Бағдарламасы 1 тарау. Жалпы ережелер
жүктеу/скачать 275,5 Kb.
|
инклюзив матем
| 3 - тарау. «Математика» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
«Математика» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі: 0 - сыныпта – аптасына 3 сағат, оқу жылында 96 сағатты; 1 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 165 сағатты; 2 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты; 3 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты; 4 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды: «Санға дейінгі ұғымдар» бөлімі (0, 1 сыныптар); «Нөмірлеу» бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар); «Арифметикалық амалдар» бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар); «Арифметикалық есептер» бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар); «Шамалар» бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар); «Көрнекі геометрия элементтері» бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар); «Бөлшектер» бөлімі (4 сынып). «Санға дейінгі ұғымдар» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды: заттардың қасиеті; шаманы білдіретін ұғымдар; заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар; сандық ұғымдар; кеңістіктік ұғымдар; реттілікті сақтау қатынасы; уақытты білдіретін ұғымдар; заттың пішінін білдіретін ұғымдар. «Нөмірлеу» бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды: 1) нөмірлеу. «Арифметикалық амалдар» бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды: 1) арифметикалық амалдар. «Арифметикалық есептер» бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды: 1) арифметикалық есептер. «Шамалар» бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды: 1) шамалар. «Көрнекі геометрия элементтері» бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды: 1) көрнекі геометрия элементтері. «Бөлшектер» бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды: 1) бөлшектер. 0 -сыныпқа арналған «Математика» пәнінің базалық мазмұны: заттардың қасиеті: үлгідегі сияқты (түсі, пішіні, мақсатына қарай) қасиеттерге ие заттарды топтан бөліп алу; шаманы білдіретін ұғымдар: ұзын-қысқа (ұзынырақ-қысқарақ, ұзындығы бірдей), кең-тар (кеңдеу-тарлау, кеңдігі бірдей), жоғары-төмен (жоғарырақ-төменірек, биіктігі бірдей), жуан-жіңішке (жуанырақ-жіңішкерек, қалыңдығы бірдей), терең-таяз (тереңдау-таяздау, тереңдігі бірдей), үлкен-кіші (үлкенірек-кішірек, өлшемі бірдей). Екі затты шамасына қарай салыстыру жолдары: қолдану, қосымша, көру ара қатынасы; белгілі бір шаманың қасиеті бойынша бірнеше заттарды топтау (жіктеу) және реттеу (серияға бөлу). Қандай да бір өлшем бойынша бір заттың екіншісінен айырмашылығы бар екенін анықтау (көрсету). Шаманың белгісі бойынша объектілерді теңестіру. Сөздер: барлығы, әрбір, қалғандары, қалғаны, басқалары, бірдей; заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар: ауыр-жеңіл (ауырлау- жеңілдеу, салмағы бірдей). Екі затты салмағы бойынша қолмен немесе кесе таразының көмегімен салыстыру. Заттарды олардың салмағы бойынша топтастыру және реттеу; сандық ұғымдар: қанша? Көп, аз, біреу, шамалы, бірнеше, бірде-бір, соншалықты (соншалықты қанша), тең, бірдей. Заттардың екі тобы элементтерінің өзара бір мәнді сәйкестігін анықтау (тепе-теңдік). Сөздер: «артық, жетіспейді», «көп-аз, бос». Жиындарды теңеудің екі әдісі. Сұйық және сусымалы заттардың мөлшерін салыстыру; заттардың саны мен сұйықтықтың, сусымалы заттардың мөлшерінің өзгеруі (ұлғаюы, азаюы) әр түрлі практикалық әрекеттердің көмегімен: (себу, құю, қосу, кесу. Қосу мен азайтудың нақты мағынасын ашатын сөздерді түсіну және пайдалану: «қосу, алып тастау, құю, төгу, сыйға тарту», сондай-ақ «болған, болады, қалды, бірге, барлығы қалды»; кеңістіктік ұғымдар: өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу: жоғарғы жағында-бас, мойын, кеуде; төменгі жағында-аяғы; алдыңғы жағында-бет, кеуде, іш; оң - сол жақ қол, аяғы, көзі, құлағы, беті. Білім алушының өзіне қатысты жақын ортада бағдарлау: жоғары – төменгі, алдыңғы-артқы, алыс -жақын, оң- сол, жанында, мұнда, алдында, артында; білім алушының берілген бағытта қозғалысы. Қозғалыс бағытын анықтау: алға, артқа, жоғары, төмен, оңға, солға, жағына; бір-біріне қатысты екі, үш заттың орналасқан жерін анықтау: жоғары – төмен, қатарында, жанында, ішінде, артында, алдында, үстінде, астында, қарама- қарсы, арасында, ортасында; реттілікті сақтау қатынасы: шеті, бірінші, соңғы, алдында, кейін, келесі, одан кейін, алдыңғы, арасындағы. Заттарды ретімен қою; уақыттық ұғымдар: тәуліктің түрлері: таң, күн, кеш, түн. Бүгін, кеше, ертең, алдымен, содан кейін; заттың нысаны туралы түсінік: текше, шар, шеңбер, шаршы, үшбұрыш. 1- сыныпқа арналған «Математика» пәнінің базалық мазмұны: берілген үлгідегі (түсі, пішіні, мақсатына қарай) сияқты қасиеттерге ие заттарды топтан бөліп алу; шаманы білдіретін ұғымдар: екі затты шамасына қарай салыстыру жолдары: қолдану, қосымша, көру ара қатынасы; белгілі бір шаманың қасиеті бойынша бірнеше заттарды топтау (жіктеу) және реттеу (серияға бөлу). Қандай да бір өлшем бойынша бір заттың екіншісінен айырмашылығы бар екенін анықтау (көрсету). Шаманың белгісі бойынша объектілерді теңестіру. Сөздер: барлығы, әрбір, қалғандары, қалғаны, басқалары, бірдей. Заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар: ауыр-жеңіл (ауырлау- жеңілдеу, бірдей салмақ). Екі затты салмағы бойынша қолмен немесе кесе таразының көмегімен салыстыру. Заттарды олардың салмағы бойынша топтастыру және реттеу. Сандық ұғымдар: заттардың екі тобының элементтері өзара бір-бірімен сәйкестігін анықтау (жұптап сәйкестендіру). Сөздер: «артық, жетіспейді, көбірек-азырақ, бос». Жиындарды теңестірудің екі жолы. Сұйық және сусымалы заттардың мөлшерін салыстыру; әр түрлі тәжірибелік іс- әрекеттер арқылы заттардың саны мен сұйықтықтың, сусымалы заттардың (көбеюі, азаю) мөлшерінің өзгеруі. Қосу мен азайтудың нақты мазмұнын ашатын сөздерді түсіну және қолдану. Кеңістіктік ұғымдар: өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу. Білім алушының өзіне қатысты жақын ортада бағдарлай алу; білім алушының өзіне қатысты жақын ортада бағдарлай алу. Қозғалыс бағытын анықтау: алға, артқа, жоғары, төмен, оңға, солға, шеткі жаққа; бір-біріне қатысты екі, үш заттың орналасқан жерін анықтау; қағаз парағының жазықтығын бағдарлау. Жол тәртібі қарым-қатынасы: шеті,бірінші, соңы, алды, арты, кейін, артынан, келесі, алдыңғы, арасында. Заттарды ретімен қою. Уақытша ұғымдар. Пәннің нысаны туралы түсінік; нөмірлеу: заттық-көрнекілік іс-әрекетте +1, -1 жолдармен 1, 2, 3, 4, 5 сандардың жасалуы; тура және кері санау реттілігі; сандық және реттік сандар; 1, 2, 3, 4, 5 сандары; сандар, заттардың саны, сандардың арақатынасы; 1-5 арасындағы сандардың әрқайсысының реттілік орны; заттардың топтарын жұптап сәйкестендіру, қайта есептеу әдістерімен салыстыру; басқа екі кіші саннан 2, 3, 4, 5 сандардың құрамы (пәндік-практикалық қызметте, ішінара көрнекілікті пайдалана отырып, сандар туралы түсінік деңгейінде); арифметикалық амалдар: 5 саны шегінде қосу және азайту; қосудың және азайтудың нақты мағынасы (екі жиынды біріктірудің және жиын бөлігін алып тастаудың пәндік әрекеттері); белгілер: «+» (қосу), « - » (азайту), « = » (тең); нақты материалдың негізінде 5 саны шегінде қосу және азайту (қайта есептеу тәсілі), ішінара көрнекілікті (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау) пайдалана отырып, есептеу дағдыларының көмегімен (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау және санның құрамын білуге негізделіп, қабылдау); мұғалімнің айқан арифметикалық амалдардың нәтижесін және компоненттерді атау; арифметикалық есептер: ашық және жабық шешімі бар сома мен қалдықты табуға арналған драматизациялы есептер, иллюстрациялы есептер; шамалар: құны: 1 тг., 2 тг., 5 тг.тиындар; көрнекі геометрия элементтері: текше, шар, брус, шаршы, шеңбер, үшбұрыш, тікбұрыш, сопақша; сызықтар - түзу, қисық, нүкте. 2-сыныпқа арналған «Математика» оқу пәнінің базалық мазмұны: нөмірлеу: заттық-көрнекілік іс-әрекетте +1, -1 жолдармен 6 мен 10 аралығындағы сандардың жасалуы; 0 саны. 0, 6, 7, 8, 9 сандары. 10 санын екі сан арқылы жазу; санды, санауды сәйкестендіру; сан қатарында сандардың реттілігі, сандарды салыстыру, 6-10 сандарының құрамы; салыстыру белгілері, сандар мен цифрлар; арифметикалық амалдар: 10 саны шегінде қосу және азайту; нақты материалдың негізінде 5 саны шегінде қосу және азайту (қайта есептеу тәсілі), ішінара көрнекілікті (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау) пайдалана отырып, есептеу дағдыларының көмегімен (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау және санның құрамын білуге негізделіп, қабылдау); мұғалімнің айқан арифметикалық амалдардың нәтижесін және компоненттерді атау; арифметикалық есептер: ашық және жабық шешімі бар сома мен қалдықты табуға арналған драматизациялы есептер, иллюстрациялы есептер; сома мен қалдықты табуға мәтіндік арифметикалық есептер; тапсырманың құрылымдық компоненттері: шарт, сұрақ, сан, шешім, жауап; шамалар: құны: 10 тг. тиындар, тиындарды ауыстыру мен майдалау; ұзындық өлшемі - сантиметр, дециметр; белгіленуі: см, дм; сәйкестендіруі: 1 дм = 10 см; уақыт өлшемі: апта; аптадағы күндер атаулары мен саны; Көрнекі геометрия элементтері: дөңгелек, шаршы, сопақ, тікбұрыш, үшбұрыш, тік сызық, сәуле, бөлшек. 3-сыныпқа арналған «Математика» оқу пәнінің базалық мазмұны: нөмірлеу: жаңа разрядты бірлік ретінде ондықтың құрылуы; ондық пен 10 бірлікті салыстыру және саралау; 11-19 сандардың үш тәсілмен жасалуы: +1,- 1, бір ондыққа бірнеше бірліктерді қосу; 20 санының жасалуы; сандарды жазу және оқу; «сан» және «цифр» ұғымдарының саралануы, бір мәнді және екі мәнді сандар; әр санның ондық құрамы; бірліктер және ондықтар, олардың санды жазудағы орны; сан қатарындағы сандардың реттілігі; сан қатарының негізгі қасиеті; сандарды салыстыру; бірінші және екінші ондықтар сандарын салыстыру; арифметикалық амалдар: 20 сан шамасындағы сандарды қосу және азайту: ондықтан өтпей қосу және азайту; ондықтан өтіп қосу және азайту; жақшалары бар мысалдардағы іс-әрекет тәртібі; қосудың орнын басу қасиеті; санның бірнеше бірлікке көбеюі және азаюы. 20 сан шегінде көбейту және азайту кестесі: бірдей қосындыларды қосудағы көбейту туралы түсінік; бірдей қосындыларды көбейтумен және керісінше ауыстыру; тең бөліктерге бөлінумен тәжірибеде танысу (2, 3, 4, 5); 2 санын көбейту кестесі; 2-ге бөлу кестесі; 20 шегінде 3,4,5 сандарды көбейту кестесі, 20 шамасындағы 3, 4, 5 сандарын тең бөліктерге бөлу кестесі; мұғалімнің сөздерінде көбейту және бөлу компоненттерінің атаулары; 20 шамасындағы сандарға екі амалмен мысалдар келтіру; көбейту және бөлу кестелерін сәйкестендіру; көбейтуді және бөлуді өзара кері әрекеттер ретінде салыстыру; арифметикалық есептер: соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайтуға қарапайым мәтіндік арифметикалық есептер; туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге қарапайым мәтіндік арифметикалық есептер; шамалардың арасындағы тәуелділік негізінде құнды есептеу: бағасы, саны, құны; шамалар: құны: 10 тг. тиындар, тиындарды ауыстыру мен майдалау; ұзындық өлшемі - сантиметр, дециметр; белгіленуі: см, дм; сәйкестендіруі: 1 дм = 10 см; уақыт өлшемі: – сағат; белгіленуі: сағ.; 1 сағатқа дейінгі дәлдікпен уақытты анықтау; уақыт бірліктері: ай, жыл; күнтізбе; айлардың атаулары, олардың дәйектілігі, әр айдың реттік нөмірі; бір жылдағы айлардың саны; 1 ж. арақатынасы = 12 айға; сыйымдылық өлшемі – литр; белгіленуі: л. көрнекі геометрия элементтері: түзу, қисық, кесінделген сызық; кесіндінің ұзындығын өлшеу; кесінділерді салыстыру; кесіндіні берілгеннен көбірек (азырақ) сызып салу; бұрыш; жоғарғы, бұрыш жағы; бұрыштардың түрлері: түзу, тұйық, үшкір; сызғыштың көмегімен берілген геометриялық пішіндерді – үшбұрыш, квадрат, тіктөртбұрыш салу. 4-сыныпқа арналған «Математика» оқу пәнінің базалық мазмұны: нөмірлеу: 21-100 сандары; дөңгелектеген ондықтардың құрылуы және жазылуы; сандардың қатарындағы дөңгелектелген ондықтың реттілігі; дөңгелектелген ондықтарды салыстыру; бірінші ондықтың және дөңгелектелген ондықтың сандарын салыстыру; 21-ден 99-ға дейінгі толық сандардың құрылуы үш тәсілмен: бірнеше ондыққа бірнеше бірліктерді қосу, алдыңғы санға 1 қосу, тікелей деректерден кейінгі саннан 1 шегеру; 21-ден 99-ға дейінгі әр санның жазбаша түрі, сандағы санның орындық мәні; сан разрядтары: бірліктер, ондықтар; олардың разрядтық қатардағы орны; 21-100 сандардың ондық құрамы; сандық қатардағы сандар тізбегі; сандық қатардың негізгі қасиеті; толық сандарды салыстыру; сан мен сандар; бір мәнді және екі мәнді сандар; жұп және тақ сандар; арифметикалық амалдар: ауызша есептеу тәсілімен ондықтан асырмай 100 шамасындағы сандарды қосу және азайту (есептеуді жоғарғы разрядтан бастау); әрекетті мысал ретінде жақшаға ретімен жазып кою; ондықтан өтіп 20 шамасындағы санды қосу және азайтуды қайталау; бір және екі таңбалы сандарды разрядқа өту арқылы жазбаша түрде қосу және азайту; қосу және азайту - өзара кері әрекеттер қолдану; белгісіз қосындыларды, азайтатын, шегерілетіндерді табу; белгісіз х әріптермен белгілеу; қосуды азайту арқылы және керісінше амалдармен тексеру; қосудың орнын ауыстыру арқылы тәжірибеде қолдану; 100 шамасындағы сандарды көбейту және бөлу кестесі: 2, 3, 4, 5 сандар үшін 20 шамасындағы сандарды көбейту және бөлу кестесін қайталау; 3, 4, 5, 6 сандарын көбейту және 3, 4, 5, 6 тең бөліктерге бөлу кестесі; көбейту орнын ауыстыру қасиеті; көбейту мен бөлуде кері әрекет арқылы есептеу; 1 және 2 сатыдағы әрекеті, оларды күрделі мысалдарда жақшасыз орындау тәртібі; заттық-тәжірибелік қызметтегі мазмұны бойынша бөлу; санның бірнеше есе ұлғаюы және азаюы; 7, 8, 9 сандарды көбейту және 7, 8, 9 тең бөліктерге бөлу кестесі; қалдықпен бөлу; 10-ды 10 санына көбейту, 10-ды 10 санына бөлу; арифметикалық есептер: соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайту, белгісіз қосындыларды, азайтындыларды, шегеруді табуға арналған қарапайым мәтіндік есептер; санның бірнеше бірлікке көбеюі (азаюы) және санның бірнеше есеге көбеюі (азаюы) есептерін салыстыру; шамалар арасындағы сәйкестілік: баға, саны, құны; 2 әрекетті орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептер; қарапайым есептің шешімін жауабымен жазу, құрама есепті жазу – әр бір әрекетті түсіндіру немесе сұрақ қою арқылы толық жауап беру; есептің нәтижесіндегі сандар міндетті түрде жазылады; шамалар: құнның өлшем бірлігі: теңге мен тиын; белгіленуі; теңге – тг., тиын – тн.; сәйкестендірілуі 1 тг.= 100 тн. Тиын: 50 тг., 100 тг., оларды ауыстыру мен майдалау; ұзындық өлшем бірлігі: миллиметр, сантиметр, дециметр, метр; белгіленуі: м; сәйкестендірілуі: 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1м = 100 см; уақыт өлшем бірлігі: жыл, ай, апта, тәулік, сағат, минут, секунд; белгіленуі мен сәйкестендірілуі: 1 апт. 7 тәул., 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәул., 1 тәул.= 24 сағ.,1 сағ. =60 мин, жарты сағат – 30 мин, 1 мин =60 с.; салмақ өлшем бірлігі: килограмм, центнер; белгіленуі: кг, ц; сәйкестендірілуі: 1 ц = 100 кг; таразы, гир, олардың тағайындалуы; шаманы өлшеу барысында алынған сандардың жасалуытүрлендіруді талап етпейтін және талап ететін шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды қосу және азайту; көрнекі геометрия элементтері: шеңберленуі, шеңбер, доға; бұрыш; төбесі, бұрыштың жақтары; бұрыштардың түрлері: түзу, тұйық, үшкір; тұйық, тұйықталмаған сынған сызық; тұйық сызық-көпбұрыштың шекарасы; бөлшектелген сызықтың ұзындығын есептеу; шаршы, тіктөртбұрыш; пішіндердің элементтері: шыңы, бұрыштар, жақтары (негіздері: жоғарғы, төменгі; бүйір жақтары); тікбұрыш пен квадрат жақтары мен бұрыштарының қасиеттері; .үшбұрыш: негізі, бүйір жақтары; көпбұрыштар; шыңдар, жақтары, бұрыштары; түзу сызықтың, кесіндінің, шеңбердің, жазықтықтағы көпбұрыштың өзара орналасуы; қиылысу нүктелері; геометриялық пішіндерді белгілеу үшін латын әліпбиінің кейбір әріптерін пайдалану; бөлшектер: тұтас объектінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестерін, оның ішінде сұйық және сусымалы заттарды алу; тұтас объектінің үлестерін тану және атау, үлестерді салыстыру, үлестердің бүтін бөлігін құру, тұтастай объектідегі екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестердің санын анықтау. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады. жүктеу/скачать 275,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|