Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
Case Study: кереңдікті субмәдениет
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- МӘДЕНИЕТ 79 I
| Case Study: кереңдікті субмәдениет
ретінде тану Есту қабілеті қалыпты адамдардың көпшілігі кереңдікті жағымсыз, тіпті сұмдық нәрсе деп есептейді (Dolnick, 1993). Жоқ дегенде емдеуді қажет ететін ауру ретінде қарайды. Дегенмен кейбір саңырау адамдар оны мүгедектік емес, мәдени тенденция деп есептейді (Dolnick, 1993; Padden & Humphries, 2006). Олар үшін кереңдік есту қабілетінің болма- МӘДЕНИЕТ 79 I Саңырау студенттер мәдениетті ортақ I деп біледі және кез келген азшылық мәдениетінің құқықтарына ұқсас қүқықтарға ие болуымыз керек деп санәйды. уы емес, америкалық сигнал тіліне (ACT), яғни ортақ тілге негізделген құнды мәдени тенденция болып табылады. ACT - ағылшын тілінде екі қолының көмегімен сөйлеу ғана емес, сондай-ақ грамматика, сөз иірімдері және поэзиямен толықтырылған тіл. Сонымен қатар ACT оқытылады және ортақ пайдаланылады. Ести алатын нәрестелер сөй- леуді былдырлаудан бастаса, ести алмайтын сәбилер саусақтарымен «былдырлайды» (Dolnick, 1993). Бұл ортақ тіл, өз кезегінде, ортақ қун- дылықтардың болуына және ұнамды топтық сәйкестікке жетелейді. Зерттеулер көрсеткендей, көптеген саңыраулар мүмкіндігі бола тұра «есту» тенденциясына қосылуды қаламайды. Кереңдікті мәдени тенденция ретінде қабылдау, бұрыннан айты- лып жүрген көптеген проблеманы қамтиды. Мәдениет проблеманы шешеді, сол сияқты саңыраулардың мәдени тенденциясы да адамдар- дың қарым-қатынас проблемасын шешуге мүмкіндік береді. АСТ-ны қолдану саңырау адамдардың ортақ құндылықтарын, нормаларын және белгілі бір мәдениетке сәйкестігін ұқтырып, өмірлік тәжірибе- лерін қалыптастырады. Сол себепті көптеген саңырау адамдар тың- дау құралдарының көбеюіне наразылық білдірді (Arana-Ward, 1997). Кейбір адамдардың құлағына осы құрылғыларды хирургиялық жол- мен енгізгенде дыбыстарды ести алу қабілетін қалпына келтіруге көмектеседі. Алайда дыбыстарды есту олардың мағынасын түсінуді білдірмейді: имплант қолданушылардың көбі әсіресе туғаннан керең балалар бұл дыбыстарды бірнеше ай немесе жылдар бойы жасалған жаттығулардан кейін де түсіне алмайды. Сондықтан құлаққа жағым- сыз үндерден көңілі қалады. Кейбір белсенді саңыраулардың пікірін- ше, имплант қолданатын көптеген бала қалыптасу кезеңінде уақы- тын мағынасыз күреске, яғни есту әлеміне бейімделуге жұмсайды, ал оның орнына ACT тілінде сөйлесушіге немесе кереңдер қоғамының лайықты мүшесіне айналуға болар еді. Осылайша, белсенділер есту импланттарын бейтарап медицина технологиясы ретінде емес, ести- тін адамдардың этноцентризмінің үлгісі ретінде қарастырады. Сонымен бірге саңырау америкалықтар америка мәдениетін- де өмір сүретіндіктен (газет оқу, сауда орталығында киім сатып алу, |