Тәуелдiк жалғаудың 3-шi жағында тұрған сөздi табыңыз.
Талабы
Талабың
Талабымыз
Талаптың
Талапқа
Iлiк септiгi жалғауы жасырын тұрған сөздi табыңыз.
Ауыл маңы
Ауылға бару
Ауыл араладым
Ауылға кеттiм
Ауылды сағындым.
Табыс септiгiндегi сөздi табыңыз.
Отынды;
Келдi;
Отырды;
Балалы;
Кеттi.
Тәуелдiк жалғауынан соң жалғанған жатыс жалғауын табыңыз.
Кiтабымда;
Қалада;
Көлiктi;
Базарда;
Үйден.
Грамматика нені зерттейді?
Тілдің грамматикалық құрылысын
Лексемаларды
Тіл дыбыстарын
Морфемаларды
Сөз төркінін
Тәуелдік жалғаудың шығу тегі:
жіктеу есімдігі;
жіктік жалғаулары;
сілтеу есімдігі;
септік тұлғалары;
көптік жалғауы.
«Қазіргі қазақ тіліндегі етістіктің аналитикалық форманттары» - деген еңбектің авторы:
Н.Оралбаева;
Ы.Маманов;
М.Балақаев;
С.Исаев;
А.Хасенова.
Ә.Хасеновтың еңбегін көрсетіңіз.
«Қазіргі қазақ тіліндегі сан есімдер»;
«Қазіргі қазақ тіліндегі сын есімдер»;
«Қазіргі қазақ тіліндегі зат есімдер»;
«Тіл біліміне кіріспе»;
«Тарихи грамматика».
Қазіргі қазақ тіліндегі қалып етістігі еңбегінің авторы
М.Оразов;
Н.Оралбаева;
К.Аханов;
Т.Қордабаев;
А.Ысқақов
Қосымшалардың жіктелуі (проф. С.Исаевтың көзқарасы бойынша)
сөз тудырушы, сөз түрлендіруші;
жұрнақ, жалғау;
сөзбайлам, сөзтүрлем;
морфема, аффикс;
сөзжасам жұрнақтары, жалғау.
Тұлғасына қарай сөзді түбір сөз, қосымшалы сөз, кіріккен сөз, қиюлы сөз, қосар сөз, қосалқы сөз деп жіктеген ғалым -
Қ.Жұбанов;
Н.Сауранбаев;
С.Аманжолов;
А.Байтұрсынұлы;
А.Ысқақов.
Етістіктің лексика-грамматикалық сипаты (А.Хасенова) еңбегінің жарық көрген жылы -
1971;
1931;
1991;
2000;
2001.
Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар атты еңбектің авторы -
С.Исаев;
Қ.Жұбанов;
С.Аманжолов;
А.Байтұрсынұлы;
А.Ысқақов.
Морфеманың анықтамасы:
әрі қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық единица;
әрі қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші дыбыстық единица;
әрі қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші тілдік единица;
көмекші сөз;
аффиксті сөз.
Жалғаулардың жалғану тәртібі:
көптік, тәуелдік, септік, жіктік
тәуелдік, жіктік, көптік, септік
тәуелдік , септік, жіктік, көптік
септік, жіктік, тәуелдік, көптік
жіктік, септік, көптік, тәуелдік
Біріккен сөздің анықтамасын көрсетіңіз:
дыбыстық өзгеріске ұшырап және ұшырамай, бірігуі нәтижесінде жасалған;
екі сөздің жұптасуы арқылы;
екі сөздің ықшамдалуы арқылы;
екі сөздің қысқаруы арқылы;
екі сөздің тіркесуі арқылы.
Барыс септігінде тұрған сөзді табыңыз.
Кеше үйіне барып келді
Кеше ол ауылдан келді
Кеше мен оны кітапханадан кездестірдім
Баласының кітабы
Студенттермен кездесті
Атау тұлғалы сөзді табыңыз.
борасын;
атасын;
қайсысын;
шықсын;
басын.
Сөз тудырушы морфеманы табыңыз.
келін, жүргінші;
келші, келген;
келер, жүрмек;
келіпті, жүрген;
келген, кеткен.
«Өлең - сөздің патшасы»- деген сөйлемдегі өлең сөзінің грамматикалық тұлғасы:
Атау тұлғадағы зат есім
қос сөз
табыс септік
есімдік
туынды тұлға
Есігін сөзіне жасалған морфологиялық талдаудың дұрысын көрсетіңіз.
есік-түб., і-тәу.ж.ІІІ ж., н-таб.септ.;
ес-түб., іг-з.е.туд.жұрн., ін-өзд.етіс;
есі-түб. гі-сын ес.туд.жұрн., н-сөз туд.жұрн.;
есік-түб. ін-таб.септ.;
е-көм.ет. сі-тәу.ж. гін-жұрн.
Достарыңызбен бөлісу: |
