БАҒдарламасы 5В0080100-Агрономия Костанай, 2016

 

20 

қоймаларын 

жаңа 

өнімді 

қабылдауға 

дайындау 

(оның 

ішінде 

дезинфекция). Астық сақтайтын қоймаларда тұқымдық, азық-түліктік және 

мал азықтык өнімдерді орналастыру ережелері. 

Қоймаларда  астық  үйіндісінің  биіктігіне  әсер  ететін  факторлар. 

Бақылаудың  тұрақтылығы  және  үздіксіздігі  -  сақталу  кепілдігі.  Сақтау 

кезінде  дәндер  мен  тұқымдардың  сандық  және  сапалық  көрсеткіштерінің 

өзгеруін есептеу. Сақталу кезіндегі астық салмағының табиғи кемуі. 

 

4 Тақырып Астық пен майлы дақыл дәндерін  өңдеу 

Астық пен майлы дақыл дәндері көптеген өндіріс салаларының негізгі 

шикізат кезі. 

Ұн  өндіру.  Ұн  -  нан,  макарон  және  кондитер  өнімдері  үшін  сапалы 

шикізат.  Ұнның  шығымдылығы  мен  сорттары  туралы  түсінік.  Астықты 

диірменге  тартуға  дайындау.  Ауыл  шаруашылығы  үлгісіндегі  диірменге 

астықты  тазалап,  дайындау  схемасы.  Ұн  сапасының  көрсеткіштеріне 

қойылатын  мемлекеттік  стандарттың  талабы  мен  берілетін  сапалық 

көрсеткіштері.  Ұнның  сапасы  мен  шығымдылығының  астық  сапасына 

тәуелділігі.  Сақтау  кезінде  ұнда  жүретін  процестер.  Ұнды  сақтау 

техникасы.  Ұн  өндірісіндегі  қалдықтар  және  оны  ауыл  шаруашылығында 

пайдалану. 

Нан  өндіру.  Нанның  тағамдық  құндылығы.  Нан  сапасын  көтеру  -

маңызды міндет. Нан бөлкелерінің түрлері. 

Бидай  және  қара  бидайдан  нан  дайындаудың  негізгі  әдістері.  Ашыту 

және  дайындау  кезінде  қамырда  болатын  құбылыстар.  Нан  пісіргенде 

нанның  сапасына  әсер  ететін  жағдайлар.  Мемлекеттік  стандарт  өлшеміне 

сай  нанның  сапалық  көрсеткіштері.  Нанды  сақтау  және  тасымалдау.  Нан 

шығындарын  болдырмау.  Макарондық  ұнның  сапасына  қойылатын 

талаптар. 

Жарма  өндіру.  Жарманың  тағамдық  құндылығының  жарма  жасайтын 

дақылдың  түрі  мен  өндіру  әдістеріне  байланыстылығы.  Жарма  өнімінін 

сапасына  койылатын  талаптар.  Дәннен  жарма  жасағанда  қолданылатын 

технологиялық негізгі әдістер. 

 

Ауылшаруашылық 

жағдайына 

арналған 

жарма 

тартқыштың 

технологиялық  жүйесі.  Мемлекеттік  стандартпен  қарастырылған  жарма 

сапасының  көрсеткіштері.  Жарманың  жаңа  түрлері  және  оны  өндіру 

әдістері. 

Өсімдік  майларын  өндіру.  Әртүрлі  майлардың  тағамдық  және 

техникалық  құндылығы.  Тұқымды  дұрыс  сактамау  нәтижесінде  майдың 

шығымы мен сапасының төмеңдеуі. 

Тұқымнан  май  алу  әдістері.  Олардың  салыстырмалы  сипаттамасы. 

Май  зауыттарындағы  әртүрлі  үлгідегі  өңдеу  (технология)  жолдарының 

кысқаша  сипаты.  Ауыл  шаруашылығы  жағдайында  май  шығаратын 

қолайлы  қондырғылар.  Әртүрлі  дақылдар  тұкымынан  алынатын  майдың 

сапасына  қойылатын  мемлекеттік  стандарт  талаптары.  Өндіріс  майларын 

және қалдықтарын сақтау ерекшеліктері. 

 

21 

 

5 Тақырып Картоп, көкөніс және жеміс өнімдерін сақтау 

Картоп,  көкөніс  және  жемістер  сақтау  объектісі  ретінде.  Оларды 

жинау,  тасымалдау  және  сақтау  кезінде  ескерілетін  физикалық  қасиеттер: 

сусымалдылығы,  қуыстылығы,  механикалық  төзімділігі,  булану,  терлеу, 

т.б.  Картоп,  көкөніс  және  жемісті  сақтау  кезіндегі  физиологиялық  және 

биохимиялык  құбылыстар.  Тыныс  алу  кезіндегі  газ  алмасу.  Жинап 

алғаннан  кейін  жүретін  тыныс  алу  мен  жаралану  реакциясының  өзара 

байланыстылығы.  Сақтау  кезіндегі  жеміс  пен  көкөністің  пісіп  жетілуінің 

және  көнеруінің  физиологиялық  және  биохимиялық  мәні.  Осы  процестерді 

реттеу  жолдары.  Пісіп  жетілу  сатылары  (техникалык,  пайдаланатын, 

биологиялық).  Картоп  пен  көкөністің  тыныштық  кезеңін  ұзарту  тәсілдері. 

Оларды  сақтау  кезінде  өну  процесінің  алдын  алу.  Физиологиялық-

биохимиялық жағымсыз құбылыстар. 

Сақтау кезінде зиянкестер мен микроорганизмдердің әсерінен болатын 

шығындар. Шығындарды болдырмау жолдары. 

Картоп, көкөніс және жеміс-жидек өнімдерінің сорттык ерекшеліктері 

мен  иммундык  қасиеттері.  Агротехникалык  шаралары.  Өнімді  жинау 

уақыты  мен  технологиясы,  өндеу  мен  тасымалдау  әдістерінің  өнімнің 

сакталуына  әсері.  Картоп,  кокөніс  және  жемісті  сақтауға  байланысты 

дайындық. 

     

Картоп, көкөніс және жемісті сақтау тәсілдерінің жалпы сипаттамасы. 

Жеміс пен көкөніс өнімдерін салқындатылған күйде сақтау тәсілінің негізі. 

Картоп,  көкөніс,  жеміс-жидектің  жекелеген  түрлерін  сақтау  ерекшеліктері. 

Өнім  сақтаудың  озық  тәжірибелері.  Картоп,    көкөніс,  жеміс    өнімдерін 

орналастыру және сақтау әдістері. Картоп, көкөніс, жеміс-жидекті тұрақты 

қоймаларда сақтау. 

Ауылшаруашылық  жағдайында  пайдалану  үшін  ұсынылған  қойма 

жобалары. Қоймаларды жаңа өнім қабылдауға дайындау. Өнімдерді сақтау 

барысында  үздіксіз  технологиялық  өңдеу  жұмыстарын  жүргізу.  Өнімді 

кұрғату.  Күздегі,  қыстағы,  көктемгі  кезеңде  өнім  сапасын  тиісті  дәрежеге 

жеткізіп,  оны  бірқалыпта  ұстап  тұруды  қамтамасыз  ететін  белсенді 

желдетудің технологиялық әдісі. 

Сақтау  кезінде  өнімді  бақылау  жүйесі.  Өнімді  өңдеу  және  сатуға 

дайындау.  Картоп  және  көкөніс  тұқымдарын  сақтау  ерекшеліктері. 

Картоп  пен  көкөністі  бурттар  мен  орларда  сақтаудың  негізі.  Бурттар 

мен  орларға  орын  таңдап  алу.  Бурт  орналасатын  алаңды  бөлу. 

Желдеткіштерді  құру.  Бурттар  мен  орларды  өнімдермен  толтыру  және 

жабу  техникасы.  Картоп  пен  кекөністі  белсенді  желдеткіші  бар  ірі 

бурттарда  сақтау  технологиясы.  Желдеткіштің  қуаттылығын  есептеу. 

Картоп, капуста, пияз және тамыр жемістілерге белсенді желдету кезінде 

ауаның  берілуі.  Белсенді  желдеткіші  бар  тұрақты  бурт  алаңы.  Буртта 

және  орда  сақтау  кезінде  картоп  пен  көкөністерді  бақылау  тәртібі. 

Көкөніс  және  жеміс-жидекті  реттелген  газды  ортада  сақтау.  Осы 

 

22 

ортаның  сипатгамасы.  Жеміс-жидек  пен  көкөністерді  реттелген  газды 

орта бар салқындаткышта сақтаудың техникасы мен технологиясы. 

Жеміс-жидек, картоп және көкөністі полиэтилен қалталарда, қосымша 

полиэтиленді  беттері  бар  жәшіктер  мен  контейнерлерде  және 

диффузиондық  өндіргіштері  бар  контейнерлерде  сақтау.  Шырын 

өнімдерін сақтаудың озық әдістерінің тиімділігі. 

 

6 Тақырып  Картоп, көкөніс және жеміс-жидек өнімдерін өңдеу 

       Көкөніс  пен  жеміс-жидекті  құрғатушы  әрі  консервілік,  крахмалды-

толассыз  өндірісінң  сипаттамасы  мен  оның  дамуы.  Шикізат  өңдеу 

өндірісіне  қойылатын  талаптар.  Өнімді  тұздау,  ашыту  және  маринадтау 

әдістерінің экономикалық-әлеуметік маңызы. 

       Ашыту  мен  тұздау  орындары  және  консерві  зауыттары.  Ашыту  мен 

тұздау  орындарында  жұмысты  ұйымдастыру  және  оның  технологиясы. 

Тұздалған,  ашытылған  және  маринадталған  өнімдерді  сақтау.  Картоп, 

көкөніс,  жеміс-жидекті  кептіру  әдістері  (күн  сәулесі  және  ауа,  жылу 

арқылы,  вакуумдық,  сублимациялық).  Механикаландырылған  үздіксіз 

әдіспен  кепкен  өнімдерді  өңдірудің  технологиялық  жүйесі.  Кепкен 

өнімдерді  мемлекеттік  стандартқа  сай  және  белгілі  бір  өлшемге  келтіру. 

Кепкен  өнімдерді  өлшеу,  қаптау  және  сақтау.  Көкөністі,  жеміс-жидекті 

тоңазатудың технологиялық жүйесі. Тоңазытылған өнімді сақтау. 

       Томат  шырындары  мен  концентратталған  томат  өнімдерін  толассыз 

механикаландырылған  қатарларда  өндіру.  Жеміс-жидектің  тұңық  және 

тұңық  емес  шырындарын  өндіру.  Жүзімді  алғашқы  өңдеу.  Жеміс-жидекті 

қантпен  консервілеу.  Ауылшаруашылық  өнімдерін  консервілеу  әдісінің 

басқа түлері (сульфиттациялау, сорбин қышқылын пайдалану т.б). 

       Жеміс–жидекті  қалдықсыз  өңдеу  (сығымдалған  алмадан  жеміс 

ұнтағын алу, жүзім сүйегінен  өсімдік майын алу т.б) технологиясы. 

       Консервіленген өнімнің сапасын мемлекеттік стандартқа сай ету. 

       Ауыл 

шаруашылығында 

шикі 

крахмал 

өндірудің 

үздіксіз 

механикаландырылған құрылғысы. 

 

7 Тақырып  Қант қызылшасын сақтау және өңдеу 

Қант  қызылшасы  тамыр  жемісінің  сақтау  объектісі  ретіндегі 

ерекшеліктері.  Қант  қызылшасын  өсіру  және  оны  жинау  технологиясы. 

Тамыр  жемісі  қанттылығының  алаңда  сақталып  жетілу  қабілеттілігіне 

әсері.  Қант  қызылшасынның  тамыржемісі  сақталғанда  онда  жүретін 

биохимиялық және микробиологиялық процесстер. Клеткадағы зат алмасу 

процесі.  Тамырда    микроорганизмдердің  көбеюінен  қорғауды  қамтамасыз 

ететін негізгі жағдайлар. Тамыржемістегі қант шығынын азайту жолдары.  

Қант  қызылшасын  сақтаудың    қазіргі  кездегі  әдісі.  Белсенді  желдету 

арқылы  биік  қагаттарда  сақтау.  Кагаттарда  колайлы  ауа  ылғалдылығын 

қалыптастыру. Кагатты жабудың жаңа түрлері. Аналық қызылшаны сақтау 

ерекшеліктері.  Қызылшаны  қант  зауыттарында  өңдеудің  технологиялық  

жүйесі.  Қант  алудың  жаңа  технологиясы  (сироп  өндіру).  Ауыл 

 

23 

шаруашылығында  қант  қызылша  өндірісінің  қалдықтарын  пайдалану 

(сірне, сығынды, сүзіліп сығылған лас заттар).  

 

8 Тақырып  Құрама азық өндіру негіздері 

Құрамы 

әртүрлі 

және 

арнайы 

ұсақталған, 

түйіршіктелген, 

брикеттелген 

құрама 

азықтардың 

технологиялық 

негізі. 

Ауыл 

шаруашылығындағы  құрама  азық  өндіруге  арналған  қоңдырғылар  мен 

зауыттардың  сипаттамасы.  Мемлекеттік  стандарттың  құрама  азық 

сапасына қоятын талаптар. Құрама азықты сақтау және тасымалдау.  

 

 

Ұсынылатын әдебиет тізімі: 

1  Арынов  А.  т.б.  Ауыл  шаруашылық  өнімдерін  сақтау  және  өңдеу 

технологиясы.- Ақмола, 1994.-325б 

2 

Трисвятский 

Л.А., 

Лесин 

Б.В. 

Хранение 

и 

технология 

сельскохозяйственной продукции.- М, 1991.-415б. 

3 Смагулов А.К. (под ред.) Качество и безопасность сельскохозяйственной 

пищевой продукции. – Алматы, 2002.-34б 

4 Смирнов В.П. Справочник по заготовке и переработке картофеля, плодов 

и овощей. – М., 1983.-245б 

5 Справочник. Оценка качества зерна. – М.: 1987.-207б 

6 Мұсынов Қ.М., Әрінов Қ.К., Мұқатова Ш.Қ., Ысқақов М.Ә. Өсімдік 

шаруашылығы практикумы өнімдерін сақтау және өңдеу технологиясы 

[Электронный ресурс].- Казахский агротехнический университет им. С. 

Сейфуллина 2004. - 202 б. 

7 Бақтыбаев М. С.,  Ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау және өңдеу 

технологиясы  [Электронный ресурс].- Северо-Казахстанский 

государственный университет им. Козыбаева 2010. - 106 б.  

8 Ізтаев Ә.І., Нәлеев О.Н., Қизатова М.Ж., Жиенбаева С.Т., Рустемова 

А.Ж., Б.Ә.Ізтаев, Өсімдік шаруашылығының өнімдерін өңдеу және сақтау 

[Электронный ресурс].- Ассоциация вузов РК 2011. - 416 б. 

9 http://hitagro.ru/rezhimy-xraneniya-plodov-i-ovoshhej/  

10 http://www.agroprom.kz/novosti-predpriyatiy/innovatsionnie-tehnologii-      

hraneniya-zerna - http://www.znaytovar.ru/new735.html  

11 http://hipzmag.com/  

12 http://studyes.com.ua/lektsii/lektsionniy-kurs-technologiya-chraneniya-i-

pererabotki-selskochozyaystvennoy-produktsi-5-lektsiy/ctranitsa-2.html  

13 http://window.edu.ru/resource/628/77628/files/prischepina_technology.pdf 

 

 

 

 

 

 

 

 

24 

4 Агрохимия 

  

1 Тақырып Өсімдіктің  қоректенуі және оны реттеу

 

әдістері 

Өсімдіктің  химиялық  кұрамы.  Түрлі  топқа  (астық,  дәнді  бұршақ, 

майлы,  көкөніс,  техникалық)  жататын  дақылдардың  затының  құрамы. 

Өсімдік  құрамындағы  әртүрлі  органикалық  қосылыстар  мөлшері.  Макро- 

және  мик-роэлементтер,  олардың  өсімдік  көректену  үшін  ролі.  Өсімдік 

жасына және қоректену жағдайында байланысты оның кұрамының өзгеруі. 

Өсімдіктің  қоректенуі,  түрлері.  Жекелеген  әлементтердің  өсімдік 

тіршілігіндегі  рөлі.  Қоректік  элементтердің  өсімдікке  сіңірілуі  және 

олардың ауылшаруашылық дакылдары өнімімен шығымы. 

Өсімдіктің Өсімдіктің тамыр аркылы қоректенуі. Тамырдың өсімдіктің 

қоректік  элементтерді  сіңірудегі  ролі.  Тамыр  жүйесінің  кұрылысы  мен 

топырақтан өсімдіктін қөректік заттарды сіңіру кұбылысының арасындағы 

байланыс.  Өсімдіктің  ауа  және  тамыр  арқылы  қоректенуінің  бір-бірімен 

байланысы. Өсімдік пайдаланатын көректік элементтерінің формалары. 

Қоректік  заттарды  қабылдауына  сыртқы  орта  жағдайларының 

(қоректік  ерітінді  концентрациясының,  элементтердің  арақатынасының, 

температураның,  топырақ  ылғалдылығы  мен  аэрациясынын,  жарықтың) 

әсері.  Қоректік  ерітіндінің  физиологиялық  тепе-теңдігі.  Иондардың 

антагонизмі  мен  синергизмі.  Өсімдіктің  қоректенуі  мен  зат  алмасуға 

сыртқы  орта  реакциясының  әсері.  Өсімдіктің  қоректік  элементтерді 

сіңіруінің  талғампаздығы.  Тұздардың  физиологиялық  реакциясы  және 

оның  өсімдік  коректенуіне  әсері.  Өсімдіктің  коректік  элементтерді 

сіңіруіне топырақ микроорганизмдерінің әсері. Өсімдіктің өсуі мен дамуы 

кезендерінде  қоректік  заттарды  пайдалануының  негізгі  зандылықтары. 

Өсімдіктің  қоректік  заттарды  пайдалануының  жауапты  кезеңі.  Өсімдіктің 

қоректік  заттарды  мүмкіндігінше  көп  пайдалану  кезеңі.  Өсімдік 

қоректенуінің мерзімділігі. 

Өсімдіктердің 

қоректену 

диагностикасы. 

Өсімдік 

қоректенуін 

диагностикалаудың  негізгі  тәсілдері.  Топырақты  диагностикалаудың 

маңызы.  Өсімдік  қоректенуін  визуалдық  және  химиялық  тәсілмен 

диагностикалау. 

Өсімдік 

коректенуде 

жеке 

элементтердің 

жетіспеушілігінің 

сыртқы 

белгілері. 

Ауыл 

шаруашылығы 

дақылдарының  вегетациялық  дәуірінде  олардың  қоректік  заттармен 

қамтамасыз  етілуін  бақылауда  және  тыңайтқышты  қажет  етуін  анықтауда 

өсімдік диагностикасын пайдалану. Кешенді диагностика және оны өсімдік 

қоректенуде пайдалану. 

 

2  Тақырып    Өсімдіктін  қоректенуі  мен  тыңайтқыш  қолдануға 

байланысты топырақтың агрохимиялық қасиеттері 

Топырақ ауасы мен ерітіндісінің және қатты фазасының құрамы, олар-

дың  өсімдік  қоректенуі  үшін  маңызы.  Топырақтың  қатты  фазасының 

минералдық  құрамы.  Әртүрлі  топырақ  құрамындағы  органикалық  заттың 

мөлшері  және  оны  молайту  жолдары.  Түрлі  топырақ  құрамындағы 

 

25 

қоректік  заттардың  жалпы  және  өсімдікке  сіңімді  түрлерінің  мөлшері. 

Топырақтың  нәтижелі  және  жасырын  кұнарлығы.  Топырақты  нәтижелі 

құнарлылығына қарай топтастыру. 

Өсімдік 

қоректену 

мен 

тыңайтқыш 

қолдануда 

топырақтың 

биологиялық,  физикалық,  химиялық  және  физикалық-химиялық  сіңіру 

қабілеттерінің  маңызы.  Топырақ  сіңіру  кешенінің  құрамы  мен  құрылысы. 

Қазақстанның 

негізгі 

топырақтары 

катиондарының 

кұрамы. 

Тыңайтқышты  топырақтың  сіңіру  кешенімен  әрекеттесуін  аңықтайтын 

ңегізгі зандылықтар.

 

Катиондардын топырақта алмаспайтын түрге ауысуы. 

Әртүрлі  топырақтын

 

сіңіру  сиымдылығы.  Аниондардың  алмаспалы 

сіңірілуі.  Топырақ      реакциясы      және      оның      тыңайтқыш   

қолданудағы      рөлі.  Топырақтың  негіздермен  қанығу  дәрежесі  және 

буферлік қабілеті және олардың тыңайтқыш қолдану үшін манызы. 

Қазақстанның  негізгі  топырақ  түрлерінің  агрохимиялық  қасиеттері. 

Құрамындағы  қоректік  мөлшері  және  тыңайтқыш  нормасына  анықтауда 

әрі  белгіленген  тыңайтқыш  нормасын  түзету  енгізуде  топырақты 

агрохимиялық 

талдаудың 

маңызы. 

Тыңайтқыштың 

топырақтың 

агрохимиялық қасиеттеріне әсері. 

Топырақты химиялық жолмен мелиорациялау. Қышқыл топыраққа әк

 

қолданудың  маңызы.  Сор,  сортаң  топыраққа  гипс  қолдану  оның  қасиетін 

жақсарту  шарасы.  Гипс  тыңайтқышын  топыраққа  бергенде  өтетін 

құбылыстар.  Топырақты  гипстеу  үшін  қолданылатын  материалдар.  Гипс 

қолдану  нормасы,  мерзімі  және  тәсілі.  Сортаң  топырақты  биологиялық 

жолмен мелиорациялау. 

 

3 

Тақырып 

Тыңайтқыштар, 

олардың 

қасиеттері 

және 

қолданылуы       

Тыңайтқыш  туралы  ұғым.  Тыңайтқыштарды  жіктеу.  Жергілікті  және 

өндірістік,  минералдық  және  органикалық,  қарапайым  және  кешенді, 

тікелей    және  жанама  әсер  ететін  тыңайтқыштар.  Минералдық 

тыңайткыштардың физикалық және химиялық қасиеттері. 

Азот  тыңайткыштары.    Өсімдік  үшін  азоттың  рөлі.  Өсімдік 

қоректенуі  үшің  азот  көзі.  Өсімдіктің  аммоний  және  нитратты  азотпен 

қоректену  ерекшеліктері.  Өсімдікте  нитраттардың  тотықсыздануы. 

Аммиактың  алғашқы  ассимиляциялануы.  Өсімдік  құрамындағы  азот 

мөлшері. 

Қазакстанның  негізгі  топырақ  типтерінің  кұрамындағы  азот 

мөлшері.Топырақта  азот  қосылыстарының  өзгеруі.  Аммонификация, 

нитри-фикация,  денитрификация  кұбылыстары.  Осы  кұбылыстардың 

жүруі 

үшін 

колайлы 

жағдайлар. 

Топырақтағы 

азоттың 

иммобилизациялануы.  Азоттың  шайылуы.  Топырақтағы  азоттың  газ 

күйінде  ысырап  болуы.  Топырақтағы  аммоний  ионының  алмаспайтын 

күйге  ауысуы.  Табиғаттағы  азот  айналымы.  Егіншіліктегі  азот 

теңестігі.  Атмосферадағы азотты байлау.  Топырақты азотпен байытуда 

бұршақ тұқымдас өсімдіктердің маңызы. 

 

26 

Азот  тыңайтқыштарын  жіктеу.  Аммонийлі  азот  тыңайтқыштары, 

олар-дың  құрамы,  қасиеттері  және  ауылшаруашылығы  дақылдарына 

қолдану  ерекшеліктері.  Нитратты  тыңайтқыштардың  құрамы,  қасиеттері 

және  қолда-ну  ерекшеліктері.  Аммонийлі-нитратты  тыңайтқыштар, 

құрамы,  касиеттері  және  қолдануы.  Амидті  тынайтқыштар,  құрамы, 

қасиеттері және қолдану ерекшеліктері. 

Азот 

тыңайтқыштарының 

топырақпен 

әрекеттесуі. 

Топырақ 

касиетіне,  өсімдік  түріне  және  тыңайткыш  нормасына,  оны  беру  мерзімі 

мен  әдісіне  қа-рай  тыңайтқыш  құрамындағы  азотты  ауыл  шаруашылығы 

дакылдарының 

пайдалану 

коэффициенті. 

Азот 

тыңайтқышынын 

тиімділігін  арттыру  жолдары.    Агротехникалық    және      мелиоративтік   

шаралардың    азотты  тыңайтқыштардың  тиімділігіне  әсері.  Азот 

тыңайткыштардың  мөлшерін  қо-лайландыру.  Оларды  колдану  мерзімі 

мен тәсілдері. 

     Өсімдіктердің азотпен қоректенуінін топырақ диагностикасының қазіргі 

әдістері  және  азот  тынайтқыштарын  қажетсінуі,  олардың  тиімділігін 

болжау. 

Фосфор  тыңайтқыштары.  Өсімдік  үшін  фосфордың  маңызы. 

Өсімдікке  қажетті  фосфордың  көзі.  Өсімдік  қоректенуде  фосфор 

жетіспеген  жағдайда  оның  мүшелерінің  сыртқы  түрінде  болатын 

өзгерістер.  Өсімдіктің  фосфорды  пайдаланауы.  Ауыл  шаруашылығы 

дакылдарының  фосфорды  қабылдауының  жауапты  және  барын-ша  мол 

пайдалану  кезендері.  Топырақтағы  фосфаттардың  химиялык  жолмен 

байланысуы.  Фосфор  қышкылының  топырақпен  алмаспалы  сінірілуі. 

Қазақстан егіншілігінде фосфор айналымы мен оның балансы. Фосфор 

тыңайтқьштарын өндіретін шикі заттар және олардың сипаттамасы. 

Фосфор 

тыңайтқыштарын 

жіктеу. 

Кәдімгі, 

байытылған, 

қос 

суперфосфаттар.  Преципитат,  фторсызданған  фосфат,  томасшлак, 

термофосфаттар, фосфорит ұны, олардың құрамы мен қасиеттері. Фосфор 

тыңайтқыштарының 

топырақпен 

әрекеттесуі. 

Әртүрлі 

топырақтың 

фосфаттарды  сіңіруі.  Өсімдіктін  тыңайтқыш  құрамындағы  фосфорды 

пайдалану коэффициенті. 

Қазақстанның  түрлі  топырақ  аймақтарында  ауыл  шаруашылығы 

дакылдарының  түсімін  арттыруда  әрі  оның  сапасын  жақсартуда  фосфор 

тыңайтқышын  қолданудын  маңызы.  Фосфор  тыңайтқыштарының 

кейінгі әсері. Фосфор тыңайтқыштарының тиімділігін арттыру жолдары. 

Калий  тынайтқыштары.  Өсімдік  үшін  калийдің  маңызы.  Ауыл 

шаруашылығы  дақылдары  өнімінің  құрамындағы  калий  мөлшері.  Өсімдік 

жүктеу/скачать 387,97 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: