пікір», «Индульгенция туралы 95 тезис», «Христианның бостандығы туралы», «Еркіндіктің құлдығы туралы» еңбектерінде шынайы дінилікті
жаңартуды баяндайды. Лютер Құдайдың мәртебесі бәрінен де жоғары, ал
шіркеу қызметкерлері мен папалар, епископ пен соборлар, барлық католиктік
әдет-ғұрыптар бұрмалаушылыққа әкеп соғады дейді.
Ол шіркеуді күнәлардан арылу адамдардың қолында деп білетін
адамдардан құралған одақ деп қабылдаған. Біздің әрқайсысымыз ӛзімізге
кінәлі сезіммен ауырлық түсіреміз, сондықтан да әркім ӛз күнәсына
Құдайдың алдында ӛзі жауап беруі тиіс. Одан құтылу мүмкіндігі сырлардан,
шіркеудің құрметіне құрбандық шалудан тұрмайды, Құдайдың берген таза
сенімінен тұрады.
Реформацияны «бастапқыға оралу» принципімен зерттей отырып
Лютер, барлық салт Евангелиемен байланыстырылатындығын айтады. Оның
ілімі 3 бӛлімнен тұрады: 1) адамды сенім тұрғысынан ақтау ілімі; 2)
ақиқаттың бұлағы Писаниенің ілімі туралы; 3) Писанияны ӛзіндік
талқылаудың Құдайға қызмет етумен байланыстылығы;
Протестантизм негізі тәңірлік махаббат адамдарға қулықсыз беріледі
деген тезисті қалыптастырды. Сенім осы тәңірге сенуден басталады: «сенім
барлық затты ақтайды». Құдай мен адам арасында, тәңірлік пен адамдық
арасында делдал болмауы керек.
Адам монахтар сияқты ӛмірден безінбей, керісінше ӛз міндеттерін
атқару керек. Кез келген дүние егер күман туғызбаса, қадірлі болып
табылады. Осыған байланысты Лютер еңбек этикасын ұсынған.
