Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of


-КАРТА. Қарқынды дамыған елдер мен дамуы төмен елдердіңарасы



Pdf көрінісі
бет226/274
Дата20.11.2023
өлшемі35,41 Mb.
#124949
түріБағдарламасы
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   274
7.1-КАРТА. Қарқынды дамыған елдер мен дамуы төмен елдердіңарасы
Қарқынды дамыған елдер - Еуропа, Солтүстік Америка және Азияның кейбір бөліктерінде орналасқан. 
Дамуы томен елдер -Африка мен Азияныңбасқа бөліктерін қамтиды.
ДЕРЕККӨЗ: Біріккен Үлттар статистикасы (2009).
АҚШ-тағы аралас
нәсілдер
Дамуы томен 
■ Ортадамыған 
Н Қарқынды дамыған
I 3-251


194
7-ТАРАУ
7.1-КЕСТЕ. Халықаральіқдеңгейдегі теңсіздіктіңкөрсеткіштері
М ем лекет
Бір ад ам ға 
ш а қ қ а и д а ғы
ж а л п ы ұ л т т ы қ
табыс
Өмір сүру 
ү за қ т ы ғы
Нәресте өлім і 
/туганІООО 
тірі сәбиге 
ш ақ қ ан д а
А дами д ам у 
р ей ти н гі
Гендерге 
бай л ан ы сты
д ам у рей тин гі
Қ арқы н ды д а м ы г а н е лд е р
Н орвегия
$58,810
81
3
і
5
АҚШ
47,094
79,6
7
4
37
К анада
38,668
81
6
8
16
Ж апония
34,692
83,2
3
11
12
Корея Республи касы
(О ңтүстік Корея)
О рт аш а
дам ы ган е лд е р
29,518
79,8
5
12
20
Сауд Арабиясы
24,726
73,3
18
55
128
Ресей Ф едерациясы
15,258
67,2
11
65
41
Б разилия
10,607
72,9
18
73
80
Қ ытай
7,258
73,5
18
89
38
Эль Сальвадор
Д а м у ы т ө м е н е лд е р
6,498
72
16
90
89
Руанда
1,190
51,1
72
152
83
Гаити
949
61,7
54
145
119
Сьерра Леоне
809
48,2
123
158
125
Конго д е м о к р а т и я л ы қ
республикасы
291
48
126
168
137
Зим бабве
176
47
62
169
105
әлемдік жүйелер теориясын қарастырамыз және бұлардың жаьандық 
теңсіздікпен күресудегі әсерін анықтаймыз.
Құрылымдық-функциялық талдау:
модернизация теориясы
Модернизация теориясы 
даму 
деп қарапайым қоғамдардың 
эволюциялық процесс барысында 
күрделі экономикага айналуын 
және институттық құрылымдар 
деңгейіне жетуін пайымдайды.
Модернизация теориясы 
бойынша, даму дегеніміз - эволюциялық 
процесс барысында қарапайым қоғамдардың күрделі экономикаға 
айналуы және институттық қүрылымдар деңгейіне жетуі (Wimmer& 
Feinstein, 2010). Қоғамға бейімделу - әлеуметтік құрылымның басты 
детерминанты екені туралы құрылымдық-функциялық теорияның 
пікірі негізінде қалыптасқан. Осы жағынан жоғары дамыған мемле- 
кеттер табиғи эволюциялық процеске сай дамып келе жатқан мемле- 
кеттерден озып шығады.
Модернизация теориясы дамуды қарапайым немесе күрделі эко- 
номикадан және институттық құрылымдардан шыққан эволюция- 
лық процестің табиғи дамуы ретінде қарастырады.
Модернизация теориясы 1950 және 1960 жылдары көптеген ға- 
лымға белгілі болды. Бұл «дамыған мемлекеттердің ізімен алға түсу 
керек» деген пікірден пайда болды. Индустрияландыру арқылы 
өнімділікті арттыру денсаулық сақтау, білім беру салаларын дамы-


СТРАТИФИКАЦИЯ
195
туға және технологияларды жақсартуға септігін тигізетін көп артық- 
шылық береді. Ал индустрияландырудың өрістеуінің бастапқы кезе- 
ңі өмір сүру стандарты мен өнімділіктің өсуіне алып келеді.
Алайда даму белгілі бір шек қойылған процесс емес. Жоғарыда 
айтылғандай, біраз елдер заманауилану арқылы қарқынды дамыса, 
басқалары замандану процесінде қиындықтарға тап болады. Кейбір 
мемлекеттердің басқа елдермен салыстырғанда әлі күнге дейін даму 
деңгейі төмен болуының негізгі себептері - олардың ауыр, тоқырау 
кезеңдерден өтуі, дамыған державалардың қанауында болып, зардап 
шегуі және әлемдік нарыққа кеш кіруі. Осындай күрделі кедергілер 
элемнің жаңғыруы жөніндегі баламалы көзқарастар қалыптасуына 
себеп болған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   274




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет