Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі оңТҮстік қазақстан медицина академиясы



Pdf көрінісі
бет201/388
Дата17.10.2023
өлшемі6,31 Mb.
#117224
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   388
а) Молекулалық диффузия
- молекулалардың ретсіз қозғалысына және 
бөлшектердің кинетикалық энергия қорына байланысты жүретін процесс. Бұл 
процесті 1855 жылы Швейцария ғалымы Фик сипаттап, түсіндіріп берді. Ал іс 
жүзінде 1896 жылы Щукарев зерттеді. Молекулалық диффузия келесі 
математикалық теңдеуімен көрсетіледі: 
 






x
c
C
F
D
S
мұндағы: S – диффузияланған зат мөлшері, кг; 
(С - с) – концентрациялар айырмашылығы, кг/м
3

F – фазааралық бет, м
2


– диффузия уақыты, с; 
x – диффузия өтетін қабат қалындығы, м; 
D – молекулалық диффузия коэффициенті, ол 1 секунд
ішінде, 1м

бет арқылы, 1 м қабат қалындығынан


269 
өткен және 1 кг/м
3
концентрация айырмашылығы
бар, кг зат мөлшерін көрсетеді. 
Диффузияланған зат мөлшері концентрациялар айырмашылығына, 
процесс ұзақтылығына тура пропорционалды, ал диффузия өтетін қабат 
қалындығына кері пропорционалды. 
б
) Конвективтік диффузия
- температураның өзгеруі, араластыру, шайқау 
әсерінен сұйықтықтың алмасу нәтижесінде орын алатын заттардың 
тасымалдануы. Конвекция - қозғалмалы ортаның бір орнынан массаны екінші 
орынға сырттан күш беру арқылы тасымалдануы. Диффузияның бұл түрі 
біріншіге қарағанда жылдам өтеді. 
Сонымен, өсімдік шикізатынан әсер етуші заттардың сығындылануы - 
диффузия, десорбция, еріту, диализ нәтижесінде жүреді. Бұл процестер 
өздігінен және бір мезетте жүретін құбылыс болып табылады.
Сығындылаудың толықтығына және жылдамдығына әсер ететін 
факторлар: 
шикізаттың стандарттылығы, шикізаттың майдалану дәрежесі, 
шикізат және экстрагент мөлшерлерінің қатынасы, экстракция кинетикасы, 
өсімдік шикізатындағы әсер етуші заттардың және ілеспелі заттардың физика-
химиялық табиғаты, сулы сығындыларды дайындауға қажетті құрал жабдықтар 
әсері. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   388




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет