Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың 021 жылы қаңтарда жарияланған «Тәуелсіздік бәрінен қымбат»
жүктеу/скачать 1,32 Mb. Pdf көрінісі
|
2021-16
| ҰСТАЗДЫҚ
ЕТКЕН ЖАЛЫҚПАЙ 2008 жылы Абай атындағы Ұлттық педагогикалық университеті ұстаздары мен студенттері Хасен Оралтай ағамызды кез- десуге шақырады. Ол кісі Доскеңе хабарла- сып, «менімен бірге жүр» деп ертіп алады. Кейіпкеріміз ол уақытта әлі «Азаттық» радиосында қызмет ететін. Бұл кездесу туралы кейіпкердің зі айтсын: ды. 2010 жылы «Қазақ публицистері» деген кітапты да жазып, ол осы оқу орны баспасынан жарық к реді. 2011 жылы «Шындық жаршысы», 2012 жылы «Теле- видение РК» деген оқулық кітаптары жарық к реді. Екі оқу орнында қатар үш жыл қызмет еткен соң, Абай атындағы ұлттық педагогикалық университетінің б а с ш ы л ы ғ ы х а л ы қ а р а л ы қ ж у р н а - листика кафедрасына меңгеруші етіп тағайындайды. Доскең мұнда «Таным» телестудиясын құрып, халықаралық кафедраның атына заты сай етіп жұмыс істейді. Студенттердің білім деңгейі де к теріледі. Екі жыл қатарынан ғылыми жобаға қатысып, студенттермен бірлескен грант та ұтып алады. Досан Баймолдаұлы одан кейін «Болашақ» бағдарламасымен жастар ғана емес, оқытушылар да білімін тереңдетуге болады деген талабы бойынша Польшаның Познань қаласындағы Адам білдіріп, бір жыл сонда оқығанда екі кітап жазып шығады. Біреуі «Польша күнделігі» д е п а т а л с а , е к і н ш і с і « Е у р о п а д а ғ ы қа зақ тар». Екеуі де ғылыми-танымдық зерттеу еңбек. Екінші кітап Мәдениет және спорт министрлігінің әлеуметтік бағ дар ламаларды қолдау аясында жарық к ріп, еліміздің барлық кітапханаларына таратылған. – Еуропада жиырма жылдан артық жүргенде поляктарды к п зерттедім. Еуропадағы қазақтар туралы мәліметтерді де Қазақстанға жеткізуге тырыстым. 1992 жылы елімізде дүниежүзі қазақтарының алғашқы құрылтайын ұйымдастырғалы жатқанда сол комиссияның мүшесі С ұ л т а н ә л і Б а л ғ а б а е в қ а Е у р о п а д а ғ ы қазақтар туралы мәліметтерді, мекенжай, телефон номерлерін бердім. Ол кезде қазіргідей ғаламтор жоқ, ол кісі қиналып жүр екен, қатты қуанды. Кейін осы зерттеуімді тереңдетіп, мұрағаттық құжаттармен толықтыра келе жазылған еңбек бұл. Адам Мицкевич университеті Еуропада тұңғыш рет қазақ тілі б лімін ашқан жоғары оқу орны. Сонда оқып жүрген кейбір поляк студенттер қазақ тілінде зімізден барған поляк диаспорасының балаларынан артық с йлейді. Онда түркітанушы ғалым Хенрик Янковский деген профессор бар. Жұбайы қазақ қызы. Сол екеуі бірлесіп Абай атамыздың қара с зін поляк тіліне аударып, оған Варшавадағы Қазақстанның елшілігі қаржы б ліп, кітап етіп шығарған. Польшада жүргенде осы университет пен зіміздің елшілік арқылы Польшада Абай орталығын ашуды ресми орындарға ұсыныс жасадық. Кейін сол ұсынысымыз орында- лып, бүгінде онда «Абай орталығы» жұмыс істеп тұр. Жалпы Еропадағы поляктар мен Орта Азиядағы қазақтардың арасын- да ұқсастықтар те к п. Мен оны кітабымда егжей-тегжейлі зерттеп жаздым, – дейді кейіпкеріміз. Досан Баймолдаұлы Еуропада зерттеу жүргізу барысында Мұстафа Шоқайдың Польшамен байланысы туралы деректерге кезіккен. Сол заманда Польшада «Прометей» деген ұйым болған. Ол Ресейдің қ о л а с т ы н д а ғ ы о т а р е л д е р д е н қуғындалған саяси қайраткерлердің басын қосып, олардың еңбектерін жариялап, одан ары Ресейге қарсы к ү р е с т е р і н ж а л ғ а с т ы р у л а р ы н а мүмкіндік жасаған, одан да үлкен жоспарлары болған. Ол ұйымның үлкен қайраткері маршал Юзеф Пилсудскийимен Мұстафа Шоқай дос болған. «Прометей» қозғалысы саяси қайраткерлерге қаржы беріп, қолдау к рсеткен деген деректер бар. Кейіпкеріміз Мұстафа Шоқай туралы тағы бір деректерді Герма- ния мұрағаттарынан тапқан. 2015 жылы Абай атындағы Ұлттық педагогикалық университеттегі Абайтану ғылыми- з е р т т е у о р т а л ы ғ ы н д а а ғ а ғ ы л ы м и қызметкер болып жұмыс істеп жүргенінде Германияның Гумбольдт университетіне арнайы бағдарламамен шақырылып, үш ай іссапарда болады. Сонда Берлин университетіндегі кітапханадан Мұстафа Шоқайдың «Яш Түркістан» журналын шығарып тұрған кездегі мақалаларын фотоға түсіріп алады. «Еуропадағы қазақтар» тақырыбына да тың деректер табады. Енді Мұстафаға қатысты де- ректер бар бәрін топтастырып, тағы бір кітапты дайындап отыр. Құзырлы орган- дар қолдау жасаса бұл құнды деректер де оқырман қолына кітап болып тиіп қалар. у р жыл А Д А М Д А Р . Ж жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|