Қазақстан республикасының
жүктеу/скачать 339,85 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
- Пән туралы мәлімет
- ТҮСІНІКТЕМЕ ХАТ Курстың мақсаты
- Курстың зерттеу нәтижесінде студенттер білу қажет
- Барлығы 30 45 45 15
| 1
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ЕУРАЗИЯ УНИВЕРСИТЕТІ Ғылыми-білім кешені Барлық мамандықтарға арналған
кредиттік технология оқу түрі бойынша барлық мамандықтарға арналған
2 Бекітілді Басқару Академиясының директоры __________Абельдинов Е.С. “23” сентября 2007ж .
Авторы: т.ғ.к., доцент Медетов Б.О.________ оқытушы-Таукибаева А.К.________
Философия кафедрасы ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Экономикалық, педагогикалық, заңтану, мамандықтың студенттері үшін күндізгі, сырттай, қашықтықтан оқыту орта және арнаулы орта оқу түрінде оқитын студенттерге арналған
«Қазақстан тарихы» курсының типтік бағдарламасы Алматы,2005 және мамандықтың жалпы міндетті мемлекеттік стандарт негізінде ГОСО ҚР 3.08.265-2006 құрастырылған
Басқару Академиясының ғылыми-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді және баспаға ұсынылды. Хаттама №1 от 23 сентября 2007ж. Басқару Академиясының ҒӘК төрағасы э.ғ.к. проф. Мурзина Р.З. ____________
«Философия» кафедрасының отырысында бекітілген Хаттама № 1 от 23 сентября 2007ж.
«Философия» кафедрасының меңгерушісі ф.ғ.к.,проф. Сыздыкова Д.Т. _________
Келісілген: ОӘИ бастығы б.ғ.к.,доцент Хлущевская О.А. ___________
3
Оқытушының аты-жөні Өткізілетін уақыты мен орны
Байланыс ақпараты Дәрістер СРСП
т.ғ.к. Медетов Б.О. Таукибаева А.К Корпус № 3 Ауд жумыс кестесі бойынша Корпус №4, Ауд. Жумыс кестесі бойынша «Философия» кафедрасы, 501 кабинет Жум. тел 45-22-11, (ішкі. 126) Консультация уақыты: Кафедрадағы график бойынша
Кешкі Сырттай Сырттай, қашықтықта н Тол ық Арнаул ы орта оқу түрі Толы қ Арна улы орта оқу түрі Толық Арнау лы орта оқу түрі Тол ық Арнау лы орта оқу түрі Курс
1 1 1 1 1 1 1 1 Семестр 1,2 1,2
1,2 1,2
1,2 1,2
1,2 1,2
Дәріс 30
30 30
30 14
15 14
14 Тәжірибелік сабақ 15
15 15
15 6 6 6 6 СОӨЖ 45 45
45 45
57,5 57,5
21,5 21,5 СӨЖ
45 45
45 45
57,5 57,5
21,5 21,5 Бақылау
түрі емтихан емтихан емтихан емтихан 4
Курстың мақсаты: біздің заманымызға дейінгі Қазақстан тарихының негізгі кезеңдері, этногенездің орын басушылығы мен үздіксіздігі, қазақ халқы мемлекетінің дамуы мен құрылуы туралы нақты тарихи білім беру.
Қазақстан халықтарының бірлескен тарихы негізінде қазақтандық қоғамды нығайту үшін идеологиялық базасын құру;
Адам цивилизациясы мен дүниежүзілік тарихындағы жалпы ағымында, сонымен қатар Шығыс пен Батыстың өзара қарым-қатынасындағы өзекті тарих контекстінде Қазақстан тарихының уникальды орнын есепке алатын тәсілін енгізу;
Қазақстан халықтары мен қазақ ұлтын мемлекеттендіру этногенезін; Қазақстан аумағында мемлекеттің эволюциясын; тарихи факттері мен оқиғаларының жиынтығын түсіну деп негізделген Отан тарихының логикалық білігін құрастыру;
ХХ-ХХІ ғ.ғ. шаруашылық және идеологиялық - мәдени өз жеткіліктігі магистральна Қазақстанның шығуы мен империядан кейінгі кезеңді ойдағыдай өту үшін бас себептері және факторларын бекітуден тұратын тәуелсіздіктің тұрақтану кезеңіндегі қазақстандық даму моделін нақты ғылыми-тарихи біліммен толықтыру;
Қазақ халқы дамуының негізгі кезеңдерін; Қазақстан аумағындағы этногенетикалық процестерінің тарихи алдын ала себептерін;
Мемлекеттің шекаралас халықтармен ішкі саяси және сыртқы саяси қатынастардың спецификасын;
Мемлекеттің құрылу кезеңдерін; Қазақстан халықтарының қоғамдық қатынастарын, тұрмысы, шаруашылығы ерекшеліктерін; Теоретикалық жағдайлары мен мәселелерді меңгеру нәтижесінде студенттер білу
Бар ақпаратты салыстырып, өз халқының тарихи оқиғаларын талдау; Тарихтың барлық кезеңдеріндегі саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени бағыттарын бөлу;
Басқа мемлекеттердің сыртқы саясатындағы және олар арасында болып жатқан қатынастарда Қазақстанның орнын анықтау; Курстың зерттеу нәтижесінде студенттер білу қажет:
Қазақстан Республикасы дамуының негізгі кезеңдері туралы; Курстың зерттеу нәтижесінде студенттер хабардар болу қажет: тарих дамуының негізгі сұрақтарын құрастыруда;
«Қазақстан тарихы» курсы ЖОО барлық мамандықтары зерттейтін міндетті пәні болып табылады және отан тарихы бойынша білімін нығайту, сонымен қатар ой өрісін кеңейту үшін беріледі. Бүгінгі күні тарихи сананың қалыптасуы кезінде Отан тарихы талап етіледі. Осы курс саясаттану, социалогия, география, этнография, археология және басқа да ғылымдармен өзара қарым-қатынасын зерттейді. Саясаттанумен – тарихтың барлық кезеңіндегі саяси процесстеріне, басқару нысандарына назар аударылады; Социалогиямен - әртүрлі дәуірлердің және адамдардың қоғамдық қатынастары қарастырылады. Сонымен бірге мәдениетанумен байланысты, өйткені онсызх қазақ халқының этникалық рухын толық сезінуге мүмкінсіз. 5
Апт а Тақырып атауы Сағат саны Дәрі с СӨО Ж CӨ Ж Семина р
Бөлім 1. Ерте замандағы Қазақстан
1
Қазақстан тарихына кіріспе 2 3 3 1 2 Қазақстанның ежелгі тарихы 2 3 3 1 3 Қазақстан территориясындағы ерте дәуірі
2 3 3 1
Бөлім 2. Қазақстан орта ғасырларда
4
Түрік мемлекеттер (VI-XIIIвв.) 2 3 3 1 5 Қазақстан монғол жаулаушылығы дәуірінде (ХIII ғ). Алтын Орда (1243 – ХV ғ. Ортасы) 2 3 3 1
2 Модуль
Бөлім 3. Қазақ хандығының құрулуы. Жана замандағы Қазақстан
6 ХV- ХVIII ғғ. Қазақ хандығы 2 3 3 1 7 Қазақстанда отаршылық кезеңінің басталуы 2 3 3 1 8 ХIХ - ХХ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік экономикалық, саяси дамуы 2
3 1 9 Қазақстан мәдиниеті (ХVIII- ХХ ғ.) 2 3 3 1 10 1917 ж. Қазан төңкерісі, оның алғышарттары (қазіргі замандағы Қазақстан) 2 3 3 1
3 Модуль
Бөлім 4. Қазіргі замандағы Қазақстан
11 20-40 жж. ХХ ғ. қоғамды - экономика және саяси дамуы 2 3
1 12
Қазақстан Ұлы Отан соғысы дәуірінде және соғыстан кейінгі жылдарда 2 3
1 13
Қазақстан 1960 ж. Екінші жартысы мен 1980 жылдар бірінші жартысында 2 3
1 14
Қазақстандағы «қайту құру» саясаты (1985-1991 жж. 2 3
1 15
Тәуелсіз Қазақстан 2 3 3 1
Барлығы 30 45 45 15
6
Қазақстан тарихы курсының пәні мақсаты мен міндеттері. «Қазақстан тарихы» оку пәнін қазіргі түрғыда түсіну. Тарих, түлға, мемлекет. Тарих және өркениет. Отан тарихының функциялары мен принциптері. Қазақстан тарихы дүниежүзі тарихының контексінде. Үлттық тарихтың приоритеттері. «ҚР тарихи сана қалыптастыру түжырымдамасы» (1995 ж.). Қазақстан тарихын дәуірлерге бөлу. Қазақстан тарихын зерттеудің негізгі әдістері. Отан тарихын зертгеуге жаңа тұжырымдамалық түрғыдан қарау. «Қазақстан тарихы» пәнінің деректері мен әдебиеттері. Отан тарихын зерттеудің ерекшеліктері. Қазіргі кезеңде Қазақстанның үлттық тарихы проблемалары маңызының арта түсуі.
Палеолит (ерте тас ғасыры) Адамның пайда болуы (антропогенез). Африка мен Азия территорияларындағы негізгі антропологиялық жаңалықтар. Қазақстанның табиғат жағдайлары және ертеде өмір сурген гоминиттердің ортасы. Тас ғасырын археологиялық дәуірлеу және оның хронологиясы. Қазақстан палеолитін зерттеу тарихы. Х.А.Алпысбаев басқарған Оңтүстік Қазакстандағы Қаратау отрядының жүмысы. Төменгі палеолит ескерткіштерінің табылуы. А.Г.Медоевтың Батыс Қазақстан мен Балкдштың Солтүстік жағалауында жүргізген жүмыстарының манызы. М.Н.Клапчук пен В.С.Волошиннің Орталық Қазақстанда жұргізген зертгеулері. Шульба археологиялық экспедициясы палеолит отрядының жөне Казакстанның тас ғасырының ескерткіштерін Ж.Таймағамбетов басшылығымен зертгеген экспедиция жүмыстарының нәтижелері. Қазақ-Ресей бірлескен археологиялық экспедициясының кейінгі кезде Қазақстанда (1992-2002 жж.) ашқан палеолит ескерткіштері. Қошқорған, Шоқтас т.б. стратифицияланған ескерткіштер. Мезолит (орта тас ғасыры) Плейстоценнен голоценге өтү. Мүзбасудың шегінуі. Оңтүстік Қазақстанның мезолит ескерткіштері. Материалдық мөдениетке сипаттама. Табиғат жағдайлары мен еңбек қүралдарының өсерінен шаруашылықта болатын езгерістердің археологиялық деректермен дәлелденуі. Түрмыста садақ пен жебенін пайда болуы. Тас еңбек қүралдары: микролиттер мен макролиттер. Тобыл, Нүра, Ертіс озевдері жағапарындағы ескерткіштер. Еңбек қүралдарындағы айырмашылықтар. Мезолиттің тарихи орны. Неолит (жаңа тас ғасыры) Неолитке жалпы сипаттама. «Неолит революциясы». Дайынды иемденуден шаруашылықтың ондіруші формасына өту. Мал шаруашылығы мен егіншіліктің пайда болуы. Қазақстандағы неолит түрақтары. Қараүңгір үңгірлік тұрағы. Тасты өндеу технологиясы және керамикалар жасау. Батыс Қазақстан территориясындағы Келтеминар мөдениеті. Орталық Қазақстандағы Атбасар мәдениеті. Торғай жырасындағы Маханджар мөдениеті. Неолит өнерінің көптүрлілігі: саз балшық ыдыстардағы өрнектер, жартастардағы суретгер т.б. Матриархаттық-рулық қоғамның дамуы. Энолит (мыстытас ғасыры) Тастан жасалған еңбек қүралдарымен қатар мыс қүралдардың пайда болуы. Кетпенді егіншілік пен мал өсірудің таралуы. Орал-Ертіс өзен аралығындағы энолит. Ботай мәдениеті. Материалдық мәдениет. Қоныстар мен түрғын үйлердің сипаты, Шаруашылық. Жерлеу дәстүрі. Маңғыстаудың энолиттік ескерткіштері. Балшыктан ыдыс жасау төсілдері. Мәдениеі территориялар мөдениетімен өзара байланысы. 7
Қола дәуірі Жалпы сипаттамасы және кезеңдерге бөлудің дамуы: малды бағып есіру, жайылымдық- жайлауда есіру, көшпелі мал өсірушілікке ауысу. Патриархат. Мүлік теңсіздігі, жеке отбасьшың пайда болуы. Этникалық қауьшның дамуы. Қазақстан территориясындағы Андронов және Бегазы-Дәндібай мәдениеті. Үй көсіпшілігі, түрғын үй шаруашылығы, дін және өнер. Археологиялық ескерткіштер (қоныстар, молалар, рудниктер, петроглифтер): Тасты бүлақ, Атасу, Таутары, Таңбалытас т.б. Артефактілер типологиясы. Ескерткіштердің тараған территориясы. Керамика. Қола қорыту өндірісінің жоғары дөрежесі. Қолөнершілер мамандығының бөлінуі. Сазбалшыктан шеңбер жасаудың пайда болуы. Жерлеу салты. Ботай, Тоқсанбай алғашқы қала үлгілері. Сақтар. Ерте темір дәуірі. Көшпелі мал шаруашьшығьша жаппай өту. Евразияның үлы даласы және скиф-сақ қауымдастығы. Қазақстан территориясындағы сақтар мен савраматтар. Қазақ мемлекеттілігінің тарихы жөне сақ мемлекеттік қүрыльшы. Сақ жазуы - мемлекетігінің маңызды атрибуты. Өнердің, мифтің жөне діннің дамуы. Әскери қорғаныс үйымының жоғары дәрежесі. Егіншілік, қолөнер, сауда. Қыстақтар мен қалалар. Ассирия, Мидия, Парфия, Иранмен байланысты. Үйсіндер жене қаңлылар. Сақтардың мәдени-тарихи мүрасьш қабылдап жалғастырған үйсіндер мен қаңлылар және савраматтар-сарматтар. Үйсіндер мемлекеті Жетісуда, қаңлылар мемлекеті Сырдарияда. Соғыс жүйесі. Соғыс және мемлекетгік үйымдардың негізі - рулық- тайпалық қүрылым. Үйсіндер мен каңлылардың Қытаймен, ғүндармен, Орта Азия мемлекеттерімен саяси және этномәдени байланыстары. Ғұндар. Орталық Азиядағы түңыш көшпелі империсы, ғүн тайпаларының батысқа миграциясы. Рүндардың Шығыс және Орталық Қазақстанда Юебань мемлекетін қүруы. Басқарушы әулет. Рулар мен тайпалардың йерархиясы. Басқарушының қасиетті өкіметі. Соғыс үйымының онмыңдық жүйесі. Мал шаруашылығы, егіншілік, қоленер. Жазу жөне қалалар. Тәңірге табыну.
Түрік қағанаты (552-603 жж.). Евразиядағы түвдыш көшпелі империя. Түріктер тарихы және ғүндар мемлекеті. Түріктер және ғүндардың мемлекеттік, мәдени дәстүрлері. Қазақстан Түрік қағанатының күрамында. Қағанат шекараларының Иранға, Солтүстік Кавказға және Қара теңіз жағалауларына дейін үлғайтуы. Византия, Иран жөне Қытаймен қарым-қатынасы. Қағанаттың екіге бөлінуі. Батыс-Түрік қағанатының (603-704 жж.) саяси тарихы. Соғыс- әкімшілік жүйесі, этноәлеуметтік қүрылымы. Тайпалық иерархия. Батыс-Түрік қағанатының әлсіреуі. Әулеттердің ауысуы. Түркеш қағанаты (704-756 жж.) Түркештердің Орта Азиядағы Таң әулетімен, арабтармен күресі. Арабтар Оңтүстік Қазақстанда. Қытай шапқыншылығы. 751 ж. Таластағы тарихи шайкас. Түркеш қағанатының қүлауы. Осымен Түрік қағанаты тарихы аяқталды, оның орнына Жетісуда Қарлүқ мемлекеті (756-940 жж.), Сырдарияда Оғыздар державасы (ІХғ. басы-ХІғ.) қүрылды. Қарлүқтар, оғыздар, қимақтар - ерте түрік мемлекеттік дәстүрлерді жалғастырушылар. Қарлүқ мемлекеті (776-940 жж.). Мемлекеттің Жетісуда қүрылуы. Тайпалық қүрамы, олардың орналасуы. Саманиттермен күрес, ислам шекарасының Талас аумағына дейін тарауы. Баскарудың соғыс-өкімшілік сипаты. Шаруашылығы. Қалалары мен қоныстары. Рухани мәдениеті. Әскери ақсүйектердің исламға бағыт үстауы. Өзара қырқыстың күшеюі. Оғыздар. Оғыз мемлекеті (IX ғ. соңы - XI ғ. басы). Оғыздардың печенек тайпаларын Сырдария аңғарынан, Арал жағалауларынан ығыстыруы. Оғыздар мемлекетінің қүрылуы. Оғыздардың қимақтармен, қарлүқтармен, хазарлармен, болғарлармен этносаяси 8 байланыстары. Тайпалык қүрамы жөне орналасуы. Қоғамдық қүрлысы. Шаруашылығы, қоныстары, қалалары. Сауда мен қоленердің дамуы. Сельджуктермен күрес және өзара кырқысудың күшеюі. Оғыз джабғасының саяси түғырының өлсіреуі. Қимақ қағанаты (ІХғ. соңы -ХІғ. басы). Мемлекеттің қүрылуы. Қимақ қоғамында ерте түрік дәстүрлерінің дамуы. Тайпалық қүрамы жөне орналасуы. Қимақтардың, қыпшақтардың, қүмандардың тайпалык бірлестіктерінің қимақтар қағанынан саяси төуелділігі. Көрші халықтармен саяси және этномәдени байланыстары. Қоғамдық қүрылысы, шаруашылык типтері, қалалары, сауда. Қыпшақтардың әскери ақсүйектерінің күшеюі. Қағанаттың қүлауы. ҮІ-Х ғ. Қазақстанның экономикалык жене мөдени өмірі Кешпелі өркениет, оның дамуының езіндік ерекшеліктері. Шаруашылық-мөдени типтері: мал бағу, егіншілік. Қазақстандағы Жібек жолы, оның бойындағы қалалар мен қоныстар. Дала мен қала. Ерте түрік жазуы жөне түрік мәдени ескерткіштері. Христиандық, ислам және мүсылман мөдениетінің тарауы: буддизм, манихейлік. Көрнекті жазушы Иолық Тегін, аса кернекті ғалым әл-Фараби, ғалым жөне жазушы Жанах әл-Қимақи. Дамыған ортағасырлардагы мемлекеттер (XI ғ. басы — XIII ғг.) Қарақан мемлекеті (942-1210 жж.). Қашғар мен Жетісу территорияларында қағанатгың пайда болуы. Қазақстандағы түңғыш мүсылман мемлекеті. Оңтүстік Қазақстан қарахандықтардын қоластында. Қарахандықтардың саяси билігінің Мавреннахрға тарауы. Сельджуқтермен, хорезмшахтармен, қыпшақтармен саяси байланыстары. Өкімет қүрылысының иерархиялық жүйесі. Көшпелі дәстүр және отырықшы егіншілікпен мүсылман мәдениетін игеру. Қала және сауда. Егіншіліктің, отырықшылықтың дамуы. Басқарудың әскери тайпалық екімшілік жүйесі. Қаракытайлардың саяси үстемдігінің қарахандықтарға тарауы. Қарақытай (1128-1213 жж.). Шығыс Қарахан қағанатын қарақытайлардың басып алуы. Қарақытайлардың саяси ықпалдарының Мавреннахрға тарауы. Қогамдық қүрлысы және шаруашылығы. Қарақытайлар билігінің қүлауы. Найман мен кереит үлыстары (ХПғ. басы - ХПІғ.). Орталық Азияда наймандар мен кереиттер тайпалары конфедерациясының қалыптасуы. Қоныстануы. Христиандыктың тарауы. Наймандар мен кереиттерде мемлекетгің қүрылуы. Шыңғысханның кереиттер мен наймандар үлыстарын талқандауы. Наймандардың Жетісуда өрлеуі. Наймандардың монғолдардан жеңілуі. Қыпшақ хандығы (XI ғ. басы - 1224). Қыпшактар Қимақ мемлекетінің мүрагерлері. Оғыздарды Сырдариядан ығыстыру. «Дешті Қыпшақ» термині уақыт пен кеңістікте. Қыпшақтардың тайпалық қүрамы және оның иерархиясы. Көрші халықтармен, мемлекеттермен өзара карым-қатынасы. Мемлекеттің екі бірлестікке белінуі. Қыпшақтардың хорезмшахтармен күресі. ХІ-ХІІ ғасырларда Қыпшақ хандығында қазақ халқының этникалық негізі калыптасуы. Қыпшақ халқының езінің қалыптасу қүрамының аяқталу кезеңін Шыңғысхан шапкыншылығының үзуі. Шаруашылығы. Тілі. Мөдениеті. Қыпшақ хандығының құлауы. XI ғ. басы мен XII ғ. Қазақстанның экономикасы мен мөдениетінің дамуы. Көшпелі мал өсірушілік қоғамдағы шаруашылық мөдениет типтері. Оңтүстік, Шыгыс, Орталық және Батыс Қазақстанның қалалары. Сәулет өнері. Қолөнер, сауда, ақша айналымы. Үлы Жібек жолы және оның Қазақстан территориясындағы тармақтары. Қазақстан халықтары мен тайпаларының рухани мәдениеті. Діни наным сенімдері және табыну. Мүсылман мәдениеті жүйесіндегі Қазақстан халықтары. Исламның көпшелілер арасына тарауы. Қазақстан халықтары мен тайпаларының Шығысындағы мүсылман елдерімен, басқа да алыс-жақын елдермен мәдени және саяси байланыстар жасауы және үлғаюы. Ауызша шығармашылық жөне жазбаша мүсылман түрік мәдениеті. Ғалымдар мен ойшылдар Махмуд Қашқаридің, Жүсіп Баласағүнның, Ахмед Жүгенекидің, Қожа Ахмед Ясауидің еңбектері. 9
жүктеу/скачать 339,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|