Б. Исмаилов, С. Мелдебекова Табиғы-физикалық Үрдістерді математикалық моделдеу
ЛЕКЦИЯ 3-4 Қоспа бөлшегінің жылдамдық векторының флуктуациялық құрастырушысының векторы
жүктеу/скачать 75,02 Kb.
|
| ЛЕКЦИЯ 3-4
Қоспа бөлшегінің жылдамдық векторының флуктуациялық құрастырушысының векторы. (1.1.7)-(1.1.9) моделі қоспаның таралу процесін жеткілікті түрде сипаттайды, оның практика жүзінде қолданылуы көптеген қосымша факторларға байланысты болған V’ векторы компонентін нақты анықтаудың мүмкінсіздігінің есебінен күрделілік тудырады. Алайда, турбуленттік атмосферада қоспаның шашырау кезінде алар орны бар турбуленттік диффузия процесіне келесідей қатынастар сай келеді [2]: (1.1.10) мұндағы Кх, Ку, Кz – сәйкесінше ОХ, ОҮ, OZ координаттық осьтеріне сәйкес турбуленттік диффузияның коэффиценттері. Осы коэффиценттер эксперименталдық мәліметтерден шыға келе анықталады немесе қоспаның таралуының кері есебінің шешімінің негізінде анықталады. Сәйкесінше (1.1.7) теңдеу келесідей түрге ие болады: (1.1.11) Жазба ыңғайлы болуы үшін Vx, Vy, Vz үстіндегі сызықшаларды алып тастаймыз: (1.1.12) Ары қарай жел жылдамдығының бағыты ОХ осіне сай келеді деп болжанады, ал қоспа бөлшектерінің тұну жылдамдығының векторы төмен қарай вертикал бағытталған деп болжанады: (1.1.13) Осыдан басқа, егер қоспа ыдырайтын болса немесе басқа заттармен химиялық реакцияға түсетін болса, мұнда α – қоспаның химиялық белсенділігін сипаттайтын коэффицент ( мұндағы Те – уақыт аралығы, осы аралықта қоспа е есе ыдырайды), атмосферада f (t, x, y, z) функцияларымен сипатталатын қоспа көздері болса, онда (1.1.13) теңдеуі келесі түрге түрленеді: (1.1.14) (1.1.14) теңдеу турбуленттік диффузияның жартылай эмпирикалық теңдеуі деп аталады және атмосферада белсенді қоспаның таралу мәсеселсін шешу кезінде қолданбалы маңызды мәнге ие болады. (1.1.14) теңдеу шешімін қанағаттандыруы керек болатын шектік және бастапқы шартты беру кезінде ұйғарымдардан шыға келе қоспаның таралуының t уақыты аралығына тиісті екенін көруге болады, ал осы қоспа таралатын Ω аймағы келесі түрдегі жартылай кеңістік болып саналады мұндағы z0 = const>0 – төсеніштік беттің кедір бұдырлығының деңгейі (көбінесе кедір бұдырлық деңгейін елемейді және z0=0 деп ұйғарады) [10]. Осы болжамнан шыға келе бастапқы және шектік шартты келесідей түрде беруге болады: (1.1.15) (1.1.16) (1.1.17) мұндағы - Ω фондық концентрацияны сипаттайтын қандай да бір функция; vs – төсеніштік бетке қоспаның құрғақ тұнуының жылдамдығы [3]. (1.1.17) шектік шарты мынаны білдіреді, яғни турбуленттік және графитациялық Vzq құрауыштардан тұратын жер бетіндегі Р қоспа ағыны vsq тең. жүктеу/скачать 75,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|