ҚазтұтынуодағЫ
жүктеу/скачать 0,56 Mb.
|
|
ҚАЗТҰТЫНУОДАҒЫ Қарағанды экономикалық университеті «Жалпықұқықтық және арнайы пәндер» кафедрасы
Орындаған: Дарбаева.А.Д. с-18-1к студенті Тексерген: Елеубекова Н.Е. м.о. Қарағанды 2020 Білім беру мен тәрбиелеу жүйесінің қазіргі дамуын осы қызметтің сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағыттарынсыз елестету мүмкін емес. Зерттеушілердің пікірінше, сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру жеке тұлға, қоғам және мемлекет мүддесінде оқыту мен тәрбиелеудің мақсатты процесі болып табылады. Мемлекеттік білім беру стандарттары ұлттық өңірлік комитетінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы көзқарасты қалыптастыру, құқықтық сана мен құқықтық мәдениет деңгейін арттыру міндеттерін шешу үшін жоғары кәсіптік білім беру мекемелерінде іске асырылады деп есептеген. Қазіргі заманғы шындық қоғамның дүниетанымның негізгі және негіз қалаушы оң қағидаттарының жоғалуына және ауыстырылуына, оларды әлемде орныққан шектен шыққандармен алмастыруға негізделген. Жас ұрпақтың бойында сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру бойынша ағарту және тәрбие жұмысы қазақстандық қоғам өмірінің түрлі салаларында сыбайлас жемқорлықты туындататын және қоректендіретін себептер мен жағдайларды жою,яғни азайту бойынша мемлекеттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың бір бөлігі болып табылады.Бұл тұрғыда білім берудің маңызды бағыты сыбайлас жемқорлық көріністерін қабылдамау білім беру ортасын құру,сыбайлас жемқорлыққа ұшырамаған моральдың жоғары деңгейі бар,адамгершілік жағынан жетілген азаматтарды тәрбиелеу болуы тиіс. Бүгінгі таңда өскелең ұрпақтың беру және тәрбие жұмысының теориясы мен тәжірибесіне өзгеше қарау қажет. Азаматтық қоғамды нығайту және дамыту қажеттілігі, құқықтық тұрғыдан сауатты, өздерінің азаматтық құқықтары мен міндеттері туралы қажетті білімі бар, күнделікті өмірде осы білімді қолдануға қабілетті, сыбайлас жемқорлық көріністерін өздерінің азаматтық құқықтарын бұзу ретінде қабылдайтын және осы құқықтарды қорғауға дайын азаматтарды тәрбиелеу Қазақстанның барлық білім беру мекемелерінің өзекті міндеті болып табылады.Бұл үшін, ең алдымен, әр түрлі жастағы балалар мен жастарды сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру мен тәрбиелеудің мақсатын, мазмұнының ерекшеліктерін, нысандарын, әдістері мен құралдарын педагогикалық тұрғыдан түсіну қажет. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру және кең педагогикалық мағынада тәрбиелеу-бұл арнайы ұйымдастырылған, мақсатты құндылықты қондырғыларды дарыту мақсатында әсер ету,сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру және қабілеттерін дамыту, сыбайлас жемқорлыққа қатысты жастардың азаматтық позициясын жасау үшін қажетті болып табылады.Тар педагогикалық мағынада-бұл мамандандырылған ағартушылық және тәрбие процесі мен нәтижесі сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылды ұйымдастыруға бағытталған жұмыстар. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру мен тәрбиелеудің мәні интериоризацияға, яғни қоғамның сыбайлас жемқорлыққа қарсы талаптарын әрбір білім алушының ішкі құндылықтық ұстанымдары мен нанымдарына аударуға негізделеді.Бір күні олар оның кейінгі өмірінде адал компас болады. Бұл тұрғыда сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім мен тәрбие туралы екі бірдей процесс ретінде айтуға болады.Бір жағынан, білім алушыларда тиісті моральдық идеал туралы, адамгершілік және адамгершіліксіз мінез-құлық, моральдық қағидаттар мен нормалар туралы қажетті білім мен түсініктерді қалыптастыру көзделеді.Екінші жағынан, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие адамның бойында адамгершілік сананың қабылдаған және меңгерген элементтеріне сәйкес әрекет ету және іс-қимыл жасауға деген ішкі терең қажеттілікті құрудан тұрады. Оның негізгі бағыттары: 1) сыбайлас жемқорлыққа қарсы құндылықтарды қалыптастыру; 2) тиісті моральдық сенімдерді, қасиеттер мен сезімдерді қалыптастыру; 3) қажетті моральдық қажеттіліктер мен әдеттерді дамыту болып табылады. Бұл бағыттар сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие міндеттерін білдіреді.
сыбайлас жемқорлыққа қарсы ағарту; білім беру субъектілерінің өзара іс-қимылы негізінде өмірлік мәселелерді шешу тәжірибесін алу; білім алушыларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру бойынша педагогикалық қызмет. Әртүрлі жас кезеңдерінде осы жүйеде құрылуы мүмкін бірқатар жеке құрылымдарды бөліп көрсетуге болады Жалпы,мектепке дейінгі жастағы балалармен жұмыста (3 жастан 6 жасқа дейін – әлеуметтік маңызы бар тәжірибенің қарқынды жинақталу уақыты және әлеуметтік кеңістікте бағдарлануы) балаларға Отанға деген сүйіспеншілік, туған табиғатқа деген махаббат және оны қорғауға қажеттілік, айналасындағыларға және Қазақстан халқының дәстүрлеріне құрмет көрсету, тәртіптілік, адалдық сияқты құндылықтарды дарытуға ерекше назар аудару қажет. Мектепке дейінгі жастағы балалармен тәрбие жұмысының негізгі бағыты-бұл оларда рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтарды, қоғамда қабылданған тәртіп ережелері мен нормаларын қалыптастыру болып табылады. Кіші мектеп жасында (7 жастан 10 жасқа дейін – кемел балалық шақ уақыты, дене және рухани күштердің жинақталуы) өмір бойы өзгермейтін түрде сақталатын жеке тұлғаның қасиеттері мен қасиеттерін неғұрлым қарқынды қалыптастыру жүзеге асырылады. Сондықтан осы жаста адамгершілік мәдениетті қалыптастыру маңызды. Ар-ождан, ар-намыс, ұят, мейірімділік, адалдық, әділдік, жауапкершілік және т. б. сияқты адамгершілік қасиеттерді қалыптастыруға ерекше назар аудару қажет. Осы кезеңде балаларда сыбайлас жемқорлық және оның зияны туралы дүниетанымдық сипаттағы ұғымдар мен ұғымдардың қалыптасуы маңызды. Бұл жерде дүниетанымдық идея қоғамды тану заңдарымен байланысты болуы тиіс. Бұл ретте баланы түсініктерді ұғынуға, өз көзқарасын білдіруге, оны проблемалық жағдайға қоюға үйрету қажет. Орта мектеп жасы (11 жастан 14 жасқа дейін – жасөспірімдер жасы, балалар өмірінде неғұрлым күрделі)-бұл ерте балалық шақта пайда болған адамгершілік-эстетикалық түсініктерді бекіту, оны түсіну және байыту кезеңі. Өмірдің осы кезеңіндегі нақты қиындық өзін-өзі тану, өзін-өзі тану, әлеуметтік қатынастар жүйесінде өзін-өзі бағалау,адамгершілік эстетикалық сана мен ойлауды дамытуда біртіндеп өсе түсуде. Бұл жаста тұлғаның патриоттық, интернационализм, өз Отаны үшін мақтаныш, елдің қоғамдық құрылысына деген құрмет, еңбекқорлық, жауапкершілік, дисциплиналар, адамның азаматтық құқықтарын білу және құрметтеу сияқты қасиеттерін дамыту ерекше маңызды. Бұл құқықтық сананы қалыптастыру ретінде осы жас тобында сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбиенің негізгі міндетін анықтауға мүмкіндік береді. Біздің көзқарасымызша, бұл сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие жүйесінің негізгі міндеті. Жасөспірімдік жаста білім алушылардың өмірлік мәселелерді шешу ережелерін саналы қабылдауын қалыптастыру маңызды. Ол үшін билікпен қарым-қатынаста өз проблемаларын нәтижелі шешу тәжірибесіне ие болатын практикалық жағдайлар жасау қажет. Мұнда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбиелеудің ақпараттық-ағартушылық құрамдас бөлігінен басқа жеке таңдау негізінде өмірлік проблемаларды шешу жағдайларын жасау қажет. Үлкен мектеп жасы (14 жастан 18 жасқа дейін-жасөспірімдер жасы) - бұл физикалық және психологиялық жетілуді аяқтау, қоғамдық пайдалы өндірістік еңбекке әлеуметтік дайындық және азаматтық жауапкершілік кезеңі. Жоғары сынып оқушыларымен жұмыста сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбиелеу жүйесінің басты міндеті білім алушыларда сыбайлас жемқорлық мінез-құлық практикасынан саналы түрде бас тартуға мүмкіндік беретін сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық сананы қалыптастыру болуы тиіс. Бұл жаста сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық сананы қалыптастыру жүйелі, мақсатты және үздіксіз процесс болуы тиіс. Білім алушылардың жалпы білім беретін мектеп курсын аяқтауына қарай оларда сыбайлас жемқорлық, оның көріністері, жауапкершілік шаралары, сыбайлас жемқорлық феноменін тұрақты қабылдамау туралы түсінік қалыптастырылуы тиіс. Жеке тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық санасының қалыптасуының сенситивті кезеңі деп кәсіптік білім беру, сыбайлас жемқорлық мәселесін түсінуге мүмкіндік беретін еңбек қатынастарына біртіндеп енгізу жүзеге асырылатын студенттік кезең деп санаған жөн.Бұл ретте Қазақстанда соңғы жылдары қалыптасқан күрделі қоғамдық-экономикалық жағдай жас ұрпақ үшін өте қиын екенін ескеру қажет.Қоғамдық құндылықтар жеке тұлғаға өз әсерін жоғалтады және бұл жастардың оң құндылықты бағдарларының қалыптасуына әсер етеді. Бұл жағдайда жастар жиі өз таңдауының дұрыстығына сенімділікті жоғалтады,сонымен қатар олар сыбайлас жемқорлықтың әртүрлі көріністеріне индифферентті болады. Осының салдарынан қажет болған жағдайда сыбайлас жемқорлық мінез-құлқына қатысты дұрыс таңдау жасау қиындық туындайды. Осыған байланысты жеке тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы ұстанымдарын қалыптастыру маңызды шарт болып табылады. Пайдаланылған әдебиеттер: 1)https://uchet.kz/news/subekty-pravonarusheniy-svyazannykh-s-korruptsiey/; 2) https://cyberleninka.ru/viewer_images/18044911/f/1.png; 3)https://cyberleninka.ru/article/n/strukturnye-elementy-sostava-prestupleniya-i-ih-znachenie-dlya-kvalifikatsii-i-preduprezhdeniya-prestupleniy-korruptsionnoy. жүктеу/скачать 0,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|