Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- ХАЛЫҚ САНЫ ЖӘНЕ УРБАНИЗАЦИЯ
- Туу көрсеткіштері
- Өлім көрсеткіштері
| АҚШ-тағы халық саны
АҚШ-тағы демографиялық ахуал Италиядағы жағдайға ұқсайды, туу және өлім деңгейі төмен, бірақ бірқатар ерекшеліктері де бар. Біріншіден, туу коэффициенті халық санының нөлдік өсу межесіне жақын болғаны- мен, Италиядағы сияқты шектен тыс төмен түсіп кеткен жоқ. Екіншіден, ХАЛЫҚ САНЫ ЖӘНЕ УРБАНИЗАЦИЯ 413 халық саны иммиграция әсерінен айтарлықтай өсіп отырады. Үшінші- ден, осы иммиграцияның арқасында АҚШ халқы италиялықтардан әл- деқайда жас. Бұл тарауда АҚШ-тағы туу коэффициент]., өлім көрсеткіште- рі мен миграция мәселелері туралы қысқаша айтып өтеміз. Туу көрсеткіштері Соңғы 20 жылда АҚШ-та әр әйелге шаққандағы бала туу көрсеткіші халық саны өсімінің нөлдік деңгейі шамасында болды. Мұндай төмен көрсеткіш әлеуметтік таптың азаюына, туу коэффициентіндегі нә- сілдік және діни айырмашылықтарға да байланысты. Кейбір әйел- дер жасөспірім кезінде, ал енді бірі 40 жасында балалы болады, бірақ қай-қайсысының да екі баламен шектелуі жиіледі. Өлім көрсеткіштері АҚШ отбасылары үшін өлім - өте сирек болатын жағдай. Өмірдің орта- ша ұзақтығы 80 жасқа жақындады, ал 65 жасқа ауырмай жеткен адам тағы 20 жыл анық өмір сүреді деп күтуге болады. Ата-аналары бала- ларының аман-есен жетіліп, ұзақ өмір сүретініне сенімді бола алады. Егер жас жұбайлар ажырасып кетпесе «алтын тойға» жетері анық. 1970 жылдан бері орташа өмір сүру ұзақтығына 7 жыл қосыл- ды. Бұл, ең алдымен, қарт адамдар жиі шалдығатын дегенеративгі (жүрек аурулары және қатерлі ісік) ауруларды диагностикалау және емдеу жолдарының жақсаруымен байланысты. Сонымен қатар нәсіл- дік және әлеуметтік тап арасындағы өлім көрсеткіштерін төмендету де себеп болып отыр. 1940 жылдардың бас кезінде афроамерикалық әйелдердің ғұмыры «ақ» әйелдерден 12 жылға қысқа болатын, бүгінде айырмашылық 3 жылдан астам (U.S. Bureau of the Census, 2011c). 1981 жылы алғаш анықталған СПИД дерті өлім-жітімді көбейтті. Соңғы жылдары СПИД-тен қайтыс болғандардың саны біршама азай- ғанымен, 25-44 жас аралығындағылардың әсіресе афроамерикалықтар мен латынамерикалықтардың өліміне бірден-бір себеп осы дерт болып отыр. Негізінен, есірткіні күре тамырға егу арқылы жиі таралатын СПИД кедейлер мен тұрмысы төмендердің ауруына айналды. жүктеу/скачать 30,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|