Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық



Pdf көрінісі
бет57/313
Дата31.12.2021
өлшемі1,78 Mb.
#22005
түріОқулық
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   313
релятивизмді  жақтауы  оларды  біріктірді.  Барлығы  әр  уақытта  адамға 
байланысты,  ол  барлық  заттар  –  ӛлшемі  деп  есептеледі.  Олар  оңай  үлкенді 
маңызсызбен  алмастыратын  болған.  Сондықтан  софисттерді  дана  ғана  емес 
икемді  деп  те  атаған.  Философияның  жаңа  оқытушылары  тезисті  шегіне 
дейін  жеткізіп  огностизмге  жиі  батқан.  Философияның  жаңа  оқытушылары 
барлық білімінің салыстырмалылығы туралы тезисті шегіне жеткізді. 
 Ең шарықтау кезіне софистика б.з.б. V ғ. жеткен. Ол кезде софылардың 
үлкендер  қатарына  Протагор,  Горий,  Гиппий  және  Продин  тәрізді 
философтар енген. Олардың ішінде атақтысы Протагор (б.д.д. 481-413 жж.) 
досы  Перикла  релятивист,  скептик  заттар  ӛзгергіштігін  зерттеген.  Адам 
барлығының ӛлшемі деген. Адам – барлығының ӛлшемі, сондықтан не жақсы 
не  жаман  ажырататын  адамның  ӛзі.  Ол  ақиқат  пен  жалған,  әділеттілік  пен 
әділетсіздікті айырудан бас тартқан. Бұл жағынан софистика басқа ілімдерге 
қарсы  шықпайды,  ол  тек  бұрынғы  натурфилософиядағы  түсініктерді 
аяқтайды. Натурфилософтар (Героклит, Элепедокл, Демокрит, Филолай және 


т.б.)  софистерге  дейін-ақ  әлемде  болып  жатқан  барлық  құбылыстар, 
қозғалыстарды  қасиеттілік  деп  таныған.  Олар  тек  натурфилософтардың 
скептецизмі мен релятивизімін айтып жазды және сократтықтардың дамуына 
жол  ашқан.  Софистердің  ой  құдіреті  мен  тәрбиеге  деген  сезімі  Платон  мен 
Аристотельге  әсер  еткен,  бірақ  олардың  саяси  этикалық  ұстанымдарын 
қабылдамаған.  Мысалы,  софистер  заңдарға  адамның  бағынуына  қарсы 
болған.  Олар  адам  сезімдері  мен  қалауларына  жол  ашқан.  Олардың 
айтуынша нағыз ӛмір заң мүлдем жоқ жерде дамыған Гиппий). 
Протогор  философияда  үлкен  ӛзгеріс  ашты.  Ел  назарын  табиғат  пен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   313




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет