Практикалық сабақ 2. Көне түркі кезеңіндегі көшпелі мемлекеттік және мәдени дәстүрлердің дамуы.
Сабақтың мақсаты:Оқиғалар арасындағы өзара байланыстарды анықтай отырып, ерте және ортағасырдағы түрік феодалдық мемлекеттердің қалыптасуының тарихи маңыздылығын айқындау. Картаны пайдалана отырып, VІ–ІХ ғасырлардағы мемлекеттерді білу, саяси үрдістерді түсіндіру.
Күтілетін нәтижелер:Барлығы ерте және ортағасырлық түрік қағанаттарының құрылу, өркендеу және құлауының саяси үрдістерін біледі. Басым бөлігі қағанаттардың тарихындағы саяси оқиғалар арасындағы өзара берік байланыстарды айқындап, мемлекеттердің құрылуы мен құлауы арасындағы себепті-салдар байланысын өз бетінше түсіндіредір. Ерте және ортағасырлық мемлекеттердің дүниежүзі тарихындағы ортағасырлардағы еуразиялық держава ретіндегі рөлі мен орнын бағалай алады.
Түйінді сөздер:Қағанат,қаған, шад, елтебер, жабғу, икта, динар, феодал, күлеркін, сюбашы.
Талқылауға арналған мәселелер:
1.Түрік, Батыс түрік және Түркеш қағанаттарының әлеуметтік-экономикалық дамуы
2.Қарлұқ, Оғыз, Қимақ мемлекеттерінің саяси-мәдени тарихы
3.Қарахан, Қарақытай және Найман-керей ұлыстары
4.Қыпшақ хандығының мемлекеттік құрылымы
Тапсырмалар:
1-тапсырма"Тарихи шатасу" Әр жолда түркі мемлекеттері басшыларының есімі жасырылған. Соны тауып, түсініктеме бер.
нымбу, душрат, анқұм, имтеши, гуше, нот, кілшү, лусұ, шақоғұл, мәлікшах.
2-тапсырмаСәйкестендіру тапсырмасы
Бумын
|
|
Оғыз мемлеткеті
|
Үшлік
|
|
Батыс түрік
|
Тон
|
|
Қарлұқ
|
Білге құл Қадырхан
|
|
Түрік
|
Шахмәлік
|
|
Түркеш
|
3-тапсырмаМына тарихи оқиғаларға сәйкес келетін тарихи оқиғаларды атаңдар:
552 ж. ___________________________
552 - 554 жж. _____________________
581 ж. ___________________________
603 ж. ___________________________
704 ж. ___________________________
756 ж. ____________________________
Жауабы: (552 жылы Жужан қағандығы тас-талқаны шығып, жеңіліске ұшырайды) (552-554 жылдары Мұқан қағанның кезінде жужандар мүлде бас көтерместей болып жеңілді) (581 жылы қағанаттың өз ішінде билік үшін соғыстар басталады) (603 жылы Батыс және Шығыс Түрік қағанаты болып екіге бөлініп тынады) (704 жылы Түргеш қағанаты құрылды) (756 жылы Қарлұқ қағанаты құрылды)
4-тапсырмаБос орындарға тиісті сөздерді орналастыр.
Х ғасырдың ортасында құрылды. қарахандықтардың жылқы малына ерекше көңіл бөлгенін жазды. Мемлекет аумағы мен жерін алып жатты. Ислам дінінің әсерімен салынды. Керекті сөздер: Қарахан, Кесенелер, Ж.Баласағұн, Жетісу, Ш.Түркістан
Достарыңызбен бөлісу: |
