Б е с I н ш I б ? л I м Т?Уелсiз ?Аза?Стан мемлекетiнi? ?Алыптасуы §49. Республика егемендiгiн жариялау



Pdf көрінісі
бет76/89
Дата06.01.2022
өлшемі4,16 Mb.
#11481
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   89
дентi Н. ?. Назарбаевты? бастамасымен мемлекеттiк «М?дени 

м?ра» ба?дарламасы ж?зеге асырылып, хал?ымызды? тарихы мен 

м?дениетi жайлы iргелi е?бектер жары? к?рдi

.

?аза?стан Республикасы Статистика агенттiгiнi? деректерi бо-



йынша 1991 жылдары елiмiзде 48 к?с?би театр, 62 концерттiк ?йым, 

3539 кi тапхана, 154 мемлекеттiк м?ражай, 8 тарихи-м?дени ?оры?-

м?ражай, 2259 клуб т?рiндегi мекеме, 42 луна-парк пен демалыс 

саяба? тары, 4 хайуанаттар паркi ж?мыс iстедi.                 

1989 жылдан «Азия дауысы» халы?аралы? ?н бай?ауы ?ткi-

зi лiп т?рды. ?ткен ?асырды? 80-жылдарынан ?айта жа??ыр?ан 

айтыс ?нерi жанданды. Айтыскерлер арасынан Манап К?кенов, 

К?кен Ш?кеев, ?селхан ?алыбекова, Надежда Лушникова, Аманжол 

?лтаев, Оразалы Досбосынов, Айн?р Т?рсынбаева, Бекарыс Шойбе-

ков ж?не бас?а да таланттар танылды. Айтыс мектебi ?алыптасты. 

Фольк лорлы? ?нер ?жымдары, ??рман?азы атында?ы ?лтты? 

аспапты? оркестр, «Отырар сазы» оркестрi, «Салтанат» би ансамблi 

?нер к?рсеттi.   

2001 жылды? а?пан айында  «Асыл м?ра» атты ?аза?станны?  

музыкалы? м?расы жобасыны? т?саукесерi Алматы ?аласында ?т тi. 

Жоба ма?саты ??нды ?лтты? музыкалы? м?раны табу, ж?йелеу, 

 

?айта ??деу ж?не ?азiргi аудиотаспалар?а к?шiру. Жоба аясында 



халы?ты?, классикалы? ж?не ?азiргi ?аза?станны? ?здiк м?дени 

м?ра ?лгiлерi ?алпына келтiрiлдi. ?аза?ты? д?ст?рлi ?н, к?йлерiнi? 

толы? антологиялы? жина?тары жары? к?рдi.

Со??ы жылдары ке?естiк тоталитарлы? ж?йеден боса?ан елдi? 

а?ын-жазушыларыны? шы?армаларына XX ?асырды? со?ы мен 

XXI ?а 


сырды? басында?ы ?аза? елiнi? ?мiрi ар?ау бола бастады. 

Б. М? ?ай, Н. Айт?лы, Т. Ж?ртбай, С. Досановтарды? ХХ ?асырды? 

к?р кем тарихын жаса?ан шы?армалары жары? к?рдi.                                                                           

Б?гiнгi к?нi ?аза?станны? елордасы – Астана ?аласыны? 

м?дени инфра??рылымы ке?ейтiлуде. ?. ?уанышбаев атында?ы 

?аза? музыкалы? драма театры мен М. Горький атында?ы орыс 

драма  те атры, К. Байсейiтова атында?ы ?лтты? опера ж?не балет 

театры  ж?мыс iстейдi. Президенттi? м?дениет орталы?ы, ?аза?стан 

Республикасыны? ?лтты? академиялы? кiтапханасы салынып iске 

?осылды. Мемлекеттiк цирк, Бейбiтшiлiк ж?не келiсiм сарайы 

?олданыс ?а берiлдi. Б?л ??рылыс нысанын салу идеясы 2003 жылы 

?ырк?й ек айында ?ткен ?лемдiк ж?не д?ст?рлi дiндер басшыларыны? 




355

бiрiншi съе зiнде к?терiлiп, пирамида пiшiндес с?ндi ?имарат салуды 

жинал?андар бiрауыздан ?олда?ан болатын. Жобаны? авторы британ  

с?улетшiсi Норман Фостер. Биiктiгi 77 метр, аума?ы 25,5 мы? шар-

шы метр ?имарат 2006 жылы пайдалану?а берiлдi. Елiмiзде отанды? 

авторларды к?ркемдiгi жо?ары туындылар жасау?а тарту, сон дай-а? 

?нердi дамыту ма?сатында жыл сайын «Астана–Б?йтерек» ?лтты? 

бай?ауы ?ткiзiледi.     

2003 жылы «Астана–2003» ?аза? ?ндерiнi? бiрiншi халы? аралы? 

бай?ауы ?ткiзiлдi. ?аза?станда жыл сайын елiмiздi? талантты жас-

тарына арнал?ан «Жас ?анат», «Жiгер», «Алтын алма», «Шабыт» 

ж?не бас?а да фестивальдар ?тiп т?рады. 



?аза?стан Республикасыны? Президентi Н. ?. Назарбаев 2004 

жыл?ы 13 ?а?тарда «2004–2006 жылдар?а арнал?ан «М?дени м? ра» 

мемлекеттiк ба?дарламасы туралы» Жарлы??а ?ол ?ойды. Ба?-

дарлама ?абылдан?аннан кей?н тарих пен м?дениеттi? 51 ескерт-

кiшi ?айта жа??ыртылып, ?аза?стан аума?ында?ы 39 ?а ла шы?, 

?оныс, т?ра?, обалар мен ?ор?андарда маусымды? ар хеологиялы? 

зерттеулер ж?ргiзiлдi

. ?ытай?а, Т?ркия?а, Мон?олия?а, Ресейге, 

Жапония?а, Египетке, ?збекстан?а, Армения?а, А?Ш пен Батыс Еу-

ропа елдерiне 15 ?ылыми экспедиция ?йымдастырылып, ?аза?стан 

тарихы, этнографиясы, ?нерi ж?нiнде б?рын белгiсiз болып келген 

5000-?а жуы? ?олжазбалар мен басылымдар  табылды. Тек ?ытай?а 

жасал?ан экспедицияны? барысында ?аза?станны? тарихы мен 

м?дениетiне ?атысты б?рын зерттелмеген мань 

чжур тiлiндегi 3 

мы?, ?ытай тiлiндегi 300, ша?атай тiлiндегi 60, ойрат тiлiндегi 70 

дерек табылды. ?лтты? ж?не ?лемдiк ?ылыми  ой-сананы?, м?дениет 

пен ?дебиет, ?нертану, философия, тарих ?ы лымы, саясаттану, тiл 

бiлi мi сия?ты 16 ба?ыт бойынша бiрнеше ж?з томды ??райтын 

кiтап тар шы?арылды. 100 томды? «Бабалар с?зiнi?» 50 томы, 

«?а за? философиясыны?» 16 томды?ы, «?лемдiк философиялы? 

м? раны?» 18 томды?ы, «Баласа??н» ?алашы?ы, Отырар, Орхон 

ескерткiштерiнi? толы? атласы жары? к?рдi. 2006  жылы ?аза? 

т?л?нде 10 томды? «Тарих – адамдар а?ыл-ойыны? ?азынасы» 

сериясы шы?ты.«?аза?станны? элек 

тронды? кi 

тап ха насы» ж?не 

«М?дени м?ра» интернет-порталдары жасалды.

?аза?станда халы?аралы? м?дени байланыстар жол?а ?ойылып, 

табысты ж?мыс iстеуде. ?аза?стан 49 таяу ж?не алыс шетелдермен

халы?аралы? ?йымдармен м?дениет саласында?ы ынтыма?тасты? 

туралы келiсiмдерге ?ол ?ойды. Ресейдегi ?аза?стан жылы, ?аза?-

станда?ы Ресей жылы ?ткiзiлдi. 2004 жылы ?ткен Т?р?ксой Т? ра?ты 

Ке?есiнi? XXI отырысы, Шанхай Ынтыма?тасты? 

 ?йым 

дарына 


м?ше мемлекеттердi? м?дениет министрлерiнi? ж? мыс бабында?ы 

екi кездесуiнi? ?ткiзiлуi ?аза?станны? м?дени ?мiрiндегi ма?ызды 

о?и?а саналады.

2008 жылды? ?ырк?йек айында V «Еуразия» халы?аралы? 

кино фестивалi ?ттi. ?аза?стан Республикасыны? елордасы – 

Астана ?аласы ны? 10 жылды?ына халы?аралы? музыкалы? фес-




356

тиваль ?йымдастырылды. Т?рiкменстан, Катар, Египет ж?не 

Иор дания ны? ?аза?станда?ы м?дениет к?ндерi, ?аза?станны? 

Мон?олия да ?ы, Т?жiкстанда?ы, Германияда?ы м?дениет к?ндерi 

?йымдастырылды.

Кино ?нерiнде, монументтi кескiндеме жасауда ?зiндiк  к?р-

кемдiк ойы ж?не идеялы? принциптерi бар жа?а ?рпа? келiп 

?осылды.

 ?а 


за? режиссерлерiнi? к?птеген фильмдерi ?лемдегi 

iрi фести 

валь дер дi? лауреаттары атанды. 1996 жылы Алматыда 

 

Т?уелсiздiк мо нументi мен Ж. Жабаев ескерткiшi, Астанада Кене-



сары ?асымов, Абылай хан, Т?ле би,  ?азыбек би, ?й теке би ескерт-

кiштерi салтанатты т?рде ашылды.

2003–2005 жылдарда ?аза?-американ кинематографистерi (Гол-

ливуд, «?аза?фильм») «К?шпендiлер» кинофильмiн т?сiрдi. Б?л 

ал?аш?ы ма?ызды халы?аралы? жоба едi. 2011 жылы т?сiрiлген 

А?ан Сатаевты? «Жауж?рек мы? бала» фильмi б?гiнгi ?аза? 

кино?нерiндегi iрi жетiстiк саналады

.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   89




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет