ЛИСТЕРИОЗ
Анықтамасы. Листериоз - Listeria monocytoqenes қоздыратын, зооноздар тобына жататын, жедел және созылмалы түрлерінде өтетін, полиморфты клиникалық көріністерімен сипатталатын жұқпалы ауру. Ол көбінесе жүкті әйелдер мен жаңа туылған нәрестелерді зақымға ұшыратып және айрықша жүйке жүйенің, көмекей безінің, лимфа түйіндерінің, бауыр мен көк бауырдың зақымдануымен сипатталады.
Тақырыптың өзектілігі. Листериоз әлемнің барлық елдерінде кездеседі. Өлім-жітімділігі 5-38% аралығында. Ал осы аурудан қаза тапқандардың 24,8% өлім қатерін 2 айға дейінгі сәбилер алса, 34,9% - 60 жастан жоғары қарттарға тән.
Этиологиясы. Листериоздың қоздырғышы Listeria monocytoqenes – қысқа таяқшалар немесе кокктар, грам «оң», факультативті анаэроб, жылжымалы бактериялар. Капсула және спора түзбейді. Соматикалық О және қылаяқты Н – антигендері бар, 4 серологиялық типтерге және a,b,c,e - подтиптерге бөлінеді. Қазіргі жағдайда 90% ауру 4b, 1b, 1а серотиптерімен шақырылады. Листериялар сыртқы ортада тұрақты. Олар топырақта, бидайда, мұзда ұзақ уақыт сақталып, +4-+6°С тоңазытқышта көбееді.
Қыздыру мен дезинфекциялаушы препараттардың әсерінен тез жойылады.
Тетрациклин тобындағы антибиотиктерге, пенициллинге, рифампицинге, стрептомицинге, эритромицинге сезімтал.
Эпидемиологиясы. Аурудың көзі және резервуары - сүтқоректілердің көптеген түрлері (ірі қара мал, қой, ешкі, шошқа, кеміргіштер), құстар, кенелер, шаян тәрізділер.
Инфекцияның негізгі көзіне қоршаған орта жатады. Листериялар судан, топырақтан, жемнен, көкөністерден, нәжістен бөлінеді. Сол себептен сапроноздар тобына жатады.
Аурудың берілу жолдары:
алиментарлы – шикі және әбден піспеген сүт, ет тағамдары арқылы,
кеміргіштердің зәрімен залаладанған су, тағамдар арқылы;
контатктілі-жарақатты ауру малмен жанасу кезінді, ет бөлшектегенде, малдың терісімен жұмыс жасағанда;
аэрогенді - залалданған шаң арқылы;
трансмиссивті – кенелер арқылы (өте сирек кездеседі);
вертикалді –анадан іштегі нәрестеге плацента арқылы. Залалдану жүктіліктің ерте кезеңінде болса өздігінен түсік тастау, нәрестенің өлі туылуы мүмкін. Жүктіліктің екінші жартысында залалданса нәрестенің туа пайда болған листериозы дамиды.
интранаталді – босану жолдарынан өткенде;
жыныстық
Достарыңызбен бөлісу: |