Б. Мұхтар электрмен жабдықтау жүйесінің релелік қОРҒанысы және автоматикасы

Ақырғы пысықтауыш реле маңында үш фазалық ҚТ болған кезде орын алады.

Каскадтық іс ТНЗ-дегі тоқтық органның жеткіліксіз сезімталдығымен байланысты, ал өлі зона – бағытталған қуат органның кернеу бойынша жеткіліксіз сезімталдығымен байланысты.

Бұдан:

б) өлі зона мен каскадтық іс зонаның болуы фаза аралық ҚТ-дан қорғану сенімділігін азайтады;

в) ТНЗ тоқ релесімен қатар арнайы сезімтал элементті қолданады - әртүрлі құрастырылу принциптері бар бағытталған қуат релесі. 

        4.10 Кедергі релесі

Бағытталмаған немесе бағытталған кернеу релесі ДЗ-дің арнайы өлшеуіш органы болып табылады және индукциялық реле қазіргі кезде транзисторлық реле арқылы жасалады. Бағытталмаған транзисторлар арқылы жасалған кедергі релесінің сұлбасы 4.16суретте көрсетілген. Реле түйіспесіз болып табылады.

 

4.16 Сурет - Кедергі релесінің сұлбасы

                                                                                              (4.19)

немесе

                                         .                                    (4.20)

  Тораптардың дистанциялық қорғанысы өндірістік кәсіпорындарында сирек қолданылады.

          5 Тораптың дифференциалдық қорғанысы

5.1 Сурет - Тораптың көлденең дифференциалдық қорғанысының сұлбасы

  Тораптың қалыпты немесе сыртқы ҚТ тәртібінде (К1) тоқ трансформаторының бірінші реттік орамында тоқтар ағады да, реледегі тоқ айырмасы

                                                    .                                                   (5.1)

Ішкі ҚТ (К2) жағдайында реле тоғы

                                                    .                                                   (5.2)

Бір қорек көзі және ішкі ҚТ (К2) жағдайында  және реле тоғы .

Сыртқы ҚТ-да реле арқылы ТА характеристикасының алымынан пайда болған баланссыз тоғы  өтеді

                                     ,                                    (5.3)

мұндағы ,  ТА-ның бірінші реттік орамға келтірілген магниттелуші тоқтары.

Бірінші реттік ҚТ және өтпелі режимдерде тоқтың өсуі баланссыз тоғын үлкейтеді.

Реленің іске қосылу тоғы баланссыз тоғының максималды шамасынан қалану керек

                                                      .                                              (5.4)

  Қорғаныстың сезімталдығы келесідей анықталады

                                                   .                                        (5.5)

  Өндірістік кәсіпорындарының салыстырмалы қысқа тарату тораптарында да ТА-лар бір-бірінен алыс орналасады. Қорғаныстың екі Q1 және Q2 ажыратқыштарды да ажырататындықтан, тораптың екі жағында екі ТА орнатылады, сондықтан екінші ретті орамадағы тоқ екі ТА-ға таратылатындықтан, баланс тоғының өсуіне және ҚТ кезінде реледегі тоқтың төмендеуіне әкеледі. 

    ДФЗ-ның сезімталдығын және қайта салынғыштығын жоғарылату үшін арнайы дифференциалды тежелуімен бірге релелер қанығатын аралық ТА (НТТ) арқылы релені қосу және қорғанысты автоматты дөрекілеу қолданылады.

5.2. Сурет - Параллельді желілердің көлденең қорғанысының сұлбасы

    Сыртқы қысқа тұйықталу (К1) болғанда реледе баланс еместік тоғы бар болады:  I_р=I_нб. Реленің іске қосылу тоғы бойлық кедергіге үйлес анықталады.

    Параллельді желілердің біреуінде қысқа тұйықталу (К2) болғанда қорғаныс іске қосылады. Алайда , егер К2 нүктесі желінің соңына қатты ығысқан болса, онда тоқ айырмасының төмендеуі салдарынан  I_р тоғы I_ср тоғынан кіші болып қалады және қорғаныс іске қосылмайды. Оған қоса көлденең қорғаныс зақымдалған кабельді айқындамайды, демек параллельді желілердің негізгі қорғанысы бола алмайды.

        Сұлбаға екі жақты әрекет ететін қуат бағытының құралын енгізу бұл кемшілікті жояды. Желілердің біреуінде қысқа тұйықталу болған  кезде  қуат  бағытының  релесі  зақымдалған  желінің ажыратқышына әсер етуді жүзеге асыруға жағдай туғызады.

    Бойлық және көлденең дифференциалдық қорғаныс трансформаторларды, генераторларды, МТҚ-н үйлескен кабельді, параллельді желілерді қорғау үшін СЭС-та кеңінен қолданылады.