Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі

Сақтандырушы

Залал сақтандыру

сыйлығы

талап сақтандыру

Жәбірленуші

Сақтанушы

тікелей байланыс мүмкіндігі

Азаматтық жауапкершілік сақтандыруы әрбір елде өзінің азаматтық жауапкершіліктің түрінің классификациясы және барлық жауапкершілік сақтандыру өзерігімен.

Автоазаматтық жауапкершіліктің сақтандырылуы

Әлемде жыл сайын жол-транспорттық уақиғадан адамдар жарақаттар алады, автокөлікке және жүкке залал тиеді. Барлық Әлемде қаржылық ауыртпалықтар. Сақтандыру компаниясына жүктеледі. Автоазаматтық жауапкершіліктен сақтандыру жағдайы 3 түрде болуы мүмкін.

1. адамдардың денсаулығына және өміріне залал тигізумен сақтандыру жағдайы;

2. тек материалдық залалды қабылдаумен сақтандыру жағдайы;

3. Адам құрбандығымен, материалдық залалмен сақтандыру жағдайы.

Автоқұқықтық жауапкершіліктің сақтандырудың барлық дамыған елдерде және кейбір таяу шетелдерге ең міндетті түрі болып табылады, яғни, барлық автотранспорт жабдықтардың иегері, заң бойынша, өзінің жауапкершілігін транспорттық жабдықтың иесі ретінде сақтандыру міндетті.

Транспорттық жабдықтың иесі транспорттық жабдықтың қақтығысы кезінде тиген зиянына жауапты: азаматтар айналадағыларға қаупі бар жоғарғы қызметпен байланысты заңды тұлғалар және азаматтар жоғарғы қауіптің көзімен тигізілген зиянның өтемін өтеуге міндетті. Зиян өтемін өтеу меншік құқығында шаруашылық енуде, оперативтік басқаруда және заңдық негізде жоғары қауіптің көзін меңгерген заңды немесе физикалық тұлғаға жүктеледі. Осындай жағдаймен, шын мәнінде сақтандырушы және сақтанушы өз еріктерімен 3 тұлғаға тигізген зияны үшін сақтандыру шартын бекітеді.

Өзінің автоазаматтық жауапкершілігін сақтандыруға қабілетті заңды және физикалық тұлғаларға болады. Егер шарт заңды тұлғамен бекітілсе, онда оның әрекеті берілген транспорттық жабдықтармен басқаруға жіберілген барлық тұлғаларға айтылады. Физикалық тұлғаның шарты бойынша транспорттық жабдықты сенім қағазы арқылы, басқарып жүрген тұлғаның автоқұқықтық меншік жауапкершілігі сақтандырылған болып табылады. Сақтандырудың шарты бойынша сақтанушы көрсетілген лимит құқықтық жауапкершіліктің мөлшерінде (залал жауапкершілігі) өтемін өтеуге міндетті. Сақтандырушы, заң күшінде, 3 тұлғаның денсаулығына, өміріне, мүлкіне тиген зияны үшін орнын толтыруға міндетті.

Автоқұқықтың жауапкершіліктің сақтандыруының объектілері транспорттық жабдықтың қақтығысуы кезінде тиген 3 тұлғамен зиянының жәбірленушінің шығысының орнын жабумен байланысты заң шығарушы ҚР сақтандырушының мүліктік көзқарасына қайшылық емес болып табылады.

Транспорттық жабдықтың қақтығысуымен және өзімен бірге алып кететін байланыстылар сақтандырылған жағдайлар сәттермен болып табылады:

• 
  еңбекке қабілеттіліктің шығыны, жәбірленушінің өлімі
  
• 
  3 тұлғаға кіретін мүлікті жоғалту немесе бұзу
  

1. 
   Жанұя мүшесіне келтірілген залал;
   
2. 
   Оларда жұмыс істейтін тұлғаларға немесе транспорттық жабдық қақтығысында табылған тұлғаларға
   
3. 
   Сақтандырушының немесе оның жетекшілерінің дөрекі байқаусыздықтарымен, және де жабдық қақтығысының , өртке қарсы қорғаныс ережесін, жарылғыш және қауіпті жабдықтарды сақтау ережесін бұзуы.
   
4. 
   Транспорттық жабдықты оқытуға қойылған пайдалану, жарыстарға және раллиға пайдалану, және беріктікке тексеруге пайдалану;
   
5. 
   Игерілмейтін күш және стихиялық бедствие;
   
6. 
   Әскери әрекеттер, азаматтық бойсұнбау и массалық тәртіпсіздіктер;
   
7. 
   Конфискация, бостандығынан айыру және басқа білікті басқару;
   
8. 
   Ядерлық энергияның әсері, уландырғыш заттардың әрекеті және т.с.с.
   

1. жәбірленушінің денсаулығына әсер еткен зақым салдарынан еңбек қабілетін жоғалтқан кездегі айрылған жалақы;

2. денсаулықты қалпына келтірумен байланысты толықтауыш шығыстар;

3. жәбірленушінің асырауында болған тұлғаға келген жалақының бөлігі;

4. жерлеуге кеткен шығыстар;

5. мүлікке тиген залал.

Батыста және бізде де заң жобасымен гарантиялық фондтың, құрылуы қарастырылуда, оннан адамдар белгіленбеген транспорттық жабдықтан зиян көргенде орнын толтыруға өтем ала алады.

Бұл гарантиялық фондқа әрбір, сақтанушы өзінің автоқұқықтық жауапкершілігін сақтай отырып, жиналған сақтандыру жарнасының белгілі пайызын шығарады.

Азаматтық жауапкершілікті сақтандыру

1. 
   жанұя басшысының азаматтық жауапкершіліктің сақтандырылуы, бұл жағдай жанұя басшысы барлық жанұя мүшелері үшін сақтандырылуына негізделеді.
   
2. 
   Аңдар иесінің азаматтық жауапкершілігін сақтандыру
   
3. 
   Үйлесінің азаматтық жауапкершілігін сақтандыру
   
4. 
   Ластанған сулар үшін азаматтық жауапкершілігін сақтандыру
   
5. 
   Құрылыс кезінде тапсырушының азаматтық жауапкершілігін сақтандыру
   
6. 
   Жеке құрал иесінің азаматтық жауапкершілігін сақтандыру
   
7. 
   Аңшының азаматтық жауапкершілігін сақтандыру
   

Кәсіпорынның өндірістік тәуекелдері әрқашанда әртүрлі, сондықтан да мұнда бір түрлі тариф болмайды.

Профессионалды жауапкершілікті сақтандыру (Жауакершілікті мамандықты сақтандыру).

Сақтандырудың жаңа түрі. Мұнда дәрігерлер, адвокаттар, архитекторлар және т.б. тұлғалар өздерінің мамандықтары бойынша шығармашылықтарын сақтандырады, яғни өз жауапкершіліктері кәсіпорынның (мекеменің) жауапкершілік шеңберінде сақталмаған тұлғалар. (Егер жауапкер тұлға өз ісінде қандай да бір жағдайды жіберіп алғанда, дұрыс қарастырмағанда немесе абайсыздығынан болған жағдайларды профессионалды жауапкершілікті сақтандыратын сақтандыру орны орындалады).

Профессионалды жауапкершілікті сақтандыру жауапкер тұлғаның өз ісінде қандайда бір жағдайды жіберіп алуынан, дұрыс қарастырмауынан немесе абайсыздығынан іске қосылады. Алайда жауапкер адамдар өз ісіне мұқиятпен қарайтындығы және де өз ісінің шебері екендігі барлығымызға мәлім. Осы тұлғалардың квалификациялық деңгейін дәлелдейтін бірден бір құжат болып сертификат, диплом жәнебасқа да құжаттар табылады. Мамандықтарына байланысты жауапкер мамандарға әр қилы қауіптер төнуі мүмкін, мысалы денсаулығына (дәрігерлерге, фармоцептерге, көлік жүргізушілерге және т.б.), материалдық (архитекторларға, құрылысшыларға, инженерлерге және т.б.) және қаржы жағынан (аудиторларға, брокерлерге, бнкирлерге және т.б.) зиян төнуі ықтимал.