Фтордың артық мөлшері энемелобласттардың апаптозын туғызып ,
флюорозға- эмальдың
бетіне қоңыр және ақ дақтардың пайда болуына әкеледі. Басынан ақшылда тісте пайда болады,
содан кейін сары дақтар немесе жолақтар, эмальды эрозиялық немесе деструктивті өзгерту.
Ауыр жағдайларда скелеттік сүйектің зақымдалуымен жүреді. Флюоринозды диагностикалау
жағдайында науқасқа алдымен ауыз суын өзгерту қажет. Флуорозды емдеу негізінен зардап
шеккен тістің эстетикалық және минералды қалпына келуін білдіреді. Бұл үшін ағарту жүзеге
асырылады, remineralization, қалпына келтіру, тәждерді орнату.
46. Кариес. Кариес кезіндегі биохимиялық өзгерістер
Тісжегі –кариес- тістерді шыққаннан кейін жарақаттайтын, қатты тіндерінің минералды
заттарының еруі, органикалық құрамының ыдырауы нәтижесінде тістің бүтіндігінің бұзылып,
ақаулардың немесе қуыстардың пайда болуымен сипатталатын патологиялық үрдіс. Ауыз
қуысында көптеген бактериялар кездеседі, бірақ тіс қағы пайда болуына және кіреукенің
деминерализациялануына көбінесе қышқыл түзетін стрептококктар мен лактобактериялар
қатысады. Тамақтанған соң бірнеше минутта рН-ң 6 дан 4 ке төмендеп кетуі байқалады. Тіс
қағында көмірсу ыдырауынан пайда болған сүт қышқылынан басқа-құмырсқа, май, пропион
және т.б. қышқылдар кездеседі.Эмальдің ең жиі кездесетін зақымдануы - кариес. Эмальдің
ақауларының пайда болуына әкелетін басты үрдіс микроорганизмдер өндіретін қышқылдар
мен лейкоциттерден түсетін иротеазалар мен тic қағындагы бос оттекті галогендік радикалдар.
Қышқылдың әсерінен эмаль деминерализацияға ұшырап кариестің дамуына әкеледі.
47. Тістердегі беттік түзілімдер: кутикула, пелликула, тіс қағы, тіс тасы.
Кутикула- кіреуке ағзасының редуцияланған эпителиі болып табылады. Тіс шыққаннан кейін
кутикула тамақ шайнау кезіндегі үйкеліс әсері нәтижесінде жойылады және кіреукенің
беткейасты қабатында жартылай сақталады.
Пелликула- бұл жұқа жүре пайда болған органикалық қабық. Ол күреукенің беткей
қабатының структуралық элементі болып саналады. Оны қырғыш затттармен оңай
алып тастаса болады.
Тіс қақтары- ол әдетте пеликуланың үстінде болып, анықтау үшін бояғыш
затпен бояп анықтауға болады. Бұл құрылымдар ауыз қуысын және тістерін
дұрыс күте алмайтын науқастарда байқалады. Тіс қағы қызыл иек үстінде,
тістердің мойын бөлігінде, қызылиек астында, табиғи ойықтарда орналасады. Тіс қақтарының
тісжегі тұындатушы потенциалы тамақта көмірсуларын көп қолданғанда, ауыз суында
фтордың жетіспеушілігінде, ауыз қуыс гигиенасының нашар болуы кезінде жүзеге асады
Тіс тастары - тіс беттерінде, иек асты және қызыл иек үсті қалталарында пайда болып,
қатайған зат болып есептеледі. Қызыл иек асты тіс тасының түзілуіне қызыл иектік сұйықтық
құрамындағы минералдар әсер етеді. Қызыл иек үсті тіс тасы алдыңғы төменгі тістерде және
жоғарғы улкен азу тістердің ұртжақ беттерінде, сілекей безінің тесігі ашылатын жерде
орналасады.Қызыл иек үсті тіс тасы жұмсағырақ болады да,ол кальций фосфатынан тұрады
.
Достарыңызбен бөлісу: