Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі
Өндіріс және тұтыну қалдықтарын басқару және қалдықтарды қайта өңдеу
жүктеу/скачать 4,19 Mb. Pdf көрінісі
|
| Өндіріс және тұтыну қалдықтарын басқару және қалдықтарды қайта өңдеу
Қарағанды облысы бойынша 7430 млн.тонна қалдық жиналды, оның ішінде: тау–кен өндіру саласынан – 1 564 млн. тонна, түсті металлургиядан – 3026 млн. тонна, қара металлургиядан – 199 млн. тонна, көмір өндіру саласынан – 2403 млн. тонна, жылу энергетикасы саласынан-111 млн. тонна. 2019 жылы жиналған ҚТҚ көлемі - 530 мың тоннаны құрады, оның ішінде сұрыпталғаны және өңделгені – 37,4% (2018 жылы – 16,3%). Тау-кен және шахта жыныстары, байыту қалдықтары, күл-қож сияқты өнеркәсіптік қалдықтар пайдаланылған жерлерді қалпына келтірудің техникалық кезеңін жүргізу үшін, карьерлерді, үйінділерді қорғау бөгеттерін төгу үшін пайдаланылады. Мысал ретінде ішкі үйінділерге орналастырылатын "Шұбаркөл Көмір" АҚ кәсіпорнында пайда болған аршылған тау жынысы болып табылады. Сондай-ақ, Қарағанды облысында бұрынғы Балқаш-9 әскери объектісінің ("Дарьял- У"РЛС) аумағында орналасқан 5946 конденсаторы бар 183 контейнер және ПХД құрамдас қалдықтары бар 3 контейнер бар. 2020 жылға дейін бұл конденсаторлар Балқаш қаласынан 35 км (халық саны-100000 адам) және Гүлшат кентінен 5 км (халық саны-1000 адам) орналасқан бұрынғы Балқаш-9 әскери объектісінің 2 қоймасына орналастырылды. Министрлік 2017 жылы 037 "Қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыру және жақсарту" бюджеттік бағдарламасы шеңберінде "Дарьял-У" РЛС объектісінде орналасқан құрамында ПХД бар конденсаторлардың қоршаған ортаға әсерін анықтау жүргізді. Осы бағдарлама аясында "Дарьял-У" объектісінің екі қоймасында контейнердің бүтіндігі мен герметикалығын тексеру жүзеге асырылды. Тексеру барысында барлық контейнерлердің тоттану белгілері бар және құрамында ПХД бар қалдықтар қаптамасының қолданыстағы талаптарына жауап бермейтіні, тиісінше одан әрі сақтау және тасымалдау үшін жарамсыз екені анықталды. Сондай-ақ ауа, топырақ, еден жабыны, су, су түбі шөгінділері мен оқшаулау сұйықтықтары сынамаларын алу жүзеге асырылды. Балқаш көлінің жағалауының бойымен алынған судың 7 сынамасында ПХД іздері анықталды. Қазіргі уақытта аталған нысанды ҚР ІІМ "Қарағанды облысының мамандандырылған күзет қызметі басқармасы" ММ тәулік бойы күзетуде. Бүгінгі күні құрамында ПХД бар конденсаторларды жоюдың жалғыз мүмкін болатын нұсқасы-құрамында қалдықтар бар ТОЛ жою жөніндегі Еуропалық зауыттар болып табылады. Қатты тұрмыстық қалдықтардың жалпы көлемі 2015 жылғы 546,8 мың тоннадан 2017 жылы 654,6 мың тоннаға артты. Оның ішінде 2017 жылы 13,96% қайта өңделді. 2018 жылы 651,3 мың тонна ҚТҚ құрылды, оның 16,39%-ы қайта өңделді. 2019 жылы пайда болған ҚТҚ көлемі 530 мың тоннаны құрады, оның ішінде 198,4 мың тонна (37,4%) қайта өңделді. 2018 жылы Қарағанды облысының әкімдігі "Қарағанды облысы бойынша 2018-2020 жылдарға арналған шағын және орта бизнес субъектілерін кеңінен тарта отырып, қатты тұрмыстық қалдықтарды заманауи кәдеге жарату және қайта өңдеу бойынша шаралар кешенін" бекітті. Бұл шаралар кешені ҚТҚ саласындағы нысаналы индикаторларды орындау, 239 қалдықтарды қайта өңдеу бойынша инвестициялар тарту бойынша қалалар мен аудандар әкімдіктерінің алдында нақты міндеттерді орындауға бағытталған. 2018 жылы халықты қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметтерімен қамту 80% - ды құрады (жоспарға 100%). 2019 жылы облыс халқының 74%–ы, қала халқы-80%, ауыл халқы- 53,9% ҚТҚ шығару қызметтерімен қамтамасыз етілді. Қарағанды облысы әкімдігінің ақпараты бойынша 202 ҚТҚ орналастыру нысанының 50-і ғана экологиялық және санитарлық талаптар мен нормаларға сәйкес келеді, бұл 25%-ды құрайды. Қаражал қаласында, сондай-ақ Жаңаарқа, Нұра, Ұлытау, Шет аудандарында экологиялық және санитарлық талаптар мен нормаларға сәйкес келетін ҚТҚ полигондары жоқ. Қазіргі уақытта ҚТҚ жинау, сұрыптау және қайта өңдеу бойынша 6 кәсіпорын жұмыс істейді, ҚТҚ бөлек жинау енгізілуде. Облыс аумағында қалдықтарды сұрыптауды және қайта өңдеуді негізінен үш ірі қоқыс шығарушы ұйым жүзеге асырады ("Қарағанды қаласы ГорКомТранс" ЖШС, "Ресайклинг" ЖШС, "ЭкоАлем"ЖШС). Жалпы облыста қалдықтарды бөлек жинауға арналған 1200-ден астам контейнер, сондай- ақ құрамында сынап бар аспаптарды жинауға арналған 66 контейнер орнатылды. Алайда бөлек жинауға арналған контейнерлер тек Қарағанды және Теміртау қалаларында ғана орнатылған, қалған 16 аудан мен қалаларда бөлек жинау енгізілмеген. Бүгінгі күні істен шыққан аз және орташа габаритті электронды тұрмыстық техникаға (шәйнектер, фендер, үтіктер, телефондар және т.б.) арналған 19 контейнер орнатылды (5 – Қарағанды қаласында, 3 контейнерден – Сәтпаев, Жезқазған қалаларында, 2 контейнерден – Саран, Шахтинск, Абай қалаларында, 1 контейнерден – Балқаш қаласында, Ақтас кентінде). Сондай-ақ осы контейнерлерге қызмет көрсету "ПРОМОТОХОДКАЗАХСТАН" ЖШС қаражаты есебінен жүзеге асырылады. "Қарағанды қаласының ГорКомТранс" ЖШС ("Казвторресурсы") қоқыс сұрыптау желісінің қуаты - жылына 200 мың тонна. Келіп түскен қалдықтар сұрыптау желісінен өтеді, онда 10 фракция (макулатура, картон, полиэтилен, ПЭТ, алюминий банкалары, металл, пластмасса және т.б.) алынады. 9 фракция қайталама шикізат ретінде сатылады, ал ПЭТ бөтелкелері ПЭТ флексіне (немесе ПЭТ қабыршақтарына) өңделеді. "ТТК" ЖШС Қарағанды және Теміртау қалаларында ҚТҚ жинау, сұрыптау және кәдеге жарату бойынша жұмыстарды 2017 жылғы қаңтардан бастап жүзеге асырады. Келіп түсетін 60 мың тонна сұрыпталған қалдықтардың 50%-ы дайын өнімді пластикалық люктер мен құдық қақпақтары түрінде алу арқылы өңделеді. "Ресайклинг" ЖШС сұрыптау желісінің қуаты жылына 20 мың тоннаны құрайды. Компания кейіннен түйіршіктер мен қайталама пластмассалар шығарумен қайталама пластикті қайта өңдеуді жүзеге асырады. 2017 жылы (маусымда – бірінші кезең, желтоқсанда – екінші кезең) пайдаланудан шыққан толық циклді көлік құралдарын кәдеге жарату зауыты пайдалануға берілді. Зауытта ВЭТС-ті ұсақтау және терең өңдеу (98%-ға дейін) жүзеге асырылады, бұл ретте зауыттың қуаты жылына 50 мың ВЭТС. Жезқазған қаласын дамытудың 2017-2019 жылдарға арналған жоспары шеңберінде Жезқазған қаласында қоқыс сұрыптау пунктінің құрылысы жоспарланған (концессияны әзірлеу – 2018 жыл; зауыт құрылысы-2019 жыл). "Қарағанды қаласы ГорКомТранс" ЖШС мемлекеттік-жеке меншік әріптестік шеңберінде Қарағанды, Абай, Сарань, Шахтинск, Теміртау қалаларының қалдықтарын орналастыру үшін ҚТҚ полигоны бар қоқыс өңдеу зауытын салуды жоспарлап отыр. Аталған жоба бойынша "Қарағанды облысының қатты тұрмыстық қалдықтарын басқару жүйесін жаңғырту" тұжырымдамасы әзірленді. Қазіргі уақытта жаңа полигон құрылысының жұмыс жобасы сараптамадан өтуде. Жобаны іске асыруға 882,3 млн.теңге ("Қарағанды қаласы ГорКомТранс" ЖШС меншікті қаражаты) инвестициялау жоспарлануда. Өңдеу көлемі – 120 мың. жылына тонна, өңдеу тереңдігі-50%. Қарағанды облысының аумағында рұқсат етілмеген қоқыс тастайтын 1081 нысан анықталды, Қарағанды облысы экология департаментінің мемлекеттік экологиялық 240 инспекторлары рұқсат етілмеген қоқыс тастайтын жерлерді жою туралы 406 хат жолдады, оның ішінде 78 нысан кәдеге жаратылды. ЭГТРМ Қарағанды облысының әкімдігімен бірлесіп қоқыс тастайтын жерлерді жою кестесін бекітті. Рұқсат етілмеген қоқыс тастайтын жерлерді жою жұмыстары жалғасуда. жүктеу/скачать 4,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|