің құрғап қалуы, кейбір жануарлар мен өсімдік
түрлерінің жоғалып кетуі- осының бәрі экологиядағы маңызды жағдай.
Табиғатты тиімді пайдалану ережесінің бұзылуы салдарынан орны
толмайтын ресурстар қатарына соңғы уақытта тұщы су, оттегі және т.б.
қосылады. Соңғы 400 жыл ішінде жер бетіне құстар мен сүтқоректі
жануарлардың 130 түрі жойылып кеткен.
Табиғат - тіршілік атаулының құтты қоныс-мекені, тіршіліктің түлеп
өсуіне қажетті нәрі, жер бетіне көрік берген сәні. Халық ұғымында табиғат
деген сөз жер, аң, туған жер, атамекен сөздерімен қатар тұрады. Бұл
мәселелердің адам өмірінде маңызы зор. Адам өзі өмір сүріп отырған
табиғат –үйіне қамқорлық жасауы тиіс. «Бір тал кессең, он тал ек» деп
бабаларымыз айтқан қағиданы жас ұрпақ есінде сақтауы керек.
Біздің университетіміздің студенттері «Жасыл ел» бағдарламасы
бойынша еңбекке араласып, қоршаған ортаны қорғауға өз үлестерін қосып
жүр. Адамдар саябақ алаңдарына гүл егіп, тал отырғызады. Олар
«Тазалықтың өзі- тәртіп» деген бабалар сөзін құрметтейді. Қоршаған
ортаның тазалығын сақтау үшін белсенділік таныту- адамгершілік пен
мәдениеттің белгісі. Табиғаттың қоры шексіз емес, сондықтан оның