Бұл бізге не береді?
1950 жылдары құрылымдық-функциялық теория әлеуметтанудағы
басым бағыт болды. Ол мінез-құлықты анықтайгын институттық
нормалардың күшіне баса назар аударды. Алайда 1960 жылдардан
бастап әлеуметтанушылар құрылымдық-функциялық теория өмірге
келмей тұрғанда адамдар өздерінің іс-әрекетін жақсырақ бақылай-
тын дегенді айта бастады.
Содан бері ғалымдар әлеуметтік мінез-құлықтың тәртіпке сүйе-
нудің емес, өзара келісімнің арқасында қалыптасатынын және адам-
дардың қоғамдық қысымға бағынудың орнына оған қарсы тұруға
бейім екенін көбірек қарастыруға көшті (Weitz, 2001). Бұл өзгеріс күн-
делікті өмірдегі әлеуметтануда тана емес, сонымен қатар аурухана,
кәсіпкерлік, мектеп және тағы басқа үлкен үжымдардың күнделікті
өмірінде де байқала бастады (мәселен, Jurik, Cavender, & Cowgill, 2009;
Bettie, 2003). Дегенмен бұл - ереженің ешқандай салмағы жоқ дегенді
білдірмейді. Шындығында, ережелердің ықпалы өте күшті, әрі келі-
сімге келудің де өз шегі бар. Әр актордың кел ісімге келу қабілеті оның
ресурстар мен билікке қол жеткізе алуына байланысты. Ал бұл екеуі
де әлеуметтік құрылымға тікелей тәуелді. Қорыта айтсақ, біздің мі-
нез-құлқымыз, бір жағынан, өзгелермен келісу арқылы, екінші жағы-
нан, сыртқы күштердің ықпалының нәтижесінде қалыптасады.
134
Достарыңызбен бөлісу: |