В.2
Модулі шеңберіндегі негізгі құзыреттер тізбесі
Жеке және кәсіби құзыреттер
Дағдылар мен икемділіктер
Білім
Үйреншікті және ,сату барысында өз бетінше
практикалық және танымдық дағдыларды
қолдана отырып шешу
Темекіні өсіруде астықты жинау,өңдеу мен
қайта
өңдеу,сатуда
қарапайым
құралдарды,машиналар,агрегаттарды
қолдану
Өнімді
жинау,өңдеу,сатудың
түрлі
әдістерін қолдану;экономика негіздерін
білу
Астықты жинау мен сатуда нәтижелі
көрсеткіштерге жауаптылық
Темекі
мен
көк
темекіні
қайта
өңдеу,сұрыптау,сату
Темекі мен көк темекіге қойылатын сапа
талаптары,оынң
қайта
өңделуі,сатуға
даярлау,нарық экономикасының негіздері
Темекі мен көк темекіні жинау,өңдеу,сату
кезінде
өзінің,басқалардың,қоршаған
ортаның денсаулығы мен қауіпсіздігіне
жауап беру
Көк темекінінің аурулары мен зиянкестерін
жою үшін пестицидтерді қолдану,еңбек
қауіпсіздігін қадағалау,өндірістік санитария
мен өрт қауіпсіздігінің тәртібін сақтау
Көк темекінінің аурулары мен зиянкестерін
жою үшін пестицидтерді қолдану,еңбек
қауіпсіздігін
қадағалау,өндірістік
санитария
мен
өрт
қауіпсіздігінің
тәртіптерін сақтау
В.2
Модулінің негізгі элементтері мен бағалау өлшемдері
Элементтер
Өлшемдер
1.Темекі мен көк темекіні жинау
1.1. Темекі мен көк темекінің піскендігін анықтай алады.
1.2. Рационалды әдістермен астықты жинайды.
2. Көкөніс дақылдарын жинаудан кейін өңдеуді 2.1. Астықты сұрыптайды
жүргізу
2.2. Темекі мен көк темекіні сұрыптайды
2.3. Астықты түрлі әдістермен орайды
2.4. Астықты өлшеп,тасымалдауға даярлайды
3.Өнімді сату үшін экономика білімін меңгерген 3.1. А/ш жағдайын бақылап,өз бағасын ұсынады.
3.2. Басқарушылық және экономикалық шешімдерді қабылдайды;
3.3. Бәсекелестік ортаны анықтап,нарық туралы ақпарат жинайды;
3.4. Нарықтағы ақпаратты жинап,бизнес жоспар жасайды;
3.5. Ақпаратты жинап,тауарды нарыққа шығару туралы шешім қабылдайды.
4. Іскерлік қарым-қатынас мәдениетімен және
құжаттармен жұмыс істеуін қабілеттілігін
меңгерген
4.1. Түрлі келісім,келісімшарттарды,мемлекеттік тілде арыздарды толтыра біледі;
4.2. Мемлекеттік тілде есептеме жүргізеді;
4.3. Мемлекеттік тілде әңгімені қостай біледі,ілтипаттық сақтай біледі;
Кәсіп
5.
Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда: Құлмақ өсіруші
БСШ бойынша біліктілік деңгейі
: 2
А.1 Модулінің технологиялық картасы «Топырақты құлмақ егуге даярлау»
Оқу мерзімінің ұсынылатын көлемі
: 60 (60) с.
Р/б
№
Тақырыптық
блок
Кәсіби
құзырлықтар
Оқу модулі
Оқу құралдары
Теориялық оқу мазмұны
Тәжірибелік үйрету
мазмұны
1
Құлмақтың
биологиялық
ерекшеліктері
Құлмақ
туралы
мәліметтер жинау.
Құлмақтың
морфологиялық
ерекшеліктері:құрылымы,сұрып
тары,түрлері,даму
фазалары,жылу,ылғалдылық
режимдері.Фотосинтез түсінігі
Құлмақтың
өзіндік,морфологиялық
ерекшеліктерін
анықтау.Жапырақтағы
көміртек газының көлемі
бойынша
фотосинтез
көлемін
анықтау.Сұрып
Құралдар:
-үстелдер
- орындықтар
- компьютерлер
- интерактивті тақта.-
А/ш маиналар мен
агрегаттар,жабық
таптары
топырағы бар
ғимарат,бақша
құралдары.
Материалдар:
Құлмақ
тұқымдары,органикалық
және минералды
тыңайтқыштар,жеке
қорғау құралдарының
суреті бар нұсқамалары
Оқыту материалдары:
- тесттер;
-жеке тапсырмалар;
- зертханалық
жұмыстар;
-тәжірбиелік жұмыстар;
Әдебиеттер:
И. Сеитов «Основы
агрономии», Астана
2003г
К. Арынов «Основы
агрономии», Фолиант
2007г. С. Арстангулов,
А. Ельшибаев
«Растениеводство»
Фолиант 2008г. М. А.
Нуржасарова. «Охрана
труда» «Фолиант» 2007
год.
2.
Топырақ
құнарлығы
түсінігі
Топырақ
құрамы
туралы мәліметтер
құрастыру
Қазақстан территориясындағы
топырақ
өндіруші
факторлар,процесстері,
морфологиясы,құрамы.Топырақ
коллоидтары,сіңіру қасиеті.
Топырақтың
түрлерінің
құрылымы
3
Топырақ
ережелері
Топырақ ережелері
туралы мәліметтер
құрастыру
Топырақтың ылғалдылығы,ауа
мен
жылу
кезеңдері,
қоректендіру ережелері
4
Топырақ
эрозиясы
мен
күресу жолдары
Эрозия
туралы
мәліметтерді
құрастыру
Эрозия
түсінігі.
Күресу
жолдары.Топырақ карталары
5
А/ш-да
топырақты
өңдеудің негізгі
заңдылығы
Жер өңдеу туралы
мәліметтерді
құрастыру
Өсімдіктер
өмірінің
жағдайлары мен жер өңдеу
зоналары.Жер өңдеу заңдылығы
Топырақ түрлері мен оның
құнарлылығын есептеу
6
Қазақстанның
топырағының
зоналығының
ерекшелігі мен
диагностикасы.
Зоналдық ерекшелік
туралы мәліметтерді
құрастыру
Қазақстанның
топырағының
зоналығының ерекшелігі мен
диагностикасы.
Қаратопырақ зонасы.Сұр және
қызғылт топырақ зоналары.
Өзен және таулы облыстардың
топырағы.Топырақ картасы мен
картографиясы
Топырақтың
каторграфиялық картасын
құрастыру
7
Жылу үдерісі
Жылу процесстері
туралы мәліметтер
Өсімдіктер мен күн радициясы
Күн
радиациясын,ауа
температурасын,ауа
ылғалдылығын,жауын-
шашынның
өзгеруін
өлшеу
8
Атмосферлық
Топырақ,ауа,судың
Топырақ
пен
ауа Топырақ
және
топырақ
ылғалдылығы
арақатынасы
температурасы. Атмосфера мен
топырақтағы су көлемі
температурасының
өлшеу.Қар мен судың
қорларын
өлшеу.Ауа
қысымын өлшеу.Өсіп-өну
кезеңінің басына келетін
кезең
кезіндегі
су
қорларын өлшеу
9
Топырақты егу
алдында өңдеу
Топырақты
егу
алдында өңдей білу
Топырақты
дайындау
кезеңдері.Плантаж
түсінігі.Гүлзарлар
мен
гүлжиектерін
дайындау
алдындағы
топырақ
бетін
даярлау жоспары.Егу кезіндегі
қолданылатын
қозғалтқыштар,механизмдер,
машиналар сипаттамалары
Плантаж
жұмыстарын
өткізу.Топырақты
егу
алдында дайындау
10
Өсімдіктердің
қоректену
элементтері.
Микро
және
микро
элементтер.
Минералды
тыңайтқыштард
ың түрлері
Көкеніс
дақылдарының
қоректендіру
элементтері туралы
мәліметтерді
құрастыру
Минералды
тыңайтқыштар
түсінігі мен құрамы
Химиялық
реакциялар
бойынша
минералды
тыңайтқыштарды
анықтау
11
Органикалық
тыңайтқыштар
және
олардың
түрлері.
Бактериялық
Тыңайтқыштар,олар
туралы
мәліметтер,қолдану.
Органикалық
тыңайтқаыштар,оларды
қоладну технологиясы
Органикалық
тыңайтқыштарды себу
дәрілер.
12
Тыңайтқыштар
кешендері,микро
тыңайтқыштар
Тыңайтқыштар,олар
туралы
мәліметтер,қолдану
Кешенді
тыңайтқыштар,минералды
тыңайтқыштарды
қолдану
технологиясы.А/ш
машиналарды қолдану.
Минералды
тыңайтқыштарды
топыраққа себу
13
Астық
жинау
кезінде
еңбек
қауіпсіздігі мен
қауіпсіздік
шараларын
ұйымдастыру
Қауіпсіздіктің
жалпы
тәртібін
білу,технологиялық
операциялар
мен
жұмыс
жасау
кезінде
қауіпсіздікті сақтау
Еңбек
қауіпсіздігі
түсінігі.
қауіпті өндіріс факторы, жұмыс
зонасы,жұмыс орны, өндірістік
санитария түсініктері. Электр
қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі
А/ш
машиналар
мен
агрегаттар,
қондырғылардың
дұрыс
қосылғандығын
анықтау.Жарықтандыру
көзқарасынан
жұмыс
орныныңдұрыс орналасуы
14
Егу
мен
егу
жұмыстарын
жүргізу
Егу жұмыстарының
түрлі
әдістерін
қолдана білу
Топырақты
дайындау
кезеңдері.Плантаж
түсінігі.Гүлзарлар
мен
гүлжиектерін
дайындау
алдындағы
топырақ
бетін
даярлау жоспары.Егу кезіндегі
қолданылатын
қозғалтқыштар,механизмдер,
машиналар мінездемелері
Егу
мен
егу
жұмыстарының
технологиясы
16
МТА-да жұмыс
жасау
кезінде
еңбек
қауіпсіздігін
сақтау
МТА-да
жұмыс
жасау кезінде еңбек
қауіпсіздігінің
талаптары
МТА-да
жұмыс
жасау
талаптары.Қауіпсіздік
техникасы.Электр қауіпсіздігі
Өндірістік тапсырмаларды
шешу.Құрылғылардың
дұрыс қосылғандылығын
анықтау
А.1
Модулі шеңберіндегі негізгі құзыреттер тізбесі
Жеке және кәсіби құзыреттер
Дағдылар мен икемділіктер
Білім
Құлмаққа күтім жасау жұмыстары кезінде
өзінің,басқалардың,қоршаған
ортаның
денсаулығы мен қауіпсіздігіне жауап беру
Дәрі заттарды қолдану кезінде жеке қорғау
заттарын
қолдану;
дәрілерді
құрал-
саймандарды өңдеу мен залалсыздандыруда
қауіпсіздік
техникасын
қолдану;еңбек
қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасын
сақтау;өрт
қауіпсіздігі
мен
өндірістік
қауіпсіздігінің талаптарын орындау
дәрі заттарды қолдану кезінде жеке
қорғау заттарын қолдану;дәрілерді
құрал-саймандарды
өңдеу
мен
залалсыздандыруда
қауіпсіздік
техникасын
қолдану;еңбек
қауіпсіздігін, өндіріс қауіпсіздігін,
өрт қауіпсіздігін сақтау
А.1
Модулінің негізгі элементтері мен бағалау өлшемдері
Элементтер
Өлшемдер
1.Топырақты құлмақ өсіреге даярлайды
2. Топырақтың негізгі түрлері мен типтерін
анықтайды
3.
Тыңайтқыштардың
түрі
мен
оларды
топыраққа себе біледі
4. Құлмақ егу мен егу жұмыстарын жүргізеді
1.1. топырақты өңдеу жұмыстарын жоспарлайды және жүргізеді
1.2 топырақты қарқынды өңдеу технологиясын игерген
2.1.топырақ типтері мен түрлерін біледі
3.1 топыраққа себілетін тыңайтқыштар түрін таңдайды
3.2 себу әдістерін біледі.
4.1 құлмақты егудің барлық тәсілдерін меңгерген
5.
Қызмет
орнында
еңбек
қауіпсіздігін,санитарлы-гегиеналық ережелерді
ұстану.
5.1. жеке қорғау құралдарын қолданады
5.2. санитарлық гигиена тәртібін сақтайды
А.2 Модулінің технологиялық картасы «Өсімдіктерге күтім жасау»
Оқу мерзімінің ұсынылатын көлемі
: 98 (98) с.
Р/б
№
Тақырыптық
блок
Кәсіби
құзырлықтар
Оқу модулі
Оқу құралдары
Теориялық оқу мазмұны
Тәжірибелік үйрету
мазмұны
1.
Суару
Гүлді дақылдарының Суару
туралы
жалпы Су қолдануды құрастыру. Құралдар:
өнімді болуы үшін
агротехникалық
әдістер қатарына суару
технологиясын қосу
мәліметтер.Атмосфералық
және
жасанды
суару
түрлері.гүлдердің өнуі мен
топырақтың
жақсаруына
суарудың
тигізетін
септігі.Суару кезеңдері мен
құрам
бөліктері,мөлшерлері,әдістері,
түрлері;топырақ
суарудан
өсімдік суаруға көшу.
Суару
территориясын
құру.Суарудың
техника-
экономикалық санағы.
- компьютерлер
- интерактивті тақта
-қарапайым бақша
құралдары және т.б.
-а/ш машиналар мен
агрегаттар
-өндірістік
тәжірбиелер жинағы
-құлмақ дақылдары
-гербариилер
Оқу құралдары:
-зертханалық
жұмыстар;
- тәжірбиелік
жұмыстар;
- кестелер,жүйелер
-жануарлар мен
өсімдіктер атласы
Әдебиеттер:
Основы агрономии»,
Астана 2003г
К. Арынов «Основы
агрономии», Фолиант
2007г. С. Арстангулов,
А. Ельшибаев
«Растениеводство»
Фолиант 2008г.
Никляев В. «Основы
растениеводства и
земледелия» М.2000г
2.
Құрғату.
Құрғату
жүйелерін
анықтау.Су
жүйесін
реттеудегі
шаруашылық
және
жүйелік
жоспар
жасау.Құрғату
жеріндегі
жерасты
суларын зерттеу.Жүйе
мен
ғимараттардың
жұмыс
жасауын
бағалау,қызмет
көрсету
шығынын
есептеу.
Гүл тұқымдастардың дұрыс
өсуі
мен
өнуі
үшін
агротехниканың
теориялық
негізіне
сүйене
отырып
ұсыныс қалыптастыру
Құрғату
туралы
түсінік.Елдегі
құрғату
технологиясының
үміті
мен дамуы.Мелорацияның
түрлері
мен
маңызы.Мелорацияның
түрлері
мен
әдістері.Құрғату
ережелері.Құрғатудың
топырақ пен өсімдіктерге
әсері,экономикалық
ыңғайлылығы,түрлері,қолд
ану
шарттары.Құрғату
жүйелерін құру,жұмысты
ұйымдастыру;судың
жүйесін реттеуді жүзеге
асыру.
3
Өсімдіктің зиян
ағзаларға қарсы
иммунитеті
Өсімдік
иммунитеті
туралы хабардар болу
Өсімдіктің иммунитеті мен
фитопатологиясың
негізгі
түсініктері
Өсімдіктің
ауруларға
қарсы
иммунитетін
анықтау
4
Гүлдердің негізгі
зиянкестері.
Гүлдердің
зақымдану
түрлері
Гүлдердің
аурулары
түсінігі
Гүлдердің аурулары түсінігін
қалыптастыру,олармен күресу
Гүлдердің
тұқымдастардың аурулары
және
олардың
алдын
алу.Саңырауқұлақ
ауруымен күресу
5
Гүлдердің
ауруларын
анықтау
Өсімдіктің
зиян
ағзаларға
қарсы
иммунитеті
Өсімдік иммунитеті туралы
хабардар болу
Өсімдіктің
иммунитеті
мен
фитопатологиясың
негізгі түсініктері
6
Улы
және
агрессивті
заттар.Жеке
қорғау
құралдары
Жеке
қорғау
құралдарын
химикаттармен жұмыс
кезінде қолдану
Жеке
қорғау
құралдары.
«Желек» типті, У-2К, РУ-60 М
респираторлары,газтұтқыш.Ул
ы
химикаттармен
жұмыс
кезіндегі
қауіпсіздік.Қауіпті
және
қауіпсіз
мөлшерлер.Химикаттармен
жұмыс жасауға жіберілуі
Жеке қорғау құралдарын
қолдану
кезіндегі
кәсіпорындардағы келеңсіз
жағдайларды болдырмау
7
Өсімдіктерге
күтім жасаудың
агротехникалық
амалдары
Өсімдіктерге
күтім
жасауды қалыптастыру
Егістіктерге
күтім
жасау.
Өсімдіктерді
өсірудің
агротехникалық
тәсілдері.Жылыжайлардың
заманауи
құрылымы,
егістіктерді
арнайы
дәрілермен
және
өсу
стимуляторлары
қосындысымен
өңдеу
тәсілдері
Өсімдіктерге
күтім
жасаудың агротехникалық
амалдары
А.2
Модулі шеңберіндегі негізгі құзыреттер тізбесі
Жеке және кәсіби құзыреттер
Дағдылар мен икемділіктер
Білім
Құлмақты
аспаға
ілу,жас
өркендерді
байлау,түптеу
жұмыстары,күтім
жасау
кезінде біртипті және қалыпты мәселелерді
шешу
Құлмақ шаруашылығында агротехникалық
шараларды еңізу:күтім жасау
Құлмақ
өсірудің
агротехникасы,
аспаларға ілу, құлмақ бастарын
түзеу,бас тамырларды ашу,қажетсіз
тамырларды алып тастау
Құлмаққа күтім жасау жұмыстары кезінде
өзінің,басқалардың,қоршаған
ортаның
денсаулығы мен қауіпсіздігіне жауап беру
Улы заттарды қолдану кезінде жеке қорғау
заттарын
қолдану;дәрілерді
құрал-
саймандарды өңдеу мен залалсыздандыруда
қауіпсіздік
техникасын
қолдану;еңбек
қауіпсіздігі
мен
қауіпсіздік
техникасын
сақтау;өрт
қауіпсіздігі
мен
өндірістік
қауіпсіздігінің талаптарын орындау
Улы заттарды қолдану кезінде жеке
қорғау заттарын қолдану;дәрілерді
құрал-саймандарды
өңдеу
мен
залалсыздандыруда
қауіпсіздік
техникасын
қолдану;еңбек
қауіпсіздігін,өндіріс қауіпсіздігін,өрт
қауіпсіздігін сақтау
А.2
Модулінің негізгі элементтері мен бағалау өлшемдері
Элементтер
Өлшемдер
1. Құлмақты суарудың түрлерін анықтау және
өсіруде қолдану.
2. Суармалы технология мен суару техникасын
қоюды жоспарлау және құрастыру.
3.Құлмақ ауралары мен зиянкестерін анықтау
және олармен күресшараларын анықтау.
4.Құлмаққа күтім жасау.
5. Қызмет орнында еңбек
қауіпсіздігін,санитарлы-гегиеналық ережелерді
ұстану.
1.1 .құлмақты өңдеу мен суарудағы негізгі түрлерін;
1.2. су тұтыну көлемін анықтау
2.1. суару жүйелерінжоспарлау мен құруда дұрыс шешімдер қабылдайда
2.2. суару техникасына қызмет көрсетеді.
3.1. құлмақты сұрыптайды
3.2. құлмақтың зиянкестерін анықтап,олармен күрес жүргізеді
4.1 егістіктерді арнайы дәрілермен өңдейді
5.1. жеке қорғау құралдарын қолданады
5.2. санитарлық гигиена тәртібін сақтайды.
В.1 Модулінің технологиялық картасы «Жас өркендерді аспаларға байлау, түптеу»
Оқу мерзімінің ұсынылатын көлемі
: 60 (60) с.
Р/б
№
Тақырыптық
блок
Кәсіби
құзырлықтар
Оқу модулі
Оқу құралдары
Теориялық оқу
Тәжірибелік үйрету
мазмұны
мазмұны
1
Өсімдіктерді
аспаларға байлау
Өсімдіктерді
шырпыға
байлай
білу
Аспа түсінігі.Шатырлы
аспа.Өсімдіктерді
аспаларға байлау
түрлері.Аспалы сым
тарту құрылымы
Аспаға байлау
Оқу құралы:
К. Арынов «Основы агрономии»,
Фолиант 2007г. С. Арстангулов,
А. Ельшибаев «Растениеводство»
Фолиант 2008г.
Материалы:Мультимедиалы
ЖК,Құлмақ,дәндері.Қарапайым
қол құралдары
Оқыту құралдары:
-ҚШ бойынша техника;
-дәрістер;
-зертханалық жұмыстар;
-тәжірбиелік жұмыстар
2
Жас өркендерді
байлау
Жас
өркендерді
байлай білу
Өркендерді байлау
техникасы.Шырпу
Байлау.Шырпу
3
Құлмақты түптеу
Құлмақты түптеуді
жасай білу
Түптеу техникасы.
Түптеу
В.1
Модулі шеңберіндегі негізгі құзыреттер тізбесі
Жеке және кәсіби құзыреттер
Дағдылар мен икемділіктер
Білім
Құлмақты аспаға ілу,жас өркендерді байлау,
түптеу жұмыстары кезінде біртипті және
қалыпты мәселелерді шешу
Құлмақ
шаруашылығында
агротехникалық шараларды еңізу:
Аспаға байлауды қолмен жасау, жас
өркендерді аспаға байлау, түптеу
жұмыстары
Құлмақ өсірудің агротехникасы, аспаларға
ілу, құлмақ бастарын түзеу, бас тамырларды
ашу, қажетсіз тамырларды алып тастау
В.1
Модулінің негізгі элементтері мен бағалау өлшемдері
Элементтер
Өлшемдер
1. Құлмақты аспаға байлау
1.1. Құлмақты аспаға дұрыс байлай алады.
2. Құлмақтың жас өркендерін байлау
2.1. Жас өркендерді байлайды.
3. Құлмақты түптеу
3.1. Түптеу технологиясын меңгерген
В.2 Модулінің технологиялық картасы «Құлмақ дәндерін жинау, сабақтарды, сымдарды»
Оқу мерзімінің ұсынылатын көлемі
: 58 ( 58) с.
Р/б
№
Тақырыптық
блок
Кәсіби
құзырлықтар
Оқу модулі
Оқу құралдары
Теориялық оқу мазмұны
Тәжірибелік үйрету
мазмұны
1
Құлмақ
өсіру
тарихы.
Құлмақ
маңызы
туралы мәліметер
Құлмақ маңызы.Тұтыну
бағасы.Медицинадағы
маңызы.Биологиялық
ерекшеліктері.Химиялық
құрамы
Құлмақтың химиялық
құрамын анықтау
Достарыңызбен бөлісу: |