Қазақстанның білім және ғылым министрлігі Базалық жоғарғы білім факультеті «Қаржы және есеп»

Бүгінгі таңда Қазақстанның денсаулық сақтау саласындағы цифрландыру басым міндеттердің бірі болып табылады. Цифрландыру мәселелерінің өзектілігі азаматтардың сапалы медициналық қызмет көрсетуге деген сұранысының артуына байланысты. Медициналық қызметтердің сапасын арттыру электрондық денсаулық сақтау саласын басымдықпен дамытуды және қағазсыз құжат айналымына көшуді талап етеді. Қазақстанда Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданды, оның мақсаты сапалы және қолжетімді денсаулық сақтауды қамтамасыз ету болып табылады. Бағдарламаның басты екпіндерінің бірі ЮНИСЕФ – тің 2016-2030 жылдарға арналған Денсаулық Стратегиясындағы тәсілдерге сәйкес аурулардың алдын алу, уақтылы көмек көрсету және үздік халықаралық тәжірибені ескере отырып, толыққанды оңалту жолымен балалардың, жасөспірімдер мен жастардың денсаулығын нығайту болады.

Қазіргі уақытта заманауи технологиялардың арқасында көрсетілген медициналық көмек туралы деректермен алмасу үшін қажетті орталықтандырылған тіркелімдер қалыптастырылды. Цифрлық денсаулық сақтаудың ат-архитектурасын қалыптастырудың бірыңғай тәсілдерін қамтамасыз ету үшін стандарттар бекітілді. Денсаулық сақтаудың интеграциялық платформасын әзірлеу аяқталды. Ақпараттық жүйелердің дамуы автоматтандырылған мемлекеттік қызметтер спектрін кеңейтті, медициналық ұйымдардағы қағаз құжат айналымын төмендетті, Медициналық және фармацевтикалық қызметтер туралы ақпараттың сапасын арттырды. Алайда, бұл процестердің барлығы сонымен бірге емханаларға дәстүрлі сапарды тоқтатпайды. Дәрігерлерге жеке кездесуге баруға дағдыланған адамдар әлі де кеңес алуға бара алады.

Технологияны дамытудағы медицина көптеген басқа салалардан әлдеқайда озық. Бұл технологиялардың өзгерістері көптеген адамдарға байқалады, өйткені олар ауруларды ертерек анықтауға, олардың дамуына жол бермейді, көптеген адамдарға медицинаға қол жеткізуге мүмкіндік береді және сайып келгенде адамдардың өмір сүру сапасын жақсартады. Отандық денсаулық сақтау жүйесі ауруларды қымбат емдеуден олардың алдын алуға, қоғамдық денсаулықты басқаруға көшуі керек. Мемлекет басшысы "Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері"атты жолдауында осындай міндет қойды. Қазіргі заманғы денсаулық сақтау қымбат стационарлық емдеуге емес, аурудың алдын алуға бағытталуы керек. "Смарт-медицина", қашықтықтан алдын алу және емдеу, "электрондық медицина"қызметтерін енгізуді тәжірибе жүзінде қолдану қажет. Медициналық қызметтердің бұл жаңа түрлері әсіресе Қазақстан сияқты аумағы бойынша үлкен елде сұранысқа ие. Цифрлық шешімдер пациенттің денсаулық жағдайын қашықтықтан бақылауға мүмкіндік беретін жаңа технологияларды енгізуге мүмкіндік береді. ЭЫДҰ елдерінде науқастарды бақылаудың осындай әдістері енгізілді.

Медициналық қызметтердің сапасы халықтың әлеуметтік әл-ауқатының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Ең алдымен, бұл жерде медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасы, сондай-ақ аурулардың алдын алу мәселелері маңызды. Денсаулық сақтауда цифрлық технологияларды енгізу ең алдымен шешуге көмектеседі, медициналық қызметтердің сапасын арттыру электрондық денсаулық сақтау саласын дамытуды және қағазсыз құжат айналымына көшуді талап етеді. Мұның бәрі Қазақстанның медициналық ұйымдарына 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруды енгізуге дайын болуға мүмкіндік береді, сондай-ақ халықтың өз денсаулығын басқарудағы белсенділігін күшейтуге, Денсаулық сақтау қызметтеріне деген сенімін арттыруға, медициналық көмек көрсетуге мемлекеттік шығындарды оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Денсаулық сақтауды цифрлық жаңғырту қазіргі уақытта отандық денсаулық сақтауды жаңғыртудың негізгі тетіктерінің бірі ретінде қарастырылуда. Сонымен қатар, жекелеген жобалардың айқын табыстылығына қарамастан, елдің денсаулық сақтау мекемелерінің көпшілігінің күнделікті жұмысына цифрландыру әдістерін жаппай енгізу жеткіліксіз болып қалуда. Негізгі проблемалар-цифрландыруды нақты регламенттелген қаржыландыру тетігінің және нормативтік қамтамасыз етудің, электрондық технологияларды қолданудың ғылыми негізделген алгоритмінің болмауы, техникалық жарақтандыру мен оқытылған кадрлардың тапшылығы.

2019 жылдың басында денсаулық сақтау ұйымдарының компьютерлермен жарақтандырылуы 94,1% -. құрайды. Қалалар мен аудан орталықтары деңгейінде денсаулық сақтау ұйымдарының 65,8% - ы интернет желісіне қолжетімділікпен қамтамасыз етілген. Республиканың денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық ақпараттық жүйелерді (МАЖ) енгізу 65,1% -. құрады. Өңірлік деңгейде МАЖ-да 16,3 млн. электрондық денсаулық паспорттары құрылды және толтырылды, бұл халықтың жалпы санының 89% құрайды.

Денсаулық сақтау жүйесінің технологиялық эволюциясы қоғам дамуының негізгі бөлігі болып табылады, соның арқасында цифрлық кеңістікте ақпараттың өзгеруі, сақталуы және генерациясы жүреді. Қазіргі заманғы медицина электронды мүмкіндіктерді көбірек қолданады, қызмет көрсету сапасын жақсартады және азаматтардың өмірінің жылдам қарқынына бейімделеді. Қазақстандық компаниялар жаңа буын медицинасын ілгерілету үшін цифрлық платформаларды белсенді енгізуде.