Қазіргі таңда қОҒамда эмоционалды интеллектіні дамытудың маңызы 7М01101- «Педагогика және психология»
жүктеу/скачать 0,61 Mb. Pdf көрінісі
|
Маханбетияр Ақнұр мақала
| Қорытындылай келе, эмоционалды интеллект мәселесіне деген
қызығушылық ұзақ уақыт бойы сақталып келді, бірақ эмоционалды интеллект не екенін бірыңғай түсіну әлі дамымаған. Сонымен қатар, осы бағыттағы ғылыми мектептің арқасында эмоционалды интеллект байланыс спектрі кеңейіп келеді, оның ішінде адамның мінез-құлқы және оның қоршаған ортамен өзара әрекеті. Шетел әдебиеттерін талдау эмоционалды интеллект деңгейінің әлеуметтік өзара әрекеттесуге әсерінің екіұштылығын көрсетті. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, төмен эмоционалды интеллект агрессиямен байланысты, ал жоғары эмоционалды интеллект просоциалдық мінез- құлықпен байланысты. Бұл басым пікір. Бірақ мұнда керісінше де бар: егер біз жеккөрушілік, мациавеллианизм, келісім сияқты жеке ерекшеліктерді ескеретін болсақ, онда бұл девиантты мінез-құлыққа делдал болатын эмоционалды интеллекттің жоғары деңгейі деп ойлауымызға болады. И.Н.Андреева атап өткендей, жоғары дамыған тұлғаішілік эмоционалды интеллект басқа адамдармен терең және тығыз қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік беретін эмоционалды көріністердің табиғи болуына және өзіндік позитивті қатынасқа ықпал етеді [1]. Эмоционалды интеллект - бұл адамның сезімдері мен тілектерінің ішкі ортамен өзара әрекеттесу мүмкіндігі; интеллектуалды талдау және синтез негізінде жеке қатынастарды түсіну және эмоционалды саланы басқару мүмкіндігі; қоршаған ортаның талаптары мен қысымына төтеп берудің жалпы қабілетіне әсер ететін эмоционалды, жеке және әлеуметтік қабілеттер жиынтығы. Эмоционалды интеллект тұжырымдамасын одан әрі дамыту девиантты мінез-құлықтың алдын-алу, түзету және қалпына келтіру, эмоционалдық сарқылу, шығармашылық қабілеттерін дамыту, жеке тұлғаны әлеуметтендіру, стресстікке төзімділік пен жалпы жеке тұлғаның өмір сүру деңгейі сияқты ғылыми және практикалық мәселелерді түсінуге және егжей-тегжейлі қарастыруға ықпал етуі керек. Эмоционалды интеллект адамды өздігінен ұстап тұра алады, бірақ ол терең білім мен күшті мотивациямен үйлескенде мансапта ең жақсы нәтиже береді. Жоғары интеллект жоғары оқу орнына түсуге немесе көптен күткен жұмысқа орналасуға көмектесетіні рас, бірақ ол стресстің әсеріне әсер ететін, жаңа жерде қарым-қатынас орнатуға бейімделетін эмоционалды интеллект дамымаған, бұл аймақтағы қиындықтарды жеңуге ықпал етеді. Өзін-өзі реттеу, ести білу және өзін басқалардың орнына қою, көңіл-күйді басқару қабілеттері қарым-қатынас қажет болатын барлық салалардағы практикалық дағдыларды толықтырады.
|