Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғарғы білім министрлігі
Л.Н Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті
Сәулет-құрылыс факультеті
«Құрылыс» кафедрасы
«Табиғи және сарқынды суды тазартудың теориялық негіздері»
пәні бойынша
Жұмыс тақырыбы: Әк пен сода қосу әдісі арқылы коагуляция және тұндыру процестерінің теориялық негіздемесі
Орындаған: Қабдолла Зарина, Сейтжапар Даяна
Тобы: ИЖжЖ-01 тобы
Қабылдаған: т.ғ.қ доцент Утепбергенова Л.М.
Астана қаласы
2024 ж.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1. Суды жұмсарту және тазарту әдістері 4
1.1 Суды реагентті жұмсарту 4
1.2 Суды жұмсартудың әк пайдалану әдісі 4
1.3 Суды жұмсартудың әк-сода әдісі 5
2. Тұндыру процесінің теоретикалық негіздемесі 8
2.1 Көмекші реагенттерді қолдану арқылы тұндыру процестеріндегі тепе-теңдік 8
2.2 Қалыпты бөлшектердің тұндыру теориясының элементтері 9
Қорытынды 11
Пайдаланған әдебиеттер 12
Кіріспе
Қоршаған ортаны қорғау, су қорларын сақтау және оны тиімді пайдалану мәселелері бүгінгі таңда ең маңызды мәселелердің бірі болып саналады.
Су тазарту ғимараттар құрамын табиғи судың сапасына және тұтынушылардың тазаланған судың сапасына қойған талабына байланысты белгілейді. Ауыз судың сапасын СанЕмШ ҚР-3.01.067-97 – «Ауыз су. Сумен жабдықтау орталықталған жүйесі суының сапасына гигиеналық талаптар. Сапасын бақылау» деген құжатта қойылған талаптарына сәйкес болу керек.
Су сапасының мемлекеттің негізгі көрсеткіштеріне лайлылық, түстілік, судың иісі мен дҽмі, кермектілік, сілтілік, тотықтану, құрғақ қалдық және әртүрлі химия заттардың мөлшері, бактериялардың жалпы саны, коли-титр, коли-индекс кіреді. Коагуляция–бұл макрофаза түзу үшін олардың бөлшектерінің агломерациясы нәтижесінде коллоидты еріген қоспалардың дисперсия дәрежесінің төмендеуі.
Шикі судың сапасын және тазартылған суды түпкілікті пайдалануды дұрыс қарастырған кезде, тұндыру процестерін қолдануда шектеулер аз. Алайда, егер келесі факторлар бақыланбаса, пайдалану қиындықтары туындауы мүмкін:
Температура . Температура 19 °C/сағ жоғары болғаны дұрыс.
Гидравлика . Кез келген жүйеде жобалық шектеулер шегінде тұрақты жұмыс жабдықтың өнімділігін оңтайландырады. Ағынның жылдам өзгеруі жүйенің дұрыс жұмыс істемеуіне әкелуі мүмкін. Тазартылған суды сақтауға арналған тиісті контейнер жұмсартқыштағы жүктеменің ауытқуын азайту үшін жүйенің жалпы дизайнына қосылуы керек.
Химиялық бақылау. Судың сапасыздығын болдырмау үшін ол мүмкіндігінше дәл болуы керек. Көптеген құдық суларының салыстырмалы түрде тұрақты сапасына байланысты химиялық заттардың берілу жылдамдығының өзгеруі тек ағынға байланысты. Дегенмен, жер үсті суларының сапасы сағат сайын өзгеруі мүмкін. Сондықтан, дұрыс бақылау үшін пайдаланушылардың шикі суды, сондай-ақ тазартылған ағынды суларды жиі тексеріп отыруы және химиялық заттардың берілуін сәйкесінше түзетуі өте маңызды.
Суды жұмсарту және тазарту әдістері
Тұндыруды жұмсарту процестері судың қаттылығын, сілтілігін, кремний диоксидін және басқа компоненттерді азайту үшін қолданылады. Бұл суды салқындату мұнарасын толтыру ретінде немесе тазалаудың бірінші кезеңі ретінде тікелей пайдалануға дайындауға көмектеседі. Негізі алдымен суда бар қалқыма заттарды коагуляндыру үшін суды реагенттердің ерітіндісімен өңделуі қажет. Табиғи суды тазарту үшін 4 түрлі коагулянт қарастырылды.
Аллюминий сульфат (SO4);
Әк (Жжалпы – 8);
Әк-сода әдісі;
Техникалық тұз.
Бұл химиялық заттар судың қаттылығы мен табиғи сілтілігімен әрекеттесіп, ерімейтін қосылыстар түзеді. Қосылыстар тұндырылады және судан тұндыру және әдетте сүзу арқылы шығарылады. Қаттылық пен сілтіліктің орташа немесе жоғары концентрациясы бар сулар жиі осылай өңделеді.
Карбонатты емес қаттылықты төмендету, керісінше, химиялық заттарды қосуды қажет етеді. Тұндыру реакциясын жеделдету үшін шикі суға әк пен сода, сондай-ақ коагулянттар мен флокулянттардың қосындысы қосылады. Бұл жұмсартуға мүмкіндік береді. Табиғи судың сілтілігі төмен болғандықтан суға әк пен соданы қосып сілтілігін жоғарылату үшін әк пен сода мөлшері есептеліну қажет.
