Қазақстандағы денсаулық сақтаудағы IT

Ақпараттық технологиялар немесе IT (it) — бұл деректерді басқару қалай және не арқылы жүзеге асырылатындығын біріктіретін ұғым. Бұл жағдайда "қалай" дегеніміз-қандай принцип немесе алгоритм бойынша, яғни ақпаратты құру және өңдеу процестерін сипаттайды. "Не арқылы" - бұл техникалық құралдар мен ресурстар.

Ақпараттық технологиялардың әлеуеті көптеген шарттармен, айнымалылармен және фактілермен жұмыс істейтін салаларда толық ашылады. Медицина дәл осы салаларға жатады.

АТ-ны Денсаулық сақтау саласына енгізу салыстырмалы түрде жақында басталды, Алғашқы медициналық ақпараттық жүйелер (МАЖ) пайда болды. Ең танымал технология материалдарды цифрландыру болды және әлі де бар. Қағаз карталары, рецепттер," талондар", кардиограммалар, суреттер — бәрі электронды түрге өтті. Алынған ақпарат оған қажет барлық адамдар жұмыс істей алатындай етіп құрылымдалуы керек еді. Деректер базасы және осы дерекқорларды басқару құралдары (ДҚБЖ) пайда болды — деректер операторын (пайдаланушыны) және оның функцияларын дерекқормен байланыстыратын интерфейс.

Деректердің үлкен көлемінің жинақталуы және олардың арасындағы байланысты, мысалы, аурудың сипаты мен дәрілік мақсаттың арасындағы байланысты оқшаулау және тексеру мүмкіндігі медицинада шешім қабылдауды қолдау жүйелерін қолдануға мүмкіндік берді. Дәл осындай жағдайлар сараптамалық жүйелерді, жасанды интеллект пен машиналық оқытуды дамыту мүмкіндігін анықтайды.

• 
  Бірінші миф. Адамдар медицинада цифрлық технологияны қолдануға дайын емес;
  

• 
  Екінші миф. Компьютерлік қызметтерді тек жастар пайдаланғысы келеді;
  

• 
  Үшінші миф. Мобильді қосымшалар – панацея.
  

• 
  жүйені әзірлеу немесе дайын жүйені сатып алу;
  
• 
  жүйені енгізу;
  
• 
  бағдарламалық қамтамасыздандыру;
  
• 
  жүйенің жұмысы;
  
• 
  жүйені бөлшектеу.
  

• 
  Құзыретті, дәлелді, заңмен қорғалған медициналық персоналмен диагностика мен емдеуге дербестендірілген тәсіл негізінде сапалы медициналық қызметтерге тең қолжетімділікті қамтамасыз ететін тұрақты қаржыландыру жүйесі бар бәсекеге қабілетті денсаулық сақтау жүйесі;
  

• 
  дамыған инфрақұрылым, заманауи технологиялар және денсаулық сақтаудың бірыңғай ақпараттық жүйесіне интеграция негізінде халықтың медициналық қызметтерге кең қолжетімділігін қамтамасыз ететін ауылдық денсаулық сақтау;
  

• 
  инновациялық технологияларды және саланың барлық бағыттары бойынша құзыреттердің әдіснамалық орталықтарының дамыған желісін қолдана отырып, халыққа мамандандырылған көмек;
  

• 
  клиникалық зерттеулер негізінде инновациялық дәрілік препараттардың отандық фармацевтикалық өндірісі және ішкі қажеттілікті, әлемдік фармацевтикалық нарықтан тәуелсіздікті және халықтың биоқауіпсіздігін қамтамасыз ететін Ұлттық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет.
  

Халықтың денсаулығын қорғаудың негізгі қағидаттары:

• 
  Денсаулық сақтау саласындағы профилактиканың басымдығы және салауатты өмір салтын қалыптастыру;
  

• 
  халықтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға және өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған денсаулық сақтаудың әлеуметтік бағыты;
  

• 
  қауіпсіз, тиімді және сапалы медициналық көмек алуға тең қолжетімділікті қамтамасыз ету;
  

• 
  отандық әзірлемелерді мемлекеттік қолдау, бәсекеге қабілетті фармацевтикалық өнеркәсіп пен медицина ғылымын дамыту;
  

• 
  қауіпсіз, сапалы және тиімді дәрілік заттардың, медициналық бұйымдардың қолжетімділігін қамтамасыз ету және оларды ұтымды пайдалану;
  

• 
  халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығын қамтамасыз ету;
  

• 
  Денсаулық сақтау жүйесінің тұрақтылығы мен басқарылуына қол жеткізу.
  

Еліміздің денсаулық сақтау жүйесі алдында тұрған сын-қатерлерді ескере отырып, саланы бірнеше бағыт бойынша дамытудың негізгі тәсілдері ұсынылады, соның ішінде салауатты өмір салтын қалыптастыру және жұқпалы емес аурулардың алдын алу, Медициналық және санитарлық көмекті ұйымдастыруды жетілдіру, ауылдық денсаулық сақтауды дамыту, ана мен баланы қорғау, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саламаттылығын қамтамасыз ету және биологиялық қауіпсіздік, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету және фармацевтика өнеркәсібі және т. б.

Тұжырымдаманы іске асыру мынадай нәтижелерге әкеледі деп күтілуде: өмір сүру ұзақтығы 75,1 жасқа дейін ұлғаяды, халықтың медициналық қызметтердің сапасы мен қолжетімділігіне қанағаттану деңгейі 81% – (құрайды (2021 жылы – 57,7%), өлім – жітім коэффициенті 230,80-ден 198,2-ге дейін, ана өлімі-44,7-ден 9,9-ға дейін, нәресте өлімі-8,44-тен 7,1-ге дейін төмендейді.

Сонымен қатар, күтілуде:

• 
  жүрек-қан тамырлары, онкологиялық, созылмалы респираторлық аурулардан және қант диабетінен 30-70 жас аралығындағы мезгілсіз өлім қаупінің деңгейін 19,3% - ға дейін төмендету (2021 жылы-21,80 %);
  

• 
  жүкті әйелдердің денсаулық индексін 83% - ға дейін көтеру (2021 жылы-77,8%);
  

• 
  ТМККК және МӘМС жүйесі шеңберінде Инновациялық технологиялар мен жоғары технологиялық қызметтерді пайдалана отырып емделген Стационарлық науқастардың үлесін 1,1% - ға дейін арттыру (2021 жылы-0,6 %);
  

• 
  медициналық ұйымдар ғимараттарының тозу деңгейін 44,5% - ға дейін төмендету (2021 жылы-51,7 %);
  

• 
  Қазақстанның ұлттық болжау және биоқауіпсіздік жүйесін құру.