10.4.1.3 -қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарын пайдалану
Білу және түсіну
1
1
ҚЖ
8
9
30
10.4.1.5 -дала өркениетінің белгілі тарихи және мәдени ескерткіштерін зерттеу;
10.4.1.6 -типологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, тарихи және мәдени ескерткіштерді классификациялау
Қолдану
1
2
ҚЖ
8
7
10.4.2.1 -Кеңестік дәуірдегі Қазақстан мәдениеті саласындағы жаңа бағыттарды және жанрларды анықтау
4-тапсырма.«Ұлттық жаңғыру кезеңіндегі Қазақстанның мәдениет саласының дамуы жоғары деңгейде» пікірімен қаншалықты келісесіз? Өз көзқарасыңызға 3 дәлел келтіре отырып қорытынды жазыңыз.
[3]
5-тапсырма.Төменде берілген шығармаларды жанры бойынша кестеге орналастыр.
1.С.Мұқанов «Аққан жұлдыз» 2.М.Мақатаев Балалар әңгімесі 3.И.Шухов шығармалары 4.Ә.Нұрпейісов «Қан мен тер» 5.Қадыр Мырза әлі «Әліппе» 6.Ю.Домбровский «Керексіз заттар факультеті» 7.Ғ.Мүсірепов «Ұлпан»
Тарихи роман
Шағынпсихологиялықпроза,балаларәдебиеті
Орыстіліндежазатынжазушылар
[3]
Балл қою кестесі
Жауаптары
Балы
Қосымша ақпарат
1
Салт-дәстүр: әр ұлттың, халықтың діні мен сеніміне, тұрмыс- тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы; қауым мен қоғамда қалыптасқан мінез-құлықтың үлгілері.
1
Білімалушылард
ың
мазмұнға
сәйкес
келетін
кез
келген
жауабы қабылданады
Дәлел:_Қыз_айттыру,_құда_түсу,_тұсау_кесер,_бесікке_салу.'>Дәлел: Қыз айттыру, құда түсу, тұсау кесер, бесікке салу.
1
Рәсім:символдық мән мағынадағы әлдеқандай оқиғаларды немесе күндерді мерекелеуге арналған әрекеттердің дәйектілігі.
1
Дәлел:теңсерік, сабан той, сыралғы.
1
Әдет-ғұрып: белгілі бір қоғамдық-әлеуметтік ортада пайда болып, оның мүшелерінің мінез-құлқының, тұрмыс-тіршілігінің бұлжымас қағидаларына айналған жөн-жосық, жол-жоралғы.
1
Дәлел: Көрісу, жаназа, бата оқыр, ас беру
1
Діл:адамдардың белгілі бір қоғамдастығына тән, нақтылы тарихи-мәдени ортада қалыптасқан мінез-құлықтардың және іс-әрекеттердің біркелкі сипатын білдіретін ұғым.
1
Дәлел: айт, құрбан шалу,аластау, ораза
1
Қазақ ұлтының дүниетанымы өзге ұлттарға қарағанда ерекшелігі:Жер бетінде түрлі-түрлі қаншама халық (ұлт) бар екендігі белгілі. Əр халықтың өзін қоршаған əлемге деген көзқарасының болуы заңды құбылыс. Халық тек өзін қоршаған əлемді түсінуге ұмтылып қана қоймай, əлемдегі адамның орны, тіршіліктің мəн-мағынасы туралы, «адам» жəне«əлем» ұғымдары арасындағы қатынастарды да түсінуге, тануға тырысады. Халықтың дүниені тануға, оның қыр-сырларын біліп, түсіндіруге деген талпынысы, құлшынысы сол халықтың дүниетанымын құрайды.
1
2
1.Қожа Ахмет Яссауи кесенесі - ортағасырлық сәулет өнері ескерткіші. Түркістан қаласында орналасқан. 1396-1399 жылдары Әмір Темірдің бұйрығымен Қожа Ахмет Яссауи қабірінің басына тұрғызылған. Кесене оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай созылып жатыр. Ені - 46,5 м, ұзындығы - 65 м. Күйдірілген шаршы кірпіштен өрілген. Кесене жобасының ерекшелігі - онда Орталық Азия сәулет өнерінде бұрын-соңды ұшыраспаған шатыр жабу тәсілдері қолданылған. Ескерткіште күмбезді, аркалы элементтер мол. Сәулетші-шеберлер тек аркалы күмбезді жүйенің өзіне сан түрлі әдістерді қолданған. Қожа Ахмет Яссауи кесенесі мешіт, медіресе қызметін де атқарған.
1
Білімалушылард
ың
мазмұнға
сәйкес
келетін
кез
келген
жауабы қабылданады
2.Бекет Мырзағұлұлы 1750 жылы қазіргі Атырау облысы Жылыой ауданы аймағына қарайтын Ақкиізтоғай ауылынан 30 шақырым қашықтықта, Жем бойындағы Ақмешіт деген жерде дүниеге келген. Ата мешіттері – Ақмешітте (Жем өзені бойында), Арал теңізі жағасындағы Баялыда, ескі Бейнеуде, Бозашы түбегінің Каспий жағалауындағы Тобықты деген жердің шығыс бетінде және Оғланды тауында бар.
