Х ТАРАУ Базистік нарықтар
10.1. Бағалы қағаздар нарығы
Бағалы қағаздар нарығы деген бағалы қағаздарды шығару және оларды айнал ысқатүсіру бойынша туындайтын экономикалық қатынастар жиынтығы. Бұл нарық басқа нарықтардан тауарының арнаулы сипатымен ерекшеленеді. Дәстүрлі тауарлар (мысалы, көмір, астық және т.б.) нарыққа түспес бұрын өндіріледі, өсіріледі, өңделеді, ал бағалы қағаздар басып шығарылғаннан кейін тікелей айналысқа түсіріледі. Тауар тұтынушыға жеткенше өзіне тән тауар қозғалысынан өтсе, ал бағалы қағаздар қозғалысы тек өзіне ғана тән айналыста болады. Тауар бір немесе бірнеше рет сатылады, ал бағалы қағаз шексіз рет сатылуы және сатып алынуы мүмкін.
Бағалы қағаздар нарығы кез-келген елдің нарығының құрамдас бір бөлігі. Бағалы қағаздар нарығының негізі - тауар нарығы, ақша және ақшалы капитал. Бағалы қағаздар нарығы тауар нарығынан туындайды және оның үстіндегі қондырма тәрізді.
Бағалы қағаздар нарығының түрлері:
халықаралық және ұлттық;
ұлттық және аймақтық;
нақты бағалы қағаз түрінің нарығы (акция, облигация және т.б.);
мемлекеттік және корпоративтік (мемлекеттік емес) бағалы қағаздар нарығы;
• алғашқы және туынды бағалы қағаздар нарығы.
Кез-келген нарық капиталды көбейтетін нарық немесе солай болуы тиіс нарық. Осы тұрғыдан алғанда кез-келген нарық капитал жұмсау нарығы.
Достарыңызбен бөлісу: |
